بررسی ابعاد و پیامدهای حملات رژیم صهیونیستی به سوریه

تحولات اخیر در سوریه و حملات گسترده اسرائیل به این کشور، ابعاد کاملاً تازه‌ای به بحران منطقه افزوده است حملات اسرائیل به سوریه که بخشی از راهبرد جدید اسرائیل در منطقه محسوب می‌شود، شامل بمباران گسترده ذخایر تسلیحات استراتژیک و تاسیسات نیروی دریایی سوریه بوده است. گدعون ساعر، وزیر خارجه اسرائیل، تاکید کرده که این حملات با هدف از بین بردن مواضع مشکوک به سلاح‌های شیمیایی و موشک‌های دوربرد در سوریه صورت گرفته تا از افتادن آنها به دست نیرو‌های متخاصم جلوگیری شود.
این تغییر رویکرد اسرائیل در قبال سوریه در پی تحولات اخیر منطقه‌ای شکل گرفته است. اسرائیل به دقت تحولات وضعیت در سوریه را پس از سقوط دولت سوریه زیر نظر دارد تا بداند در همسایگی خود با چه شرایطی روبرو خواهد شد. ناظران معتقدند تغییرات در سوریه فرصت‌های جدیدی را ایجاد می‌کند که ممکن است به نفع اسرائیل باشد، اما در عین حال خطراتی را نیز به همراه دارد. یکی از اهداف اصلی این حملات، مکانی در دمشق، پایتخت سوریه بوده که نشان می‌دهد اسرائیل حتی از حمله به مراکز حساس در قلب سوریه نیز ابایی ندارد.
نکته قابل توجه این است که ارتش اسرائیل به طور همزمان از نیروی هوایی و دریایی خود برای این حملات استفاده کرده است. کشتی‌های اسرائیلی دو تأسیسات نیروی دریایی سوریه را هدف قرار داده‌اند که نشان‌دهنده گسترش دامنه عملیات‌ها به حوزه دریایی است. این تاکتیک جدید حاکی از آن است که اسرائیل در تلاش است تا توان نظامی سوریه را در تمامی عرصه‌های زمینی، هوایی و دریایی تضعیف کند.
این رویکرد تهاجمی جدید اسرائیل در قبال سوریه را می‌توان بخشی از استراتژی گسترده‌تر این رژیم برای تغییر موازنه قدرت در منطقه دانست. این نشان می‌دهد که حملات اخیر به سوریه بخشی از یک راهبرد بلندمدت‌تر برای تغییر معادلات منطقه‌ای است.
گسترش دامنه اشغال و تأثیرات آن
تحولات میدانی در جنوب سوریه نشان‌دهنده گسترش چشمگیر دامنه اشغالگری اسرائیل است. طبق گزارش‌های منتشر شده، ارتش رژیم صهیونیستی حدود ۵۰۰ کیلومتر مربع از مناطق راهبردی جنوب سوریه را به طور کامل اشغال کرده است. این اشغالگری با راهبرد تخریب گسترده همراه بوده، به طوری که تمامی پایگاه‌های نظامی سوریه در منطقه دامنه کوه الشیخ (حرمون) - که از نظر نظامی و اطلاعاتی اهمیت ویژه‌ای دارد - با استفاده از بولدوزر به طور کامل تخریب شده‌اند. همچنین پایگاه‌های نظامی در تپه‌های استراتژیک قنیطره و درعا که بر مناطق مرزی اشراف دارند، با خاک یکسان شده‌اند.
عمق نفوذ اسرائیل در خاک سوریه به طور قابل توجهی افزایش یافته است. گزارش‌های خبری حاکی از آن است که نیرو‌های اسرائیلی فراتر از منطقه حائل بین سوریه و بلندی‌های جولان که در ۴۰ کیلومتری دمشق قرار دارد، پیشروی کرده‌اند. خبرگزاری رویترز به نقل از سه منبع گزارش داده که ارتش اسرائیل تا حدود ۲۵ کیلومتری جنوب غربی دمشق در خاک سوریه پیشروی کرده است. به علاوه، اسرائیل تهاجم خود را از شهر صیدا به سمت شرق، تا عمق ۹ کیلومتری گسترش داده است.
یکی از مهمترین جنبه‌های این اشغالگری، تسلط بر منابع آبی است. اسرائیل سه منطقه آبخیز حیاتی شامل شیخ حسین، سد سحم جولان و البکار الغربی را تحت اشغال گرفته است. این مناطق از نظر تأمین آب کشاورزی و آشامیدنی برای جنوب سوریه اهمیت حیاتی دارند و کنترل آنها می‌تواند به عنوان اهرم فشاری علیه دولت آینده سوریه مورد استفاده قرار گیرد.
واکنش‌های مردمی و بین‌المللی
در واکنش به این اقدامات، اعتراضات گسترده‌ای در مناطق اشغالی شکل گرفته است. ساکنان شهرک‌های اطراف حوض یرموک در حومه غربی استان جنوبی درعا، که یکی از مناطق اصلی درگیری است، با برگزاری تجمعات مسالمت‌آمیز، خواستار عقب‌نشینی نیرو‌های اسرائیلی شده‌اند. این تظاهرات مردمی با درخواست‌های مشخصی همراه بوده، از جمله:
- عقب‌نشینی نیرو‌های اسرائیلی از پادگان "الجزیره" در غرب شهر
- پایان دادن به تجاوزگری رژیم صهیونیستی به خاک سوریه
- فشار سازمان ملل و دیگر کشور‌ها برای توقف اشغالگری.
اما این اعتراضات با واکنش خشونت‌آمیز نیرو‌های اسرائیلی مواجه شده است. نیرو‌های مستقر در پادگان الجزیره برای جلوگیری از نزدیک شدن تظاهرات‌کنندگان به پادگان، اقدام به تیراندازی هوایی کرده‌اند. در یک مورد مشخص، یک جوان سوری به نام "ماهر محمد الحسین" در جریان تیراندازی نظامیان اسرائیلی از پادگان الجزیره به سمت تظاهرات‌کنندگان در روستای معریه از ناحیه پا مجروح شده است.
به موازات این اعتراضات، ریش‌سفیدان روستا‌های «منطقه حائل» در جولان سوریه در استان قنیطره نیز با انتشار بیانیه‌ای از ارتش اسرائیل خواسته‌اند به پشت خطوط مرزی عقب‌نشینی کند. این درخواست‌ها در حالی مطرح می‌شود که عملیات‌های تفتیش و جست‌وجو، دستگیری‌ها و یورش‌های ارتش اسرائیل در حومه جنوبی قنیطره و غرب درعا همچنان ادامه دارد و موجب وحشت غیرنظامیان سوری شده است.
چالش‌ها و ابهامات پیش رو
وضعیت کنونی سوریه با ابهامات و چالش‌های جدی روبروست. کارشناسان منطقه بر این باورند که برخلاف دوران حکومت بشار اسد که الگو‌های رفتاری قابل پیش‌بینی داشت، اکنون آینده سوریه در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. این وضعیت مبهم نه تنها برای اسرائیل، بلکه برای تمامی کشور‌های همسایه سوریه نگران‌کننده است. عدم وجود یک دولت مرکزی قدرتمند و احتمال ظهور گروه‌های جدید با رویکرد‌های غیرقابل پیش‌بینی، معادلات امنیتی منطقه را پیچیده‌تر کرده است.
پیامد‌های انسانی و اجتماعی بحران
تأثیرات انسانی این تحولات عمیق و گسترده است. گزارش‌های میدانی حاکی از وحشت روزافزون غیرنظامیان سوری در پی یورش‌های مکرر، دستگیری‌های گسترده و عملیات‌های تفتیش ارتش اسرائیل در مناطق حومه جنوبی قنیطره و غرب درعا است. این عملیات‌ها به آوارگی بخش قابل توجهی از ساکنان منطقه منجر شده و زندگی روزمره مردم را مختل کرده است. آنچه وضعیت را وخیم‌تر می‌کند، عدم واکنش مؤثر دولت جدید سوریه در قبال این تجاوزات است که عملاً مردم این مناطق را در برابر اقدامات اسرائیل بی‌پناه گذاشته است.
در سطح بین‌المللی نیز واکنش‌ها متفاوت بوده است. سازمان ملل اعلام کرده که اقدامات اسرائیل نقض توافق ۱۹۷۴ است، در حالی که ایالات متحده خواستار موقتی بودن این اقدامات شده است. وزارت خارجه اردن این اقدامات را محکوم کرده و ریاض نیز اعلام کرده که تحرکات نیرو‌های اسرائیلی نشان می‌دهد اسرائیل ظاهراً مصمم به "تخریب فرصت‌های بازیابی امنیت، ثبات و یکپارچگی سرزمینی سوریه" است. این واکنش‌های متفاوت نشان‌دهنده پیچیدگی وضعیت و تضاد منافع بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی است.
در نهایت اینکه اشغال بخش‌های جدیدی از خاک سوریه توسط اسرائیل و کنترل منابع آبی حیاتی چالش‌های جدی برای آینده منطقه ایجاد کرده است. تداوم این وضعیت می‌تواند به بی‌ثباتی بیشتر و تشدید تنش‌های منطقه‌ای منجر شود. جنایات رژیم صهیونیستی، اما در نهایت بی پاسخ نخواهد ماند و جوانان سوری دوباره عزت و آبروی سوریه در مقابل تجاوزگران را احیاء خواهند کرد.