تاثیر تنش‌های دریایی بر اقتصاد رژیم صهیونیستی

پس از حملات نیروهای یمنی به کشتی‌های اسرائیلی در دریای سرخ، شرکت‌های بزرگ کشتیرانی و حمل‌ونقل نفت در جهان یکی پس از دیگری اعلام کردند که عبور خود از دریای سرخ به سمت کانال سوئز را متوقف می‌کنند. یکی از برجسته‌ترین شرکت‌های بین‌المللی که از تعلیق ترانزیت به دریای سرخ خبر داده، شرکت مرسک دانمارک است.

روزنامه اسرائیلی  Calcalist در اینباره نوشت که با توجه به اهمیت زیاد کانال سوئز در مسیر تجارت جهانی، توقف فعالیت شرکت‌های کشتیرانی در دریای سرخ، می‌تواند خطوط کشتیرانی را در سراسر جهان را مختل کند.

نیروهای یمنی از اواسط نوامبر به چندین کشتی مرتبط با اسرائیل در دریای سرخ حمله و آنها را مجبور به استفاده از مسیر پرهزینه‌تر کشتیرانی در اطراف آفریقا کرده است. طول کل مرزهای زمینی فلسطین اشغالی ۷۸۵ کیلومتر است، اما بیشتر واردات و صادرات از طریق دریا انجام می‌شود که شاید در زمان صلح اقتصادی ترین راه باشد، اما امروز شرایط بسیار متفاوت است. اکنون که دریای سرخ در حال ناامن شدن برای کشتی‌های اسرائیلی است. این رژیم به جای ۴ هزار کیلومتری، در سراسر آفریقا باید ۲۰ هزار کیلومتر را طی کند که این امر منجر به افزایش شدید هزینه ترانزیت کالا و افزایش ۵ برابری زمان سفر شده است.

بدون تردید اقتصاد رژیم صهیونیستی یکی از آسیب پذیرین بخش‌ها پس از طوفان الاقصی و آغاز جنگ در غزه بوده است. از همین روی، ارزیابی‌های مختلفی در این مورد از سوی رسانه‌ها و حتی مقامات خود رژیم نیز اعلام شده است. اما در روزهای اخیر حمله‌های نیروهای یمنی به کشتی‌های مرتبط با این رژیم، شرایط اقتصادی تل آویو به ویژه در بخش دریایی و در تنگه باب المندب و کل دریای سرخ را با چالش جدی مواجه کرده است.

یهودا لوین، رئیس بخش تحقیقات شرکت فناوری پیشرفته Freightos، پلت فرم مدیریت حمل و نقل دیجیتال، اذعان کرد که پس از جنگ غزه، نرخ حمل و نقل کالاها از چین به بنادر اسرائیل و بالعکس، افزایش یافته است. به باور لوین، کشتی‌ها ناگزیر به دور زدن قاره آفریقا می‌شوند که در اینصورت هزینه سفر افزایش و مدت آن دو هفته افزوده خواهد شد. طبق داده‌های Freightos، قیمت حمل و نقل برای هر کانتینر از چین به بندر اشدود در دو هفته پایانی اکتبر ۲۰۲۳ بین ۹ تا ۱۴ درصد افزایش یافته است.

کارشناسان انتظار دارند که با توجه به تداوم جنگ اسرائیل علیه غزه، چنین حوادثی همچنان ادامه یابد. دیمیتریس مانیاتیس، مدیر عملیات شرکت خصوصی امنیت دریایی Seagull Maritime در اینباره گفت که « ما انتظار داریم که دوباره شاهد این اتفاق باشیم. حوثی‌ها نشان داده‌اند که می‌توانند این حملات را انجام دهند. آنها اطلاعات کشتی‌های اسرائیلی را دارند و می‌دانند دارند چه اقداماتی باید انجام دهند»

پیامدهای آنی توقف کشتیرانی در دریای سرخ بر اسرائیل

بندر «ایلات» از آغاز تا کنون بیشترین آسیب را به دلیل کاهش ۸۰ درصدی فعالیت‌های دریایی آن ناشی از حملات حوثی‌ها دیده است. از آنجایی که جریان تجارت دریایی از ماه‌ها پیش برنامه‌ریزی شده است، بعید نیست که آسیب‌های وارده به فعالیت بندر حداقل تا ماه‌ها ادامه داشته باشد، زیرا شرکت‌های کشتیرانی در مراحل بعدی، این بندر را از مسیرهای کشتیرانی خود حذف خواهند کرد. در واقع، تاثیر آسیب‌ها بر بندر احتمالا برای مدت طولانی ادامه یابد.

بنابراین، انتظار می‌رود بندر ایلات برای درآمدهای از دست رفته درخواست غرامت کند، هرچند که هنوز دولت خسارت ماه دسامبر را در بودجه لحاظ نکرده و میزان غرامت هنوز مشخص نیست. البته به باور کارشناسان، در صورت ادامه بحران، بندر در آینده غرامت خود را دریافت خواهد کرد.

البته سایر بنادر اسرائیل می‌توانند فعالیت‌های بندر ایلات را جبران کنند، اما این امر در مورد همه محموله‌ها صدق نمی‌کند. در سال‌های اخیر چندین اسکله جدید در بنادر رژیم صهیونیستی ایجاد شده که منجر به توزیع فعالیت در این بنادر و کاهش در برخی از آنها شده است. به عنوان مثال، پس از افتتاح یک پایانه کانتینری جدید در بندر حیفا، دولت به دنبال بازنشستگی بیش از ۱۰۰ کارمند بندر حیفا بود چون منجر به کاهش فعالیت ۱۰ درصدی آن شده است.

بنابراین، کالاهای ورود به بنادر رژیم صهیونیستی از نظر اندازه و هزینه متفاوت هستند و بنابراین توانایی بنادر برای دریافت آنها نیز متفاوت است. به عنوان مثال، بندر ایلات حدود ۵۰ درصد از وسایل نقلیه وارد شده به اسرائیل را دریافت و آن را تخلیه می‌کند، که این تاسیسات در سایر بنادر وجود ندارد.

تاثیر بر بازار خودرو

بازار خودرو یکی از بخش‌هایی است که بیش از همه تحت تأثیر تعلیق کار در بندر ایلات قرار گرفته است، زیرا ۸۵ درصد ترافیک کشتیرانی مربوط به این بخش از طریق این بندر صورت می‌گیرد. واقعیت کنونی نشان می‌دهد که بندر ایلات کشتی‌های حامل وسایل نقلیه جدید را حداقل تا ژانویه و شاید دیرتر از آن دریافت نخواهد کرد.

علاوه بر این، مالیات خرید برای خودروهای برقی و هیبریدی در ماه دسامبر با مالیات مشابه در ژانویه متفاوت است، زیرا این مالیات در ابتدای سال ۲۰۲۴ افزایش می‌یابد. بنابراین، واردکنندگان خودروهای اسرائیلی خواستار معافیت خودروهای خارج از آب‌های اقتصادی اسرائیل هستند، که مقامات رژیم هنوز به این درخواست پاسخ نداده‌اند. اما به باور کارشناسان این خودروها به هیچ وجه طی ماه جاری وارد ایلات نمی‌شوند و در صورت رفع نشدن بحران، پیش‌بینی می شود قیمت خودرو برای مصرف کننده در بازار افزایش یابد.

در مجموع، حملات نیروهای یمنی می تواند بسیاری از بخش های اسرائیل را تحت تاثیر قرار دهد که کاهش فعالیت بنادر و اختلال در بازار خودرو دو نمونه بارز آن است. البته کارشناسان امنیت دریایی هشدار داده‌اند که تشدید حملات نیروهای یمنی به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ و تنگه باب المندب، ترافیک کشتی‌رانی اسرائیلی را تهدید و می‌تواند تاثیرات اقتصادی آن برای رژیم را در بخش‌های دیگر مانند کاهش واردات مواد غذایی و افزایش بیمه کشتی‌ها را تشدید کند.