tanincenter.ir

«دونالد ترامپ نماینده حکومت الیگارش ها و لابی های پول و نفوذ است. یکچینین فردی نمی تواند خود را از این کنشگران دور بداند زیرا اصلِ ماهیت و هویت خود را وامدار آن ها است. از این رو، ترامپ برای خوشامد لابی‌های صهیونیستی و دیگر لابی های قدرت هم که شده سعی دارد تا مطابق با میل صهیونیست ها رفتار کند و از این رهگذر، بقای سیاسی خود را تضمین کند.»

بی اعتمادی، پیوست دائمی مذاکرات احتمالی بین ایران و امریکا است. بی‌اعتمادی ایرانی‌ها به آمریکا، واقعیتی است که نه تنها در میان مردم عادی، بلکه در بین نخبگان سیاسی و حتی در میان تحلیل‌گران بین‌المللی نیز مورد تأیید قرار گرفته است. این بی‌اعتمادی ریشه در وقایع تاریخی و تجربیات تلخ گذشته دارد و به سادگی قابل اغماض نیست. همانطور که ملاحظه می‌کنید رهبر انقلاب به‌رغم وجود دلایل آرمانگرایانه در خصوص عدم اعتماد به امریکا به تجارب واقع گرایانه کف میدان یعنی تجربه تلخ بدعهدی امریکا، غشّ در معامله و عدم تحقق مقصود مذاکره یعنی رفع تحریم‌ها و ضرر و زیان در تحصیل منافع ملی می‌پردازند و با تاکید بر کلیدواژه‌های عقلانیت، هوشمندی و امثال آن همه ایرانیان با هر دین و آئین و مرام و مسلک را مخاطب خود قرار می‌دهند. مایه بسی تعجب و تأسف است که با منطقی به این روشنی هنوز عده‌ای از مسئولین کشور تنها گزینه رفع مشکلات مردم را تعامل با غرب خصوصا مذاکره با آمریکا می‌دانند بدون آنکه به تجارب تلخ مذاکرات دهه ۹۰ بین ایران و غرب (به ویژه آمریکا) اشاره نمایند. حال آنکه با هر عینکی به این ماجرا نگاه کنیم (عینک آرمانگرایی/ عینک واقع گرایی) مذاکره با امریکا نه تنها فایده‌ای ندارد و مشکلی را حل نمی‌کند بلکه اقتصاد را به حالت تعلیق درآورده، بازار ایران را شرطی کرده و مشکلات کشور را پیچیده‌تر می‌کند. تنها راه غلبه بر آمریکا و مقابله با فشار حداکثری ترامپ مقاومت حداکثری و قوی شدن جمهوری اسلامی است

سیاست های مداخله جویانه و اعمال نفوذ ایالات متحده آمریکا در کشور لبنان سابقه دیرینه ای دارد. دلیل این امر از یک سو به ساختار ضعیف سیاسی لبنان بازمی گردد که از دیرباز زمینه دخالت های منطقه ای و بین المللی را در این کشور کوچک در اقصی نقاط غرب آسیا فراهم کرده است. از دیگر سو، تعهد خاص واشنگتن نسبت به کیان و امنیت رژیم غاصب موجب شده است، مقامات آمریکایی همواره حزب الله را به عنوان نماد مقاومت علیه اشغالگری اسرائیل تحت فشار قرار دهند. در شرایط فعلی که حزب الله در اثر جنگ ویرانگر رژیم صهیونیستی دچار آسیب شده است، دولت جدید ترامپ به زعم خود فرصت مناسبی یافته تا پروژه فشار سیاسی بر حزب الله را پس از فشارهای امنیتی و نظامی توسط تل آویو، تکمیل نماید. سفر شتابزده اورتگاس، نماینده ترامپ به بیروت برای تشکیل دولت جدید لبنان و اظهارات نسنجیده و مداخله جویانه او در دیدار با مقامات لبنان در این راستا قابل ارزیابی است. از نظر آمریکا حضور حزب الله در دولت خط قرمز محسوب می شود. با این حال موج محکومیت گسترده از سوی جریان های سیاسی و مردمی لبنان علیه معاون فرستاده آمریکا به خاورمیانه، مانع تاثیرگذاری جدی و عملی کاخ سفید در روند تشکیل دولت جدید لبنان شد. از این منظر دولت افراطی ترامپ در ابتدای کار خود در پرونده لبنان یک ناکامی تازه سیاسی را آزمود. در واقع حاکمان جدید کاخ سفید گویی نمی دانند که حزب الله نه تنها یک سازمان مقاومت مردمی است؛ بلکه طی سه دهه گذشته وارد روند سیاسی شده و با توجه به دارا بودن پایگاه گسترده اجتماعی، با شرکت در انتخابات پارلمانی، چندین کرسی نمایندگی و همچنین سابقه حضور در دولت های مختلف را داشته است. در این راستا به رغم فشارهای غربی، حزب ‌الله و جنبش امل هم در دولت جدید حضور خواهند داشت و شیعیان حداقل ۵ وزیر خواهند داشت و این شکست دیگری برای سیاست های مداخله جویانه آمریکا درلبنان است.

میزبانی ریاض از رهبر کنونی سوریه نشان دهنده برنامه‌ریزی عربستان سعودی برای بازگشتن به منطقه شامات و سرمایه گذاری بلندمدت در این منطقه است. تنها چند روز پس از تغییر وضعیت سیاسی در سوریه، عربستانی‌ها برای جایگزین کردن نفت ایران جهت تغذیه پالایشگاه‌های سوریه داوطلب و دست به کار شدند. در جریان استقبال از احمد الشرع، ترکیه نیز از حاکم جدید سوریه با عنوان «موقت» استقبال کرد تا نشان دهد که «چک سفید امضا» به جماعت تحریر الشام نداده است و اگر آنها گامی برخلاف منافع ترکیه بردارند باید آماده پذیرش عواقب آن باشند. بازگشت مهاجران، احداث پایگاه نظامی راهبردی در سوریه و در نهایت خلع سلاح یا سرکوب گسترده نیروهای دموکراتیک کرد سوریه از جمله اهداف ترکیه در سوریه است که احمد الشرع برای پاسخ به آنها باید جواب‌های قانع کننده‌ای پیدا کند.به نظر می‌رسد با توجه به پروسه زمان‌بر تدوین قانون اساسی و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سوریه براساس قطعنامه 2254 شورای امنیت، آنکارا و ریاض تصمیم گرفتند تا با هدف جلوگیری از بازگشت ایران و محور مقاومت به میدان شام رقابت‌های قدیمی را کنار گذاشته و به سمت تثبیت پایه‌های حکومت جدید در دمشق حرکت کنند.

ترامپ در جریان دیدار با نتانیاهو بار دیگر احیای سیاست حداکثری فشار بر ایران را اعلام و از برنامه خود اعمال تحریم‌های شدید نفتی علیه کشورمان در قالب یک یادداشت فاقد قدرت اجرایی صحبت کرد. این اقدام در قالب امضای یادداشت فشار حداکثری بیشتر از آنکه جنبه اجرایی داشته باشد، با هدف کشاندن ایران به پای میز مذاکره برای دستیابی به توافق در زمینه موضوعاتی مختلفی همانند برنامه هسته ای کشورمان است. از متن یکطرفه ترامپ می توان در نهایت به خلع سلاح ایران رسید که ایران هیچگاه قائل به مذاکره با قاتل شهید سلیمانی با این شرایط نیست. در مجموع باید گفت که برخلاف حفظ ظاهر از سوی دولت جدید آمریکا اما باید گفت که آمریکا در دولت جدید نیز به دنبال فشار حداکثری به ایران است و رابطه آمریکا و ایران همان رابطه گرگ و میش است و هیچگاه آمریکا به فکر مردم و اقتصاد ایران نبوده و همواره منافع خود را دنبال کرده است. از سوی دیگر تجربه نشان داده است که هر گاه ایران قوی و مستحکم مقابل آمریکا ایستاد، این طرف آمریکایی بود که مجبور به کوتاه آمدن شد و هر گاه وابستگی نمایش داده شد، به ضرر ایران تمام شد. در این راستا بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی بسیار راهبردی و جامع است که فرمودند: "اوّلاً مذاکره‌ی با آمریکا هیچ تأثیری در رفع مشکلات کشور ندارد. از مذاکره‌ی با آمریکا هیچ مشکلی حل نمی شود. دلیل: تجربه. ما در دهه‌ی ۹۰ ."

سفر شتابزده نتانیاهو به واشنگتن حاکی از تلاش نخست وزیر رژیم صهیونیستی برای نمایش اتحاد راهبردی آمریکا و اسرائیل در شرایط پساجنگ و شکنندگی دولت اوست و در عین حال به دنبال ایجاد هماهنگی و کسب حمایت ویژه ترامپ در پرونده های مختلف، از وضعیت آتش بس و نوار غزه گرفته تا روند عادی سازی و نیز تهدید جمهوری اسلامی ایران می باشد. اما مطابق معمول، هم نتانیاهو و هم ترامپ دچار اشتباه محاسباتی شده و گمان می کنند قادر به ایجاد نظم نوین منطقه ای بدون مقاومت هستند. لذا سفر نتانیاهو چیزی فراتر از یک مانور سیاسی و تبلیغاتی نبوده و دستاورد عملی قابل توجهی برای رژیم غاصب در بر نخواهد داشت.

ترامپ از زمان اعلام مواضعش در قبال جنگ غزه این موضوع را به خوبی عیان ساخته که تصمیم دارد ضمن اعلام همسویی کامل با منافع دولت بنیامین نتانیاهو، تمام ابزارهای لازم را جهت پس زدن تمامی عناصر ضد اسرائیلی در منطقه به کار گیرد. در همین راستا، او ظرف مدت زمانی اندکی از آغاز به کار دولتش امتیازات مهمی را برای رژیم صهیونیستی قائل شده است. بر این اساس، منابع نزدیک به دولت ترامپ از اقدام وی برای از سرگیری روند ارسال بمب های دو هزار پوندی برای اسرائیل خبر داده اند که ارائه شان در دولت بایدن تحت تاثیر خرابی های مرگبار و خساراتی که می توانستند در نوار غزه به بار آورند، متوقف شد. از ابتدای آغاز آتش|‌بس در غزه ترامپ مدام بر برنامه خود جهت پاکسازی غزه تاکید کرده است و تاکنون چندین بار از مردم فلسطین خواسته تا جهت تحقق برنامه پاکسازی به کشورهای همسایه مانند مصر و اردن رفته و موقتا در این کشورها ساکن شود. ایده ای که جدا از مقاومت صریح ساکنان فلسطین با واکنش انتقادی مقامات دولت اردن و مصر مواجه شد و حتی جامعه جهانی نیز آن را پیشنهادی نشدنی و غیرممکن خوانده است. ترامپ در حالی ایده کوچ اجباری مردم فلسطین را مطرح می‌کند که منتقدان برجسته ای پیشنهادش را در این رابطه نقض آشکار حقوق بشر دانسته و راهی برای پاکسازی قومی در غزه عنوان می‌کنند.

توافق آتش بس با حزب الله و جنبش حماس، نقطه عطف مهمی در روند منازعه و درگیری بین مقاومت و اشغالگران صهیونیستی محسوب می شود؛ زیرا نخستین پیام آن اعتراف به شکست در برابر دشمنانی است که رژیم غاصب قصد نابودی آنها را داشت. از این منظر اسرائیل در مرحله پسا جنگ با چالش های متعددی در ابعاد مختلف سیاسی ـ اجتماعی، نظامی ـ امنیتی و اقتصادی مواجه است که عبور از آن کار آسانی نخواهد بود. مهمترین چالش سیاسی رژیم صهیونیستی در مرحله پساجنگ تشدید شکاف های داخلی است. احتمال فروپاشی کابینه افراطی بنیامین نتانیاهو، تشکیل کمیته تحقیقات جنگ و نیز کاهش اعتماد جامعه به دولت و شخص نتانیاهو به دلیل ناکارآمدی و ناکامی در تحقق وعده های خود در جنگ (شامل نابودی حماس و حزب الله، آزادی یک جانبه اسرا، کوچ اجباری اهالی غزه و...) از جمله چالش های دشوار رژیم غاصب پس از توافق آتش بس می باشد، به گونه ای که برخی ناظران در موفقیت نتانیاهو در مدیریت مرحله جدید تردید جدی دارند. مهمترین چالش امنیتی رژیم صهیونیستی، قوام و دوام مقاومت چه در لبنان و چه در نوار غزه است. همچنین جنگ اخیر که با درگیری‌های شدید با حماس در نوار غزه آغاز شده و دامنه آن تا درگیری با لبنان کشیده شد، مشکلات اقتصادی متعددی برای اقتصاد رژیم صهیونیستی در پی داشته است. طبق آمار داخلی رژیم صهیونیستی، جنگ اخیر حداقل هزینه مستقیم ۶۶ میلیارد دلاری روی دست تل آویو گذاشته است.

«رهبر معظم انقلاب اسلامی به تازگی 3 موضع گیری معنادار را با اشاره به مسائل مهم مرتبط با ایران و منطقه داشته اند که نوع خود با پیام های معناداری همراه بوده و البته که برای ایران دستاوردساز هستند. رهنمودهایی که درک پیام و نکات اصلی آن ها، از در پیش بودن آینده ای روشن برای ایران حکایت دارند.»

شهروندان لبنانی که در طول چند ماه از خود مقاومت بالایی در برابر دشمن نشان دادند. در روز های اخیر با وجود اعلام رژیم صهیونیستی مبنی بر خالی نکردن سرزمین‌های جنوبی لبنان، قصد عزیمت به محل سکونت خود کردند. آنان بدون هیچ ترسی تنها به دنبال یافتن محل زندگی خود هستند. در این دو ماهه، حزب‌الله و ارتش لبنان به تقویت تسلیحاتی خود افزوده‌اند و تمامی اجزای سیاسی لبنان به طور یکپارچه به دنبال شکست دشمن و بازپس‌گیری سرزمین خود هستند. از یک طرف مردم لبنان، هشدارهای رژیم صهیونیستی مبنی برای عدم بازگشت به خانه‌هایشان را با شجاعت نپذیرفتند و راهی منازل خود شدند. از سویی دیگر نیروهای مقاومت حزب‌الله در مدت زمان آتش‌بس به تقویت خود ادامه داد و باری دیگر روحیه مقاومت را زنده نگه داشت.

ترامپ پس از روی کار آمدن، به شدت به دنبال تکمیل طرح عادی سازی روابط بین کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی و در ذیل آن نیز احیای کریدور آی مک برای ضربه به دو کریدور شمال- جنوب روسیه و کریدور یک کمربند- یک جاده چین خواهد بود که هر دو پروژه هم از ایران می گذرد. ترامپ می‌داند که طرح تکمیلی صلح ابراهیم و کریدور آی مک، جز با آرامش و توافق با ایران امکان پذیر نیست. جمهوری اسلامی ایران ‌تواند در یک طرح موازی با ائتلاف با مخالفان طرح ابراهیم (ائتلاف ایرانی ـ عربی ) و جنبه سازمانی و رسمی دادن به آن، اثر پیمان ابراهیم بر منطقه را کاهش دهد. به نظر می‌رسد عربستان به عنوان مرکز ثقل پیمان ابراهیم باید هدف دیپلماسی و رایزنی جمهوری اسلامی ایران باشد تا از عوارض این پیمان کاسته و کریدور آی مک هم کارایی اصلی خود را از دست دهد.

قدم اول ترامپ به محض شروع فعالیتش به عنوان رئیس‌‌جمهور آمریکا، لغو و حذف بسیاری از سیاست های اجرایی مربوط به دولت بایدن به عنوان بدترین دولت آمریکا از نگاه وی بود. در همین راستا بیش از هفتاد مورد از دستورات اجرایی دولت بایدن به فاصله کوتاه چند ساعت از زمان پایان دوره ریاست جمهوری وی از سوی ترامپ لغو شد. بخش دیگری از فعالیت و اقدامات ترامپ در اولین روز ریاست جمهوری اش حول محور اقداماتی سریع برای تحقق وعده هایی بود که در جریان مبارزات انتخاباتی اش خطاب به هواداران خود بارها وعده آنها را مطرح کرده بود. صدور فرمان اجرایی برای محدود کردن شرایط زندگی مهاجران در آمریکا یکی از مهم ترین اقدامات پر حاشیه ترامپ بود که در روز نخست ریاست جمهوری وی متناسب با آنها فرمان های اجرایی عجیبی صادر شد.

اگرچه نتانیاهو با پذیرش آتش‌بس در غزه مانع از چالش احتمالی خود با ترامپ شده است، اما تردیدی نیست که در داخل رژیم با مشکلاتی روبرو خواهد شد که می‌تواند به سقوط کابینه او نیز منجر شود.نگرانی بنیامین نتانیاهو، بیشتر مربوط به دوره پس از پایان مرحله اول توافق آتش بس است؛ زیرا وزیر دارایی رژیم در سخنانی تصریح کرد که چنانچه نتانیاهو پس از مرحله اول توافق به جنگ بازنگردد از دولت استعفا خواهد داد و در همین راستا بود که با انتشار جزئیات توافق برای پایان دادن به جنگ در مرحله دوم مخالفت کرد. همچنانکه بن گویر هم اعلام کرد که قصد دارد پس از اجرایی شدن توافقنامه از دولت استعفا دهد و در لحظه آغاز مجدد جنگ در نوار غزه، به دولت بازخواهد گشت. در مورد اثرگذاری تهدیدهای بن گویر و اسموتریچ بر دولت ائتلافی نتانیاهو، لازم به ذکر است که ترکیب کابینه ائتلافی نتانیاهو به گونه‌ای است است که سقوط کابینه با استعفای اعضای حزب بن گویر بعید می‌نماید. اما هر گونه استعفای بیشتر از سوی اسموتریچ می تواند باعث از دست رفتن اکثریت و سقوط کابینه شود.

هشت آبراه استراتژیک در دنیا وجود دارد که هر کشوری تسلط بیشتری بر این زنجیره آبراهه داشته باشد دست پرتوانی در قدرت جهانی خواهد داشت. به ترتیب تنگه هرمز، کانال سوئز، تنگه جبل الطارق، تنگه بسفر، تنگه مالاکا، تنگه دریک، کانال پاناما و تنگه دوور، به عنوان حلقه های این زنجیره دست برتر برای قدرت‌های جهانی خواهند بود. یکی از ابزارهای قدرت چین همین تنگه مالاکا است ؛جایی که اقتصاد کشورهای جنوب شرق آسیا به شدت وابسته به آن است و ترامپ با تحریک تایوان و کره شمالی در پی کاهش امنیت در این حوزه است .در دوره جدید ایالات متحده ترامپ نمی‌خواهد دستش از این زنجیره کوتاه بماند و برای این منظور در منطقه غرب آسیا پیمان آبراهام (Abraham accords)و دالان آیمک (IMEC) را به عنوان مهار در دستور کار قرار داده و چنگ زدن به کانال پاناما ،متصل کننده اقیانوس آرام و اطلس، مسیر کشتیرانی میان شرق و غرب آمریکا را تسهیل، و زمان حمل و نقل کالا به طرز آشکاری کاهش می‌یابد؛ را هدف راه خود قرار داده است

نقش جبهه پشتیبانی یمن در تحولات منطقه و دفاع از فلسطین در حدود 16 ماه اخیر بسیار قابل توجه بوده است. این جبهه توانست هزینه‌های سنگین نظامی و اقتصادی بر رژیم اشغالگر و هم‌پیمانانش تحمیل کند و تأثیرات عمیقی بر معادلات منطقه‌ای بگذارد. فرماندهی جهادگرایانه و مقاومت مثال زدنی یمنی‌ها در چند وقت اخیر باعث شده است که با کمترین هزینه ممکن، آسیب فراوانی متوجه ساختار و اقتصاد و ارکان قدرت غربی‌ها وارد بیاید. مجموع خسارات وارده در طی حملات در دریای سرخ در سال ۲۰۲۴، طبق گزارش اکونومیست، به حدود ۲۰۰ میلیارد دلار تخمین زده شده است. اقتدار یمنی‌ها در جنگ‌های اخیر نه تنها نتیجه ایمان قوی و انگیزه مبارزاتی آن‌هاست بلکه حاصل مدیریت و فرماندهی جهادی، استفاده هوشمندانه از تکنولوژی و تاکتیک‌های خلاقانه جنگی نیز می‌باشد. این عوامل باعث شده است که یمن به یکی از بازیگران تاثیرگذار در معادلات منطقه‌ای تبدیل شود. مقاومت یمنی‌ها نه تنها مانعی جدی بر سر راه اهداف آمریکا و اسرائیل ایجاد کرده بلکه الگویی برای دیگر ملت‌های تحت ستم نیز فراهم آورده است.

برخلاف دوران جنگ که غالباً موجب نوعی همگرایی در جبهه درونی جامعه صهیونستی شده بود، مرحله آتش بس و پایان جنگ، به تدریج زمینه های از سرگیری اختلاف و ظهور گسست های داخلی را فراهم می آورد. نخستین چالش مهم نتانیاهو احتمال فروپاشی دولت او می باشد. ائتلاف کنونی در پارلمان (کنست) 62 کرسی در اختیار دارد که 32 کرسی آن متعلق به حزب لیکود به رهبری نتانیاهو می باشد. در این میان، حزب بن گویر یعنی «قدرت یهود» ۶ کرسی را در اختیار دارد، اما بدون این حزب نیز همچنان ائتلاف فعلی می ‌تواند اکثریت پارلمان را تحت کنترل داشته باشد. بن گویر و هم حزبی هایش در اعتراض به توافق آتش بس استعفا داده اند، اما مشکل اصلی نتانیاهو بن گویر نیست، بلکه اسموتریچ است. حزب اسموتریچ ۱۴ کرسی در اختیار دارد و اگر وی نیز از ائتلاف خارج شود، نتانیاهو هیچ شانسی برای حفظ دولت ائتلافی نخواهد داشت. از هم پاشیدگی جامعه صهیونیستی، تخریب بسیاری از زیرساخت ها، آسیب های اقتصادی، فشارهای روانی ناشی از جنگ و خصوصا احساس تحقیر، آوارگی صدها هزار اسرائیلی و نیز پدیده مهاجرت معکوس نیز از جمله چالش هایی است که نه تنها نخست وزیر مستاصل اسرائیل، بلکه مجموعه حاکمیت و دولت بعدی را درگیر خود نموده و طبیعی است که عبور از این چالش ها برای رژیمی که بیش از 15 ماه خود را درگیر یک نبرد سخت و وحشیانه در جبهه غزه نمود، کار آسانی نخواهد بود. از طرفی بازسازی و تقویت ساختار نظامی و تسلیحاتی حماس، کابوس تازه ای را برای صهیونیست ها مبنی بر تکرار طوفانی دیگر همچون طوفان الاقصی ایجاد کرده است.