انتخابات هشتمین دوره ریاست جمهوری فدراسیون روسیه در حالی پایان یافت که بار دیگر روس‌ها، ولادیمیر پوتین رئیس جمهور کنونی فدراسیون روسیه را با رأی بالای 89 درصدی به عنوان رئیس جمهور منتخب راهی کاخ کرملین کردند. با این حساب پوتین تا سال 2030 و برای پنجمین بار سکاندار هدایت فدراسیون روسیه خواهد بود. در این میان تلاش حداکثری دولت‌های غربی برای مخدوش سازی و ناکامی روسیه در برگزاری انتخابات نیز با شکست مواجه گردید.

انتخابات امسال روسیه از چندین حیث دارای نکات جالب توجهی است؛ اولین نکته مهم آن است که این اولین انتخابات پس از اصلاحات قانون اساسی روسیه در سال 2020 برگزار شد. اصلاحات مربوط به تغییر قانون اساسی روسیه شرایط را برای استمرار دوره ریاست جمهوری «ولادیمیر پوتین» برای دو دوره شش ساله تا سال ۲۰۳۶ فراهم می‌کرد. از جمله اصلاحات دیگر تعریف شده در قانون اساسی روسیه، تسهیل قوانین اقامتی، ممنوعیت تابعیت دوم برای مدیران ارشد دولتی، ممنوعیت ازدواج همجنسگرایان و نیز اصلاحاتی در قوانین حقوق حیوانات برای رعایت حقوق حیوانات بود. گفتنی است که این اصلاحات در قانون اساسی روسیه به فرمان پوتین در اول ژوئیه سال 2020 به رفراندوم عمومی و رأی مردم گذاشته شد و با موافقت 78 درصدی مردم و مخالفت 21.3 درصدی روس‌ها مواجه گردید. نهایتاً با موافقت عمومی مردم و استقبال از آن در سوم ژوئیه پوتین فرمان اجرایی اصلاحیه را امضا کرد و از چهارم ژوئیه ۲۰۲۰ لازم‌الاجرا شد.

بنا بر اعلام مراجع رسمی روسیه، ۱۱۴ میلیون و ۲۱۲ هزار و ۷۳۴ نفر واجد شرایط شرکت در انتخابات ریاست جمهوری این کشور بودند که از این تعداد، ۱۱۲ میلیون و ۳۰۹ هزار و ۹۴۷ نفر در روسیه زندگی می‌کنند. شمار اتباع روس واجد شرایط شرکت در این انتخابات در خارج کشور نیز یک میلیون و ۸۹۰ هزار و ۸۶۳ نفر گزارش شده است. ۱۱ هزار و ۹۲۴ شهروند روس مستقر در پایگاه فضایی بایکونور نیز می‌توانستند در این انتخابات شرکت کنند. ۹۳ هزار و ۹۲۰ شعبه اخذ رأی برای اخذ رأی شهروندان روسیه پیش بینی شده بود که از این تعداد، ۹۳ هزار و ۶۴۴ شعبه در داخل و ۲۶۹ شعبه در خارج کشور فعال بودند. هفت شعبه اخذ رأی نیز در بایکونور فعال بود. مشارکت بالای 74 درصدی و رکورد شکنی روس‌ها در مشارکت در انتخابات در حالی انجام شده است که این مشارکت حامل پیام‌هایی برای پوتین و هم چنین کشورهای غربی است؛ اولین پیام برای پوتین شاید رضایت عمومی از فعالیت‌ها و سیاست‌های پوتین می‌باشد چرا که روس‌ها بار دیگر با دادن رأی اعتماد به پوتین، او را شایسته تکیه زدن بر صندلی ریاست جمهوری برای یک دوره دیگر دانستند. هم چنین رأی بالای 87 درصدی به پوتین نشان دهنده آن است که روس‌ها نسبت به ریاضت‌های اقتصادی که در اثر سیاست‌های پوتین از سوی غرب بر آن‌ها تحمیل شده است مقاوم بوده و اعتراضی ندارند. هم چنین این آمار مشارکت بالا برای کشورهای غربی این پیام را دارد که مردم روسیه همراه با سیاست‌های پوتین می‌باشند و پشت گرمی پوتین به همین مردم روسیه است. از سوی دیگر آمار مشارکت بالا نشان داد که تبلیغات سوء و سنگ اندازی ها و تلاش‌های فراوان غربی‌ها برای مخدوش سازی و بی اعتبار سازی انتخابات ریاست جمهوری روسیه با شکست و ناکامی رو به رو شده است.

شرایط ویژه روسیه در این زمان

برگزاری انتخابات در این زمان برای روسیه از چند وجه بسیار ویژه و حائز اهمیت فراوان بود:

1) برگزاری سالم و همراه با امنیت انتخابات در کشور درشرایطی که درگیری‌ها با کشور اوکراین همچنان ادامه دارد و عملیات ویژه نیروهای روسی در اوکراین هنوز تمام نشده است. ادامه جنگ روسیه و اوکراین در سومین سال متوالی با افزایش کمک‌های غربی‌ها و صادرات انواع تجهیزات نظامی و تسلیح ارتش اوکراین به آخرین و به روز ترین سلاح‌ها و مهمات نظامی باعث شده بود که برخی گمان کنند برقراری امنیت انتخابات در بسیاری از حوزه‌های انتخابیه سخت و یا غیرممکن خواهد بود اما به گزارش ستاد برگزاری انتخابات کلیه فرآیند انتخابات در صحت و سلامت و با آرامش برگزار شد. البته در چندین منطقه روسیه، تلاش برای تخریب صندوق‌ها و برگه‌های رأی با ریختن رنگ در آنها وجود داشت و حتی هشت مورد اقدام برای آتش‌سوزی هم ثبت شد اما در مجموع، بر اساس گزارش کمیسیون مرکزی انتخابات روسیه، ۲۹ حادثه از این دست در ۲۰ منطقه به وجود آمده که بلافاصله توسط ستاد برگزاری انتخابات حل و فصل شده است. شایان ذکر است در بیشتر موارد، حداکثر مجازات این اقدامات طبق ماده ۱۴۱ قانون کیفری فدراسیون روسیه (ممانعت از اعمال حقوق انتخاباتی یا کار کمیسیون‌های انتخاباتی) پنج سال زندان عنوان شده است.

2) برگزاری انتخابات در پهنه وسیع و جغرافیای گسترده روسیه کار سختی به نظر می‌رسد به علاوه اینکه مناطق جدیدی نیز به تازگی به جغرافیای روسیه الحاق شده است و در این مناطق نیز انتخابات برگزار شد و هم چنین روس‌های دو تابعیتی که ساکن کشورهای خارجی هستند نیز عمدتاً با سنگ اندازی کشورهای میزبان مواجه شده و به سختی توانستند تا در این انتخابات شرکت کنند. جدای از این‌ها حملات متعدد سایبری به سیستم رأی گیری اینترنتی نیز مزید علتی بوده برای کاهش مشارکت مردم و مخدوش سازی انتخابات 2024 روسیه. اما شواهد نشان می‌دهد که علیرغم وجود اختلاف ساعتی 10 ساعته میان غربی‌ترین نقطه روسیه تا شرقی‌ترین آن، صندوق‌های رأی به همه گستره روسیه ارسال شده و هم چنین سرزمین‌های تازه الحاق شده به روسیه نیز در این انتخابات مشارکت کردند. بر همین اساس ساکنان شهر آودیوکا که اواخر بهمن ۱۴۰۲ روس‌ها در رویارویی نظامی خود با اوکراین، موفق شدند کنترل آن را به دست بگیرند نیز در انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه شرکت کردند؛ اواخر بهمن‌ماه ۱۴۰۲، نیروهای روس، کنترل کامل شهر آودیوکا که یک دژ مستحکم عظیم برای نیروهای اوکراین محسوب می‌شد را به دست گرفته است بنابراین ساکنان آودیوکا برای نخستین بار در انتخابات ریاست جمهوری فدراسیون روسیه رأی دادند. همچنین آمار مشارکت بالای مناطق تازه الحاق شده خرسون، زاپروژیا و لوهانسک و دونتسک در منطقه دونباس از نکات جالب توجه این انتخابات برشمرده می‌شود.

3) جایگاه بین المللی روسیه در شرایط امروز به گونه‌ای است که نقش منفعل دو دهه پیش خود را از دست داده و تبدیل به بازیگری فعال و تأثیر گذار در بحران‌ها و مسائل بین المللی شده است. بنابراین آماج حملات رسانه‌ای و تبلیغاتی و سیاسی دولت‌های غربی برای بی اعتبار ساختن انتخابات ریاست جمهوری روسیه در سال 2024 کمترین پیامدی است که می‌توان برای روسیه و پوتین تصور کرد. فلذا عدم تأیید صحت انتخابات روسیه از سوی کشورهای غربی نه به دلایل واقعی بلکه عمدتاً به دلیل سیاسی و مخالفت با تاثیرگذاری روسیه در نظم بین المللی مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد. طبیعی است که زلنسکی به عنوان بازنده نبرد در بیانیه‌ای انتخابات ریاست جمهوری روسیه را فاقد هیچ یک از استانداردهای بین المللی بداند و یا کاخ سفید ادعا کند که انتخابات ریاست جمهوری روسیه انتخاباتی تصنعی، غیرعادلانه و تقلبی می‌باشد. بنابراین برگزاری این انتخابات و مشارکت بالای روس‌ها در این انتخابات تقویت کننده جایگاه بین المللی روسیه در نظام بین الملل بوده و هم چنین شائبه‌ها در رابطه با بی اعتبار بودن انتخابات را زیر سؤال برده است.

سخن پایانی

انتخابات 2024 ریاست جمهوری روسیه نهایتاً منجر به پیروزی مجدد ولادیمیر پوتین، کهنه سیاستمدار روسی شد. انتخاباتی که رضایت مردم روسیه از سیاست‌ها و اندیشه‌ها و نظرات پوتین را نشان می‌دهد. مشارکت بالای مردمی در انتخابات به رغم مشکلات و مسائل مختلف، درگیر بودن در جبهه‌های غربی با اوکراین، حملات متعدد سایبری به زیرساخت‌ها و سامانه‌های اخذ رأی و تبلیغات رسانه‌ای و بایکوت خبری و رسانه‌ای انتخابات 2024 روسیه که همه و همه به دنبال کاهش مشارکت بودند نمایش دهنده شکست دیگر برای جبهه غربی است. با پیروز شدن ولادیمیر پوتین حال دیگر مردم دنیا منتظر انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده آمریکا هستند تا مشخص شود که در طرف دیگر میدان قرار است چه کسی (بایدن یا ترامپ؟) در برابر پوتین قرار بگیرد.