رصد خارجی

ایالات متحده و ایران در مسیر تشدید تنش

اندیشکده سیاست خارجی انگلیسی چتم هاوس نوشت: توافق هسته‌ای ایران که در سال ۲۰۱۵ امضا شد، در سال ۲۰۲۵ رسماً منقضی می‌شود. از زمان خروج آمریکا در سال ۲۰۱۸، این توافق در وضعیت بحرانی قرار دارد و تلاش‌ها برای احیا یا تقویت آن به دلیل بی‌اعتمادی و سیاست فشار حداکثری آمریکا شکست خورده است. ایران برنامه هسته‌ای خود را به‌عنوان ابزاری برای بازدارندگی گسترش داده است. گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران ۵۰ درصد افزایش یافته و ۴۰ برابر حد مجاز JCPOA است. دونالد ترامپ پس از بازگشت به قدرت در سال ۲۰۲۵، تحریم‌های حداکثری را دوباره اعمال کرده و اسرائیل برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران لابی می‌کند. این موضوع خطر درگیری نظامی را افزایش داده است. فرانسه، آلمان و بریتانیا (E۳) که از سال ۲۰۰۳ میانجی بین ایران و آمریکا بوده‌اند، اکنون بهترین گزینه برای ایجاد راه فرار از بحران هستند. آنها با مذاکرات اخیر خود با ایران، می‌توانند اعتمادسازی کرده و توافقی جدید را پیش ببرند. بدون مداخله اروپا، ایران ممکن است به سمت تسلیحاتی کردن برنامه هسته‌ای یا اقدامات تلافی‌جویانه (مانند حملات ۲۰۱۹-۲۰۲۰) برود. اروپا باید با تعیین جدول زمانی مشخص و پیشنهاد مشوق‌ها، از تشدید اوضاع جلوگیری کند.

بیش از نیمی از آمریکایی‌ها از ترامپ ناراضی‌اند

ایندیپندنت انگلیسی نوشت: ۵۳ درصد رأی‌دهندگان از عملکرد او در دوره دوم ریاست‌جمهوری ناراضی هستند. از زمان آغاز دوره دوم او، بازار سهام رو به کاهش است، هزاران کارمند فدرال بیکار شده‌اند و ترامپ با شرکای تجاری اصلی کشور تهدید به آشوب کرده است. بیش از ۵۰ درصد از ترامپ، نحوه مدیریت اقتصاد، نحوه مدیریت نیروی کار فدرال، نحوه مدیریت اوکراین-روسیه، نحوه مدیریت تجارت با مکزیک، نحوه مدیریت تجارت با کانادا ناراضی هستند. در همین حال، نظرسنجی مشابه شبکه خبری سی‌ان‌ان که این هفته منتشر شد، نشان داد ۵۴ درصد رأی‌دهندگان از ترامپ ناراضی هستند، در حالی که ۴۵ درصد موافق‌اند.

سه راهکار پیشنهادی برای حمایت اروپا از اوکراین

نشریه آمریکایی نشنال اینترست نوشت: ایالات متحده و اروپا در مورد استراتژی غرب در قبال اوکراین و روسیه اختلاف دارند و برخی رهبران اروپایی قابلیت اتکای آمریکا را زیر سؤال برده‌اند. با این حال، بدون تسلیحات آمریکایی، حمایت اطلاعاتی و توانمندی‌های استراتژیک، کمک به اوکراین ممکن نیست. سه راهکار باید در پیش گرفته شود. نخست، ایجاد یک صندوق اروپایی برای خرید تسلیحات آمریکایی برای اوکراین. منابع مالی آن موجود است؛ مانند صندوق ثروت ملی نروژ (۱.۷ تریلیون یورو) و ۲۰۰ میلیارد یورو دارایی‌های مسدود‌شده روسیه در اروپا. دوم، تسریع گذار اوکراین از یک صنعت دفاعی مبتنی بر تجهیزات شوروی به استاندارد‌های غربی، مانند نمونه توپخانه دانمارکی «بوهدانا». سوم، تقویت همکاری اوکراین با ناتو، حتی اگر عضویت رسمی نزدیک نباشد. مدل فنلاند می‌تواند راهگشا باشدکه قبل از عضویت، حمایت لجستیکی از ناتو را پذیرفت. این رویکرد‌ها با ایجاد مکانیسم‌های مالی نوین و همکاری عمل‌گرایانه، حمایت از اوکراین را تقویت می‌کند. شکست در این امر امنیت اروپا را تضعیف خواهد کرد.

ادعای روزنامه آمریکایی درخصوص توافق صلح بین ارمنستان و آذربایجان

روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال نوشت: توافق صلح بین ارمنستان و آذربایجان در روز پنج‌شنبه، به درگیری ۴۰ ساله پایان داد. این توافق به آذربایجان که کشوری طرفدار غرب است، موقعیت استراتژیکی برای مقابله با تهدید ایران در منطقه و فراتر از آن می‌دهد. با امضای معاهده صلح، آذربایجان اکنون می‌تواند تمرکز خود را از مناقشه با ارمنستان به تهدید همسایه جنوبی‌اش، ایران، معطوف کند. وال استریت ژورنال گزارش می‌دهد که آذربایجان در اسرائیل دوستی یافته است. این رابطه می‌تواند به تقویت همکاری‌های استراتژیک منجر شود، به‌ویژه در مقابله با نفوذ ایران. توافق ابراهیم که تحت حمایت دونالد ترامپ شکل گرفت، باید به آذربایجان گسترش یابد. این اقدام می‌تواند باکو را به‌عنوان یک متحد پروغربی در برابر ایران تقویت کند. دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، هفته گذشته اعلام کرد که اسرائیل به دنبال ایجاد یک اتحاد استراتژیک سه‌جانبه بین اسرائیل، آمریکا و آذربایجان است. این اتحاد می‌تواند به مهار تهدیدات ایران کمک کند.

ادعای خبرگزاری مصری: عمان، متحد پنهان انصارالله

خبرگزاری میدل ایست فروم وابسته به دولت مصر نوشت: حوثی‌ها تسلیحات ایرانی را از سه راه دریافت می‌کنند: فرودگاه صنعا (محدود)، بندر حدیده (تحت کنترل حوثی‌ها با نظارت ضعیف سازمان ملل)، و مسیر‌های صحرایی عمان. مسیر عمان به دلیل نظارت کم و نزدیکی جغرافیایی اهمیت بیشتری یافته است. عمان به ظاهر میانجی بین حوثی‌ها و جامعه جهانی است، اما در عمل با حمایت از حوثی‌ها، به‌ویژه از طریق منطقه المزیونه در مرز یمن، به قاچاق سلاح کمک می‌کند. این حمایت ریشه در دشمنی تاریخی عمان با جنوب یمن دارد. منطقه صنعتی المزیونه در مرز عمان و یمن به پایگاه انتقال تسلیحات به حوثی‌ها تبدیل شده است

صدور فرمان جهاد علیه متجاوزان به یمن

- انجمن علمای یمن در بیانیه‌ای اعلام کرد که مقابله با تجاوز آمریکایی- انگلیسی و جهاد علیه آنها واجب شرعی و فریضۀ دینی است. علمای یمن تأکید کردند: «پیشاپیش از هرگونه تصمیمی از جانب رهبران مؤمن یمن در پاسخ به این تجاوزات، قاطعانه حمایت می‌کنیم».

- شورای عالی سیاسی یمن: هدف قرار دادن غیرنظامیان، عجز و ناتوانی آمریکا را ثابت می‌کند، این تجاوزات هرگز ما را از ادامه کمک به غزه بازنخواهد داشت، بلکه موضع ما را سرسخت‌تر خواهد کرد. به مردم مقاوم و استوار یمن اطمینان می‌دهیم و تاکید می‌کنیم که متجاوزان به شیوه حرفه‌ای و دردناک ادب خواهند شد. تاکید می‌کنیم که آمریکا و رژیم صهیونیستی قطعا شکست خواهند خورد و همانند نبرد طوفان الاقصی، ناامیدی و شکست سهم آنها خواهد بود.

- پی نوشت: رئیس جمهور آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «به ارتش آمریکا برای انجام عملیات نظامی قاطعانه و قوی ضد حوثی‌ها در یمن دستور دادم.»

کانادا در پی لغو خرید جنگنده‌های اف- ۳۵

اوراسیاتایم نوشت: بیل بلر، وزیر دفاع کانادا، اعلام کرده که کشورش در حال بررسی گزینه‌های جایگزین برای جنگنده‌های اف- ۳۵ است. این تصمیم در بحبوحه اختلافات تجاری و سیاسی میان دولت کانادا و دولت دونالد ترامپ اتخاذ شده است. کانادا تاکنون ۱۹ میلیارد دلار برای خرید ۸۸ فروند اف- ۳۵ اختصاص داده و ۱۶ فروند نخستین آنها قرار است سال آینده تحویل داده شود. ایالات متحده کد منبع این جنگنده‌ها را به هیچ کشوری، حتی متحدان نزدیک خود، ارائه نمی‌کند و هر مأموریت عملیاتی اف- ۳۵ نیازمند پردازش اطلاعات از طریق مراکز کامپیوتری آمریکا است. در نتیجه وابستگی شدید به آمریکا در زمینه تأمین قطعات، قابلیت‌های جنگنده را محدود می‌کند. دولت کانادا ممکن است به خرید Saab Gripen سوئدی یا پیوستن به پروژه جنگنده آینده اروپا (FCAS) به رهبری فرانسه، آلمان و اسپانیا فکر کند. مونتاژ جنگنده‌های جایگزین در داخل کانادا یکی از گزینه‌های پیشنهادی است.