قزاقستان؛ ریشه ها و دلایل

روز سه شنبه 14 دیماه سال جاری در واکنش به گران شدن قیمت گاز مایع مصرفی در استان آلماتی در شرق قزاقستان و شهرهای "آکتائو" و "ژانااوزون" استان "مانگیستائو"در غرب و شمال غرب آن کشور به وقوع پیوست که سبب درگیری مردم با نیروهای انتظامی و امنیتی، برقراری وضعیت فوق العاده تا پایان ماه جاری و استعفای کابینه توکایف رئیس جمهور قزاقستان و پیوستن نیروهای ویژه وزارت کشور قزاقستان به جمع معترضان گردید.

درباره اعتراضات قزاقستان که با وجود عقب نشینی دولت و بازگرداندن قیمت گاز به قیمت اولیه، خیلی زود به بحران امنیتی برای آن کشور مبدل شد می توان از زوایای ذیل نگریست:

1- کودتای درون قبیله ای: با توجه به برخی بازداشت های مقامات امنیتی(رئیس کمیته امنیت) و نظامی و انتظامی وابسته به نظربایف و تغییر برخی دیگر مانند رئیس گارد ریاست جمهوری و سخنان توکایف رئیس جمهور فعلی مبنی بر هماهنگی امنیت قزاقستان با گروه های تروریستی زیرزمینی و ... این بحران از این زاویه در واقع نوعی کودتا درون قبیله ای و جنگ قدرت در آن کشور تلقی می گردد.

2- انقلابی رنگی با حمایت نیروهای سیاسی وابسته به خارج با هدف ضربه زدن به چین: نظر به حمایت همه جانبه چین از توکایف رئیس جمهور قزاقستان و وجود اخباری مبنی بر همکاری چین در مسدود کردن اینترنت و ارتباطات تلفنی در قزاقستان، ارتباط خوب توکایف با چین و وجود گزارش هایی مبنی بر ورود ترکیه و گروه های تروریستی ضد چینی مورد حمایت آن کشور با هدف ضربه زدن به منافع چین در قزاقستان توسط غرب از طریق انقلاب رنگی مشهود است.

3- ناآرام سازی و جداسازی قزاقستان از محور روسیه توسط غرب از طریق رشد احساسات ناسیونالیستی و سلفی گری به ویژه در مناطق نفت خیز غرب و شمال غرب قزاقستان: هدف آمریکا خارج کردن قزاقستان از نفوذ روسیه است.

در مجموع برخی کارشناسان و تحلیلگران سیاسی معتقدند که با توجه به خروج آمریکا از منطقه و تغییر اولویت سیاست خارجی این کشور از غرب آسیا به آسیای میانه جهت مهار و کنترل چین و روسیه، تحولات قزاقستان را باید در چارچوب تغییر راهبرد آمریکا تحلیل کرد.