رصدداخلی

کالبدشناسی سیاست داخلی جدید کشور

در فضای سیاسی امروز ایران می‌توان سه گفتار یا جریان اصلی را در مواجهه با مسائل داخلی و خارجی تشخیص داد: اول، جریانی که می‌توان آن را «جریان پارادایمی» یا «نرمال‌ساز» نامید. این جریان بر عادی‌سازی روابط با آمریکا، گفت‌و‌گو و حرکت به سمت یک توافق جامع تأکید دارد. در برابر این گروه، جریان دوم قرار دارد که می‌توان آن را «طرفداران رئالیسم تهاجمی» نامید. این طیف عمدتاً در زمره نیرو‌های رادیکال جناح راست و منتقدان دولت قرار می‌گیرند. آنان مخالف هرگونه مذاکره و تفاهم‌اند و نگاهشان کاملاً مبتنی بر بازدارندگی سخت است. در حوزه سیاست هسته‌ای، برخی از آنان حتی از حرکت به سوی ظرفیت‌های تسلیحاتی سخن گفته‌اند. اما در میان این دو قطب، جریان سومی نیز وجود دارد که می‌توان آن را «نیروی عملگرا و میانه‌رو» دانست. این جریان شامل مسئولان کلیدی کشور از جمله آقایان پزشکیان، قالیباف، اژه‌ای و لاریجانی است. ویژگی اصلی آنان نگاه غیرایدئولوژیک به مسائل و اتخاذ رویکردی تاکتیکی در سیاست خارجی است. این گروه معتقد است، مذاکره با غرب می‌تواند فرصتی برای کسب منافع باشد، اما نه در حد نرمال‌سازی کامل روابط. در عین حال، بر حفظ روابط با چین و روسیه نیز تأکید دارند. دغدغه اصلی آنان اداره کشور و جلوگیری از تشدید شکاف‌های سیاسی است. در واقع، این جریان میانه می‌کوشد از قطبی‌سازی پرهیز کند و با عمل‌گرایی، مسائل کشور را حل‌وفصل کند. بدنه اجتماعی بزرگی نیز متمایل به همین گفتمان است. / روزنامه ایران

چرا یاران ظریف از تلاش‌ها برای خنثی‌سازی تحریم‌ها عصبانی‌اند؟

روزنامه کیهان نوشت: در حالی که ایران مسیر خود را بر مبنای «دیپلماسی فعال شرقی» و «خنثی‌سازی تحریم‌ها» قرار داده و به جای التماس به غرب، در حال بازتعریف معادلات همکاری با قدرت‌های غیرغربی و همسایگان است، محمدجواد ظریف و حلقه غربگرای اطراف او که پس از شکست تاریخی برجام، سال‌هایی را در سکوت و انزوا گذراندند، اکنون با فرار رو به جلو و حمله به دیگران، می‌کوشند بر ویرانه‌ای که خود ساخته‌اند، خاکستر تبلیغاتی بپاشند. در واقع، حمله ظریف به روسیه دقیقاً در مقطعی انجام شد که روابط تهران و مسکو در حوزه انرژی، حمل‌ونقل، بانکی و تسلیحاتی به نقطه جهش رسیده است. چنین مواضعی عملاً در خدمت دشمن است؛ چراکه شکاف در روابط قدرت‌های ضدتحریم، تنها به سود واشنگتن تمام می‌شود.

موضع باهنر در خصوص تغییر دکترین هسته‌ای

محمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌و‌گو با خبر آنلاین گفت: مراکز تحقیقاتی آمریکا و مراکز پژوهشی همه می‌دانند که در شیعه مقوله «فتوا» چه معنی می‌دهد. اینها داستان تنباکو را می‌دانند؛ موقعی که رهبر شیعیان جهان و رهبر جمهوری اسلامی فتوا می‌دهد که تولید سلاح‌های کشتار جمعی حرام است و حتی مقدمات آنها هم حرام است، دیگر حرفی در این رابطه نیست. فتوای ایشان یعنی حرام است و تمام. ما می‌گوییم که انرژی هسته‌ای صد‌ها استفاده دارد. همین الان هم در حوزه‌های پزشکی، صنعتی، فناورانه و ... استفاده کنیم. دنبال بمب هسته‌ای هم نیستیم. چندین و چند سال هم هست می‌گوییم که آژانس انرژی اتمی لحظه به لحظه مشاهده کند و ببیند که ما دنبال استفاده نظامی از فناوری هسته‌ای نیستیم. آنها می‌خواهند ایران مقتدر نباشد و تسلیم شود.

دولت خود برای ترمیم کابینه پیشقدم کند

روزنامه فرهیختگان نوشت: یک سال و دوماه از شروع به کار دولت گذشته و موضوعی که پاستور همچنان با آن مواجه است، پرونده ترمیم کابینه است. با وجود نارضایتی‌هایی که از اقدامات برخی وزرا وجود دارد؛ اما به نظر نمی‌رسد دولت انگیزه‌ای برای ترمیم کابینه و قوی‌تر شدن دولت داشته باشد. فارغ از آنکه انگیزه اصلی برخی نمایندگان از استیضاح وزرا سیاسی است یا خیر، باید به این موضوع توجه کرد که نسبت به عملکرد برخی از این وزرا از جانب مردم نارضایتی‌های جدی وجود دارد و علاوه بر عملکرد ضعیف، حاشیه‌سازی‌هایی نیز برای دولت به همراه داشته‌اند. بهترین گزینه برای دولت در شرایط فعلی آن است که پیش از آنکه بهارستان وارد فرایند استیضاح شود و منتقدان استیضاح هم با خوانش‌های سیاسی نقد به مجلس را شروع و به این بهانه فضای سیاسی را ملتهب کنند، دولت خودش برای تقویت کابینه و کارآمدتر شدن آن، وزرای وزارتخانه‌های کلیدی و مهم را تغییر دهد.

توافقی که با عکس یادگاری شروع و با چکاندن ماشه تمام شد

روزنامه صبح‌نو نوشت: عمر توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام به سر رسید. توافق پر سرو صدا که در این ۱۰ سال به موضوع اول سیاست خارجی تبدیل شد و متأسفانه سیاست داخلی را نیز تحت‌الشعاع خود قرار داد. توافقی که حالا بعد از این تجربه ۱۲۰ ماهه به‌ویژه در یک سال اخیر، این سوال را در ذهن ایجاد می‌کند که اگر این توافق وجود نداشت آیا امروز شرایط بهتری داشتیم و یا آنکه اوضاع پیچیده‌تر بود؟ هرچند که با گزاره دستاورد «تقریبا هیچ» منتقدان برجام همراهی نمی‌کنیم، اما با توجه به شرایط امروز حمله نظامی آمریکا به تأسیسات هسته‌ای، جنگ ۱۲ روزه، از دست رفتن سوریه، ترور سید حسن نصرالله، زیر ضربه قرار دادن حزب‌الله و در آخر هم چکاندن ماشه در ماه‌های آخر برجام، شاید بتوان گفت که اگر برجامی وجود نداشت، کارت‌های بازی برای یک توافق بهتر و یا بازیگری بیشتر در صحنه بین‌الملل از امروز بیشتر بود. شاید همان ایام ایران برای پیشگیری از حمله نظامی و یا با هدف لغو تحریم‌ها وارد میز گفت‌و‌گو با ۱+۵ شد، اما این توافق در نهایت نتوانست تضمینی برای تحقق چنین اهدافی باشد؛ هم حمله شد و هم تحریم‌های سازمان ملل بازگشت. اگر هم مجددا مذاکره‌ای شود می‌خواهند همین امتیاز سوخته را مجددا به ایران بفروشند.

پایان برجام و پایان غرب

به گزارش روزنامه جوان، پایان یافتن مهلت برجام به‌راستی می‌تواند مصادف با پایان یافتن نقش و جایگاه غرب، اعم از آمریکا و اروپا، در منظومه سیاست و روابط خارجی ایران باشد؛ بدین ترتیب که با توجه به نقض‌عهد آشکار امریکا در عدم‌اجرای تعهدات برجامی‌اش و در نهایت، خروج آن از برجام و همچنین، نقض‌عهد سه کشور اروپایی مشارکت‌کننده در برجام در جبران تبعات خروج امریکا از برجام برای ایران و سپس، اصرار آنها بر فعال‌سازی ماشه‌ای که پیش از این، با بی‌عملی آنها درواقع، سالبه به انتفاء موضوع تلقی می‌شد، اساساً دیگر غرب نمی‌تواند جایگاهی در سیاست و روابط خارجی ایران داشته باشد. با وجود چنین پیشینه‌ای، آنها در نهایت با وجود ابراز تمایل ایران برای حل مسئله و قرار دادن گزینه‌هایی از سوی ایران برای این منظور بر روی میز مذاکرات، اما سه کشور اروپایی حاضر نشدند که از فعال‌سازی مکانیسم ماشه دست بردارند. طنز ماجرا آنجاست که این کشور‌ها همزمان با فعال‌سازی مکانیسم ماشه از عدم‌پایان یافتن دیپلماسی با ایران سخن گفته و تأکید دارند که فعال شدن ماشه به معنای پایان دیپلماسی با ایران نیست.

واکنش‌ها به حاشیه‌های ایجاد‌شده برای شمخانی

خبرگزاری مهر نوشت: «اینکه فیلم عروسی یک سال و نیم قبل دختر آقای شمخانی که همان زمان هم واکنش‌های زیادی را در پی داشت، چرا ناگهان دو روز است دوباره کل فضای مجازی را قبضه کرده، جای پرسش دارد و منتشرکنندگان و واکنش‌دهندگان به این فیلم هم مثل خوانندگان روزنامه تاریخ گذشته، وقت و انرژی خود را به‌عنوان مهر‌ه‌های یک بازی سیاسی به بازی گرفته‌اند.

خبرگزاری دانشجو نوشت: شخص آقای شمخانی و خانواده ایشان امروز ضمن پیگیری جرم اتفاق افتاده علیه خودشان از دستگاه قضا تا محکومیت عامل اصلی انتشار این تصاویر در فضای مجازی که حق آنهاست، باید پاسخگوی بخشی از مردم باشند که حالا ذهنشان پر از سوالات و تناقضاتی است که به خصوص در سبک زندگیشان عیان شده و به راحتی هم قابل جبران نیست.

مهدی محمدی، مشاور راهبردی قالیباف با انتشار پیامی در حساب کاربری‌اش در شبکه اجتماعی ایکس به فیلم منتشرشده از مراسم عروسی دختر شمخانی نوشت: «ترور زرد مقام‌های نظام به‌ویژه آنها که تکیه گاه کشور در مبارزه با اسرائیل‌اند، بخش مهمی از جنگ فعلی است و اگر دقیق باشیم، راه میان بری برای شناخت شبکه‌های پیرامونی رژیم است. انتشار چنین ویدئوهایی، صرفاً یک واقعه خصوصی ندارد بلکه بخشی از عملیات اطلاعاتی و رسانه‌ای گسترده‌تر دشمن است که هدفش تضعیف مقامات مشخص و آشکارسازی حلقه‌های نزدیک به آنهاست.»