بازی بی پایان استعفا

سعد حریری رییس جریان المستقبل و نخست وزیر پیشین لبنان در سخنانی گفته بود که فعالیت سیاسی خود را به حالت تعلیق در می آورد و در انتخابات پارلمانی شرکت نمی کند و از خانواده خود در حزب المستقبل می خواهد که چنین برنامه ای را انجام دهند. این سخنان حریری را بسیاری دال بر انصراف وی از عرصه سیاسی و ورود به یک دوره ای از سکوت سیاسی می دانند. اما در مقابل این سخنان سعد حریری، برادر وی بها الحریری گفته که در مبارزات انتخاباتی آتی شرکت می‏کند. بهاء حریری، در پیامی تلویزیونی با بیان قصد و نیتش برای شرکت در انتخابات پارلمانی لبنان عنوان کرد: «من راه رفیق حریری را ادامه خواهم داد. نه دین، نه اخلاق و نه تربیت ما به‏عنوان فرزندان رفیق الحریری اجازه نمی‏دهد که از مسوولیت خود برای قرار دادن امکانات مان در راه پیشرفت لبنان شانه خالی کنیم.»

در رابطه با تحولات رخ داده و استعفای سعد حریری از عرصه سیاسی و تاثیر آن بر عرصه سیاسی لبنان ذکر چند نکته حائز اهمیت است:

• اگر چه سعد حریری پس از مرگ پدرش هیچگاه نتوانست جای او را پر کند، اما به مرور توانسته بود خود را به عنوان "خیرالموجودین" جریان 14 مارس مذهب طرفدار عربستان تبدیل کند. با روی کار آمدن سلمان و فرزندش در عربستان و اتخاذ سیاست های تهاجمی در منطقه، توقعات ریاض از حریری بیشتر و بیشتر شد و اوج آن رفتار شبه گروگان گیرانه عربستان در نوامبر ۲۰۱۷ و وادار کردن حریری به قرائت آن بیانیه معروف و استعفا بود. از آن پس شیب افول جریان سنی در لبنان شدت گرفت. شیبی که البته از سال ۲۰۰۹ آغاز شده بود. سعد حریری به خوبی به این امر واقف است که عربستان هیچ گاه بر روی گزینه ای بلندمدت برای به ثمر رسیدن سیاست هایش تمرکز نخواهد کرد و به نوعی روی شخص بی نام و نشانی سرمایه گذاری نمی کند تا نتیجه آن را سال ها بعد ببیند. حریری با کناره گیری از انتخابات در واقع ستون خیمه سیادت عربستان در لبنان را کشید و حالا بها حریری برادر بزرگتر وی تلاش دارد عمود میانه خیمه باشد.
• جریان14 مارس به شدت دچار پراکندگی شده است. تمام تلاش و امید جریان سنی آن است که بتوانند حمایت حداکثری عربستان را جلب کند و با پول پاشی ریاض و همچنین طرح اتهامات پوچ علیه جریان مقاومت در لبنان رای برخی افراد جامعه لبنان را جذب کند.
• انصراف حریری از عرصه سیاسی بیشتر به یک بازی سیاسی با تغییر بازیگران شبیه است. عربستان سعودی در طول سالیان گذشته سرمایه گذاری گسترده ای بر روی جریان المستقبل انجام داد، اما این جریان هیچ گاه نتوانست انتظارات ریاض را برآورده کند. یکی از این انتظارات محدودکردن حزب الله و تضعیف آن به ویژه در عرصه سیاسی بود. جریان المستقبل نه تنها نتوانست حزب الله را در شرایط موجود نگه دارد، بلکه در بسیاری از موارد برخلاف سیاست های عربستان سعودی مجبور به همکاری با جریان مقاومت شد. این امر نه تنها مورد استقبال جریان سعودی قرار نگرفت، بلکه عربستان طی چند وقت اخیر در یک تغییر تاکتیک سیاسی به سایر جریان های موجود در لبنان همچنان قوات البنانی روی آورده است. جریانی که در حوادث اخیر در لبنان به ویژه در حادثه الطیونه نشان داد که توان بازیگری برای محور سعودی را در لبنان دارد.

در مجموع به نظر می رسد باتوجه به اتفاقات رخ داده شده در عرصه سیاسی لبنان بعید به نظر می رسد که اولاً بها حریری بتواند طایفه سنی را از پراکندگی نجات دهد و ثانیاً جریان المستقبل احتمالاً بیش از این وزن خود را در عرصه سیاسی از دست خواهد داد.