احیای روابط حماس با سوریه

پس از 10 سال قطع روابط سیاسی، اقتصادی، امنیتی و غیره، در روزهای گذشته جنبش حماس با صدور بیانیه‌ای از برقراری مجدد رابطه با سوریه خبر داده است. حماس در بیانیه خود افزوده است: «ما با دقت تجاوزات اسرائیل به سوریه و بمباران، کشتار و ویرانی و تلاش همه‌جانبه برای تضعیف، تجزیه و تکه تکه کردن این کشور و فاصله گرفتن دمشق از نقش تاریخی تأثیرگذارش به ویژه در مسأله فلسطین را رصد می‌کنیم. سوریه دهه‌هاست میزبان مردم فلسطین و گروه‌های مقاومت فلسطینی بوده و اینکه نوبت ماست که در برابر تجاوز دشمنان در کنار سوریه باشیم». حماس در پایان بیانیه خود تأکید کرده است: «با هدف خدمت به آرمان فلسطین به ویژه با توجه به تحولات سریع منطقه‌ای و بین‌المللی پیرامون، روابط خود را با کشور برادر سوریه از سرمی‌گیرد».

روند از سرگیری روابط حماس با سوریه که از خرداد ماه امسال شدت بیشتری به خود گرفته است و در این میان نقش میانجیگرانه ایران و حزب‌الله باعث تسهیل و تسریع در آشتی دو طرف شده است، متأثر از عوامل متعدد داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی است که در این زمینه به دو متغیر مهم اشاره می‌شود:

1- نابودی داعش و «عبور سوریه از شرایط بحران» که در سال‌های گذشته با آن مواجه بوده است و همچنین بازیابی جایگاه این کشور در میان امت عربی و اسلامی، در رأس متغیرهای مؤثر در سیاست آشتی حماس با سوریه است. سوریه امروز در یک وضعیت کاملاً مطلوب قرار دارد که حتی کشورهایی که پیش از این از مخالفان و معارضان و تروریست‌ها در سوریه حمایت می‌کردند از جمله امارات، درحال از سرگیری روابط با دمشق و بازگشایی مراکز دیپلماتیک‌شان هستند. حتی دولت ترکیه نیز که در حال جنگ با سوریه است، اخیراً گفتگوهای امنیتی با دمشق را شروع کرده است.

2- بعد از قطع روابط حماس با سوریه در سال 2011، این جنبش با هدف دریافت کمک‌های مالی و سیاسی به توسعه روابط خود با ترکیه و قطر اقدام کرد. تشدید مشکلات اقتصادی ترکیه، سیاست‌های سازشکارانه آنکارا با تل‌آویو، طرح برخی پیش‌شرط‌ها از سوی تل‌آویو درباره تعطیلی دفاتر و اخراج رهبران حماس از ترکیه، عدم اطمینان نسبت به تداوم حمایت‌های سیاسی و مالی از سوی قطر که ممکن است با روی کار آمدن مجدد جمهوری‌خواهان در آمریکا و تشدید فشارها علیه دوحه در این زمینه پایان یابد، باعث شده است که حماس به این جمع‌بندی برسد که دیگر نباید و نمی‌توان به این دو کشور اتکا کرد.

ازسرگیری مجدد روابط دو طرف را باید یک اقدام مهم و دارای «پیامدهای راهبردی» ارزیابی کرد که خبر خوبی برای رژیم‌صهیونیستی و کشورهای سازشکار عربی نیست. در شرایطی که رژیم‌صهیونیستی در پی شکست‌های دنباله‌دار از گروه‌های فلسطینی، به اتخاذ راهبرد فشار حداکثری در ابعاد امنیتی، سیاسی، نظامی و حتی عملیات روانی در سطح بین‌الملل، منطقه و داخل سرزمین‌های اشغالی علیه گروه‌های مقاومت فلسطینی و مقاومت اسلامی روی آورده است، احیای روابط حماس با سوریه و حل اختلافات این دو، موجب «اتخاذ مواضع سیاسی و میدانی همسو» در حوزه تحولات فلسطین اشغالی خواهد شد که آثار و نتایج آن را به زودی می‌توان در عمق سرزمین‌های اشغالی مشاهده کرد.