آزمونی دیگر برای افغانستان

کشور افغانستان از جمله مناطق جغرافیایی است که این روزها توجه بسیاری از تحلیلگران و رسانه های منطقه ای و فرامنطقه ای را به خود جلب کرده است. پیشروی گسترده و سریع شبه نظامیان طالبان برای دومین هفته متوالی در مناطق مختلف افغانستان ادامه دارد و روند تحولات نشان می دهد دولت مرکزی عزم جدی برای حفظ مناطق تحت کنترل خود ندارد. لیکن تحلیلگران و رسانه های خبری در رابطه با این موضوع به گونه ای دست به ارائه تحلیلی می زنند که با مطامع گردانندگان آن ها سازگارتر است تا واقعیت میدانی. به ویژه رسانه های غربی تفسیری از این ماجرا را ارائه می دهند که حکایت از نقش بی بدیل آمریکا در تأمین امنیت این کشور دارد، از جمله تمرکز ناگهانی رسانه های غربی بر موضوع حملات پهپادی نیروهای آمریکایی به مواضع طالبان با هدف تضعیف این گروه و نجات افغانستان، اما برای درک واقعیت ماجرای پیشروی طالبان در افغانستان توجه به چند نکته ضروری است:

1- بر خلاف آنچه که رسانه های غربی خبر از اشغال 80 درصد خاک افغانستان توسط نیروهای طالبان می دهند، واقعیت این است که طالبان صرفا موفق به اشغال 90 شهر از 450 شهر افغانستان شده است، در حالی که مدیریت کامل همین میزان از افغانستان در دست دولت این کشور است و سایر مناطق نیز که از آن ها با عنوان مناطق منازعه می توان یاد کرد بین نیروهای طالبان و دولت افغانستان دست به دست می شود و هیچ کدام دست برتر در این مناطق برخوردار نیستند بنابراین می توان گفت در بهتری حالت طالبان بر کمتر از یک سوم از خاک افغانستان تسلط دارد؛

2- اقدام طالبان که همزمان با کاهش نیروهای آمریکایی در افغانستان است بی شک بدون چراغ سبز کاخ سفید رخ نداده است، چراغ سبزی که با ترسیم خطوط قرمزی مانند پایتخت افغانستان و فرودگاه کابل و به ویژه پایگاه هایی که نظامیان آمریکایی در آن ها حضور دارند همراه شده است؛

3- آمریکا با گذشت 20 سال از حضور خود در این کشور، اکنون خود را در آستان خروج از افغانستان می بیند در حالی که دستاورد مشخصی از قبل هزینه سنگینی که برای این حضور پرداخته، به دست نیاورده است از این را با ایجاد هزینه برای دولت مستقر در کابل و همچنین کشورهای منطقه با تقویت تنش در این کشور به دنبال توجیه حضور خود و هزینه آفرینی برای کشورهای منطقه است؛

4- از نکات مهمی که در پیشروهای های طالبان به چشم می خورد تصرف مناطق سرزمینی این کشور بدون درگیری توسط نیروهای طالبان است که حکایت از ابعاد پشت پرده این پیشروی دارد؛

5- نکته مهمی که درمورد آینده سیاسی افغانستان باید به آن توجه نمود عدم وجود امکان تشکیل دولت کامل توسط طالبان در افغانستان است چرا که این موضوع نه به کام مردم افغانستان خوش می آید، نه به کام آمریکا و کشورهای منطقه به ویژه پاکستان و از سوی دیگر این ظرفیت از بعد درونی نیز برای گروه طالبان مهیا نیست؛

6- از سوی دیگر می توان گفت با توجه ادامه روند مذاکرات صلح، طالبان به دنبال حداکثر استفاده و کسب امتیاز و دست برتر در ادامه روند این مذاکرات است تا در نهایت این مذاکرات را با برتری قابل توجه و کسب بیشترین منافع به پایان برساند؛

7- به عنوان آخرین نکته نیز باید توجه داشته جمهوری اسلامی ایران ضمن تأکید بر حفظ تمامیت ارضی افغانستان و عدم مداخله کشورهای بیگانه به ویژه آمریکا در امور این کشور تأکید دارد که بحران افغانستان صرفا از قبل مذاکرات بین الافغانی حل خواهد شد و تنش در این کشور تنها به سود آمریکا و اذناب منطقه ای اش  خواهد بود.