چشم‌انداز درگیرسازی روسیه در قفقاز

اگرچه در ده ماه گذشته خسارات زیادی بر اثر جنگ اوکراین به روسیه وارد شده است، اما آمریکا نتوانسته است به اهداف ضد روسی خود در این جنگ دست یابند. جنگ اوکراین هم‌اکنون «چشم‌انداز نگران‌کننده‌ای» در پیش روی کشورهای اروپایی و ناتو قرار داده است.
«دنیس گونچار» رئیس اداره چهارم کشورهای مستقل مشترک‌المنافع در وزارت خارجه روسیه گفته است: «درخواست‌های تحریک‌آمیزی از گرجستان برای گشودن جبهه دوم جنگ علیه روسیه از سوی کی‌یف و برخی از کشورهای غربی صورت گرفته است». البته این مسئله از همان ماه‌های آغازین جنگ در اوکراین وجود داشته است، ولی در هفته‌های اخیر فشارها در این باره روی گرجستان بیشتر شده است. لذا با توجه به مطالب فوق، نکات ذیل حائز اهمیت است:
1- تلاش برای دستیابی به نتایج راهبردی در جنگ و رفع نگرانی‌های موجود باعث شده است که در یک سناریوی جدید، دولت آمریکا با همراهی ناتو به دنبال «گشودن جبهه جدید علیه روسیه» از طریق گرجستان برآید. با توجه به اطلاعاتی که روسیه در این زمینه ارائه داده است، ناتو و آمریکا درحال تحریک گرجستان برای درگیرسازی در اوستیای جنوبی و آبخازیا و در نتیجه درگیر کردن روسیه در قفقاز هستند.
2- آمریکا درصدد است با درگیر کردن روسیه در آبخازیا و اوستیای جنوبی بخش مهمی از تمرکز روسیه از اوکراین را به سمت درگیری در قفقاز منتقل کند و تا حدود زیادی «موازنه جنگ» را به نفع آمریکا و متحدان اروپایی تغییر دهد، اما با توجه به چالش‌ها و موانع موجود و همچنین ملاحظاتی که گرجستان در این باره دارد، عملاً گزینه‌ای غیرممکن برای عملیاتی شدن است.
3- در حالی که تجربه تحولات سال‌های گذشته تفلیس و مسکو نشان می‌دهد، گرجستان یک جبهه از پیش شکست خورده برای درگیرسازی روسیه در قفقاز است. اوستیا و آبخازیا از زمان فروپاشی شوروی و استقلال گرجستان به صورت خودمختار اداره می‌شوند. گرجستان در سال 2008 با تحریک ناتو تلاش کرد تا با حمله نظامی این مناطق را به خود ضمیمه کند که با واکنش سخت ارتش روسیه مواجه شد. درگیری سال 2008 گرجستان با روسیه به تجربه‌ای هزینه‌بر برای دولتمردان تفلیس تبدیل شد که در این زمینه با وجود ادعاهایی که همچنان در خصوص دو منطقه مذکور دارند، دیگر خود را با مسکو درگیر نکنند.
ضمن اینکه تجربه جنگ اوکراین و رفتارهای متناقض و دوگانه آمریکا و اروپای در قبال اوکراین و آشکار شدن ابعاد پیدا و پنهان آن، که موجودیت و بقاء یک کشور را به ابزاری برای پیشبرد منافع خود تبدیل کردند، باعث ایجاد یک جو شدید بدبینی در افکار عمومی و حاکمیت گرجستان شده است که در «تله‌ای خطرناک‌تر» از آنچه که برای اوکراین تدارک دیده شد نیفتند.