جنگ تجاری

چین به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، در اقدامی معنادار، دلار را از معاملات بورسی خود حذف کرد؛ گامی بلند در مسیر راهبردی «دلارزدایی» که در سال‌های اخیر به یکی از اصلی‌ترین پروژه‌های ژئوپلیتیکی این کشور تبدیل شده است. از فروش صدها میلیارد دلار اوراق خزانه آمریکا گرفته تا خرید گسترده طلا، گسترش تجارت با یوان، توسعه سیستم پرداخت CIPS و راه‌اندازی ارز دیجیتال eCNY، همگی بیانگر تلاش حساب‌شده چین برای ساختن نظمی نوین در مناسبات مالی جهان است؛ نظمی که دیگر بر محور دلار نمی‌چرخد. این تحولات صرفاً تصمیماتی فنی نیستند، بلکه بخشی از یک تغییر استراتژیک در معادلات جهانی‌اند. در جهانی که آمریکا با ابزار دلار کشورها را تحریم می‌کند، کشورهایی چون چین و روسیه با حرکت به‌سوی ارزهای مستقل، در حال بازتعریف نقش خود در اقتصاد بین‌الملل هستند. روی‌گردانی چین از اوراق دلاری و سرمایه‌گذاری در بازارهای اروپا، طلا و حتی اوراق قرضه داخلی، نشانه‌ای دیگر از کاهش اعتماد به دلار است؛ دلاری که حالا دیگر آن ثبات سابق را ندارد. جهان در آستانه نقشه جدیدی از جریان‌های مالی است که دلار، دیگر تنها فرمانروا نخواهد بود.

با اجرای تعرفه‌های جدید آمریکا بر صادرات کانادا، سایه‌ای از عدم قطعیت بر بزرگ‌ترین شریک تجاری این کشور افکنده شده است. تعرفه‌هایی که سه شنبه ۱۴ بهمن ماه همزمان با ۴ مارچ با نرخ ۲۵ درصدی اعمال شد، نه‌تنها صنایع کلیدی مانند خودروسازی و فولاد را متزلزل می‌کنند، بلکه می‌توانند زنجیره‌های تأمین، اشتغال و رشد اقتصادی را به چالش بکشند. اما این تنش اقتصادی، صرفاً یک مسئله مالی نیست؛ پشت این تصمیم، انگیزه‌های سیاسی، رقابت‌های بین‌المللی و محاسبات انتخاباتی آمریکا نیز پنهان شده‌اند. این اقدام نه‌تنها بر صنایع کلیدی مانند خودروسازی و فولاد تأثیر خواهد گذاشت، بلکه ممکن است به یک جنگ تجاری گسترده‌تر بین آمریکا، کانادا، مکزیک، اروپا و چین منجر شود. کشور‌ها ممکن است به دنبال تنوع بخشیدن به شرکای تجاری خود باشند تا وابستگی کمتری به بازار آمریکا داشته باشند. هنوز واکنش شرکای تجاری آمریکا را در نظر نگرفته‌ایم. به گزارش واشنگتن پست چین قبلاً تعرفه ۱۵ درصدی بر واردات مرغ، گندم، ذرت و پنبه آمریکایی اعمال کرده و تعرفه ۱۰ درصدی برای سورگوم، سویا، گوشت خوک، گوشت گاو، غذا‌های دریایی، میوه‌ها، سبزیجات و محصولات لبنی در نظر گرفته است. در همین حال، کانادا اعلام کرده است که تعرفه ۲۵ درصدی را بر ۲۱ میلیارد دلار کالا‌های آمریکایی اعمال خواهد کرد و این رقم را در عرض ۲۱ روز به ۸۷ میلیارد دلار افزایش خواهد داد. مکزیک نیز اعلام کرده که روز یکشنبه از اقدامات متقابل خود پرده برخواهد داشت. این تغییرات می‌توانند نقشه تجارت جهانی را متحول کرده و به شکل‌گیری ائتلاف‌های اقتصادی جدید منجر شوند.