امنیت ملی

آمریکا و نهادهای اطلاعاتی آن بارها گزارش داده اند که حتی با یک حمله گسترده نظامی، واشینگتن قادر نخواهد بود توانمندی‌های اتمی ایران را به کل نابود کند. ایران ساختاری پیچیده را برای فعالیت های هسته ای خودش تعریف کرده و مسائلی نظیر تنوع جغرافیایی سایت های اتمی ایران و البته بومی شدن دانش اتمی در کشورمان و در عین حال، قدرت نظامی قابل توجه ایران برای تحمیل هزینه به ناقضان امنیت ملی کشورمان، همه و همه مزید بر علت هستند تا این گزاره که برنامه هسته ای ایران از طریق حمله نابود خواهد شد را به گزاره ای بی‌اعتبار تبدیل کنند. بگذریم که در صورت انجام هرگونه حمله به ایران، تهران قطعاً به یکچنین ماجراجویی پاسخ خواهد داد و صِرف همین واکنش می تواند یک بی‌آبرویی بزرگ را برای ترامپ و ترامپیست ها به بار آورد. با توجه به شانس بالایی عدم موفقیت هرگونه حمله نظامی به سایت های اتمی کشورمان، آمریکایی ها خوب می دانند که انجام این اقدام به معنای مشروعیت بخشی حرکت تهران به سمت دستیابی به تسلیحات هسته ای خواهد بود. در واقع، اگر اقدامی علیه سایت های اتمی ایران صورت گیرد، آنوقت ایران از حیث منطقی و برای تامین امنیت خود، هیچ راهی جز دستیابی به تسلیحات اتمی نخواهد داشت و این مساله برای ایران از مشروعیت بالایی از چشم انداز بین المللی برخوردار خواهد شد. موضوعی که برنامه اتمی ایران را به شدت مخفی و زیرزمینی خواهد کرد و ماهیت نظامی آن را برجسته می کند. سناریویی که کاملاً به ضرر غرب و صهیونیست‌ها است. در عین حال، رئیس جمهور آمریکا علی رغم تمامی لفاظی‌هایش علیه ایران به هیچ عنوان قصد ندارد وارد جنگی شود که صهیونیست ها مایل به آن هستند. در واقع، ترامپ نمی خواهد آمریکا را به کارت بازیِ اسرائیل تبدیل کند.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در واکنش به مذاکرات ایران و آمریکا در عمان، نسبت به افراط در خوش‌بینی یا بدبینی هشدار دادند و رویکردی واقع‌بینانه و عقلانی را توصیه کردند. این دیدگاه ناشی از تجربه، شناخت عمیق ایشان از سیاست بین‌الملل و اولویت‌دادن به منافع ملی است. در سیاست خارجی نباید نگاه صفر و صدی داشت، زیرا چنین نگاهی باعث خطای محاسباتی و تصمیم‌گیری‌های نادرست می‌شود.خوش‌بینی یا بدبینی مطلق نسبت به آمریکا، مانع تحلیل دقیق و استفاده از فرصت‌ها در جهت تأمین منافع ملی است. برای ارزیابی درست از گفتگوها، پنج اصل مهم باید رعایت شود: شناخت منافع ملی، تحلیل دقیق رفتار طرف مقابل، هوشیاری در برابر فریب، آمادگی برای شکست احتمالی، و حفظ تعادل در روابط. این رویکرد، الگویی برای سیاست خارجی موفق است که هم از فرصت‌ها بهره می‌برد و هم اصول را حفظ می‌کند.

همزمان با پیگیری دیپلماسی هسته‌ای (مذاکرات مسقط و به زودی رم)، ایران و آمریکا واقع‌بینانه خود را برای سناریوهای پسا-شکست احتمالی نیز آماده می‌کنند. این آمادگی، نشانه بلوغ راهبردی برای صیانت از منافع ملی است. ایران با حسن نیت و با هدف رسیدن به توافقی خوب و پایدار که حقوق هسته‌ای و منافع اقتصادی ملت را تضمین کند، مذاکره می‌کند، اما هرگز تحت فشار و تهدید، توافقی را نمی‌پذیرد. کشورمان با اتکا به پیشرفت‌های هسته‌ای، توانمندی‌های دفاعی (موشکی و پهپادی) و عمق راهبردی منطقه‌ای (محور مقاومت)، اهرم‌های لازم برای توازن‌بخشی و بازدارندگی را در اختیار دارد. در صورت شکست مذاکرات، سناریوهای پیش‌رو عبارتند از: 1. فشار حداکثری متقابل: محتمل‌ترین سناریو؛ تشدید فشار آمریکا (تحریم، نمایش نظامی، اقدامات اسرائیل) و مقاومت فعال کشورمان (توسعه برنامه هسته‌ای، تقویت همکاری با شرق و همسایگان، حمایت از محور مقاومت). 2. درگیری نظامی: سناریوی خطرناک‌تر (با احتمال کمتر)؛ ناشی از اشتباه محاسباتی یا تحریک ثالث. حمله به ایران بی‌پاسخ نمانده و با توجه به قدرت بازدارندگی ایران، می‌تواند به جنگی منطقه‌ای با عواقب فاجعه‌بار برای همه، از جمله آمریکا، منجر شود. 3. نه جنگ، نه صلح: ادامه وضعیت فرسایشی؛ مدیریت تنش در کنار پیگیری راهبرد مقاومت فعال و صبر استراتژیک. نتیجه‌گیری: در هر صورت، کشورمان با اتکا به مؤلفه‌های قدرت ملی (انسجام داخلی، توان دفاعی و بازدارندگی، عمق راهبردی، دیپلماسی فعال و پایداری ملت)، قادر است از این مرحله عبور کرده و آینده‌ای مستقل و موفق را رقم بزند. دیپلماسی اولویت دارد، اما کشورمان با اتکای به ملت و نیروهای مسلح برای حفاظت از منافع خود در هر شرایطی آماده و توانمند است.