برنامه هسته‌ای ایران

در دنیای سیاست، بدعهدی چیز تازه‌ای نیست؛ اما وقتی پای آمریکا و ایران وسط باشد، این بدعهدی‌ها به یک الگوی تکراری تبدیل می‌شوند! از همکاری ایران در کنفرانس بن برای ثبات افغانستان گرفته تا امضای برجام در ۲۰۱۵، ایران بارها نشان داده آماده تعامل است؛ اما در پاسخ چه دریافت کرده؟ ۱_ قرار گرفتن در محور شرارت ۲_ خروج یک‌جانبه از برجام۳_ تحریم‌های گسترده اقتصادی. در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید کرده بود ایران به تعهداتش پایبند است، ترامپ در ۲۰۱۸ با شعار فشار حداکثری، همه چیز را زیر پا گذاشت. آمریکا نه‌تنها در برابر ایران، بلکه در اوکراین، کره شمالی و حتی با کانادا و مکزیک هم سابقه عهدشکنی دارد!نتیجه؟ اعتماد دوباره به آمریکا یعنی بازی با آتش! راه‌حل؟ تمرکز بر خودکفایی، اقتصاد مقاومتی و تقویت روابط با شرق و همسایگان. البته ممکن است در آینده نزدیک، کشور به سمت یک توافق موقت با آمریکا پیش برود؛ اما برای حل ریشه‌ای مشکلات که عمدتاً اقتصادی است، تنها راه مطمئن، حرکت به سوی خودکفایی و اقتصاد مقاومتی است تا با هر بدعهدی غربی‌ها، کشور دچار تزلزل نشود.

اولین دور گفت‌وگوهای مستقیم ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای در مسقط، با ارزیابی مثبت رسانه‌ها همراه بود و نشانه‌هایی از پیشرفت دیپلماتیک نشان داد. تهران با تکیه بر پیشرفت‌های هسته‌ای (غنی‌سازی ۶۰٪) و دیپلماسی هوشمند، ابتکار عمل را در دست دارد. ایران تأکید کرده برنامه‌اش صلح‌آمیز است و مذاکرات باید بدون دخالت خارجی پیش برود. فرانسه با پیشنهاد میزبانی دور بعدی مذاکرات در رم و اظهارات مداخله‌جویانه، به دنبال تحمیل شروط غیرمنطقی است. این رویکرد «غیرسازنده» بوده و پاریس به ایفای نقش «مزاحم» در مذاکرات هسته‌ای ایران متهم است. آمریکا بدون هماهنگی با تروئیکای اروپایی (فرانسه، بریتانیا، آلمان) وارد مذاکره شد و خشم اروپا را برانگیخت. تروئیکا با تهدید «مکانیسم ماشه» به دنبال فشار بر ایران است، اما تهران هشدار داده این اقدام به تغییر دکترین هسته‌ای منجر می‌شود. ایران با حفظ آرامش و رد شروط غیرمنطقی، در موقعیت قوی چانه‌زنی قرار دارد. آمریکا تحت فشار اسرائیل و لابی‌های داخلی، تهدید به اقدام نظامی کرده، اما تهران بر گفت‌وگوهای سازنده تأکید دارد. دور بعدی مذاکرات، آزمونی برای عبور از سد مداخله‌گری اروپا خواهد بود.