دیپلماسی هوشمندانه ایران

مذاکرات هسته‌ای میان ایران و دولت دوم ترامپ، نقطه عطفی در روابط دو کشور و تحولات ژئوپلیتیک غرب آسیا است. این مذاکرات که در فضایی پرتنش با تهدیدات اولیه آمریکا، فشارهای اقتصادی و قدرت‌نمایی محور مقاومت شکل گرفت، فراتر از برنامه هسته‌ای، به نبردی برای تعیین جایگاه قدرت‌ها در نظم نوین جهانی تبدیل شد. پس از خروج آمریکا از برجام در سال 2018 و اعمال سیاست فشار حداکثری، ایران با تکیه بر خودکفایی و تقویت روابط با چین و روسیه، نه تنها مقاومت کرد، بلکه نفوذ منطقه‌ای خود را گسترش داد. در دوره دوم ترامپ، تهدیدات آمریکا برای مهار ایران در حوزه‌های هسته‌ای، موشکی و منطقه‌ای با عقب‌نشینی و پیشنهاد مذاکره صرفاً هسته‌ای همراه شد. ایران اما با هوشمندی و بر اساس اصول حکمت، مصلحت و عزت، شروطی قاطع برای مذاکرات غیرمستقیم و رفع تحریم‌ها مطرح کرد. این مذاکرات در سه دور برگزار شد: دور اول بیشتر نمادین بود، دور دوم به جزئیات فنی پرداخت و دور سوم با اختلاف بر سر رفع تحریم‌ها و شروط ایران به چالش کشیده شد. ایران در این روند، با پایبندی به مواضع خود، از عقب‌نشینی خودداری کرد و نشان داد که اصولش قابل مذاکره نیست. محور مقاومت نیز در این میان به بازیگری کلیدی تبدیل شد که آمریکا را به میز مذاکره کشاند. این مذاکرات، توانایی ایران در دیپلماسی اصولی را به نمایش گذاشت؛ دیپلماسی‌ای که با اقتدار و عزت، جایگاه ایران را در نظم جهانی تثبیت کرد. ایران با صبر استراتژیک و استفاده هوشمندانه از فرصت‌ها، توانست فشارها را به فرصتی برای تقویت خود تبدیل کند. نتیجه این روند، نه تنها خنثی‌سازی سیاست فشار حداکثری بود، بلکه تثبیت ایران به‌عنوان قدرتی تأثیرگذار در معادلات منطقه‌ای و جهانی را به همراه داشت. این پیروزی، نشان‌دهنده موفقیت راهبردی ایران در حفظ اصول و پیشبرد منافع ملی در برابر چالش‌های بین‌المللی است.

سفر عراقچی به چین هم‌زمان با مذاکرات هسته‌ای، صرفاً یک دیدار دیپلماتیک نبود؛ بلکه پیامی روشن به آمریکای ترامپ بود: ایران تنها نیست و می‌تواند در زمین بازی جهانی، با تکیه بر شرق، چانه‌زنی کند. چین در بحبوحه تحریم‌ها، همچنان خریدار نفت ایران ماند و با راه‌اندازی سازوکارهای مالی مستقل، نشان داد مقابل یکجانبه‌گرایی آمریکا ایستاده. این یعنی تهران در میدان فشار، حامی دارد. رایزنی با پکن پیش از مذاکرات با واشنگتن، اقدامی هوشمندانه برای تقویت دست ایران پشت میز مذاکره بود. نه صرفاً برای مشورت، بلکه برای نمایش اتحاد در برابر فشار غرب. نگاه متوازن به شرق و غرب یعنی داشتن گزینه‌های جایگزین. ایران با حفظ تعامل با چین و روسیه، به طرف آمریکایی نشان می‌دهد که هر توافقی باید محترمانه و متوازن باشد، نه تحمیلی. به طور کلی هدف این سفر، مدیریت همزمان چالش‌ها و فرصت‌ها در صحنه بین‌المللی است. این سفر تأکیدی مجدد بر اهمیت نگاه متوازن در سیاست خارجی ایرانبود.د حمایت چین از مواضع هسته‌ای ایران، مخالفت آن با تحریم‌های یکجانبه، و ادامه همکاری‌های اقتصادی علیرغم فشارها، منافع ملموسی را برای کشورمان به همراه دارد و فضای تنفس لازم را برای پیگیری اهداف ملی فراهم می‌کند. در جهانی که مناسبات قدرت به سرعت در حال تغییر است و یکجانبه‌گرایی آمریکا با چالش‌های جدی روبروست، تحکیم پیوندها با شرکای قابل اعتمادی چون چین، نه تنها یک انتخاب، بلکه یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر برای تضمین امنیت، ثبات و پیشرفت کشورمان در دهه‌های آینده محسوب می‌شود.