نقش آمریکا در تنش‌ها

حادثه تروریستی اخیر در منطقه گردشگری پهلگام، بار دیگر روابط هند و پاکستان را به مرحله‌ای حساس کشانده است. دهلی‌نو به‌صراحت اسلام‌آباد را مقصر معرفی کرده و در واکنش، موضعی سخت‌گیرانه اتخاذ کرده است. پاسخ متقابل پاکستان، این بحران را وارد مرحله‌ای راهبردی کرده که می‌تواند یکی از شش سناریوی محتمل را در پی داشته باشد. سناریوی نخست: جنگ سایبری و اطلاعاتی در این وضعیت، دو کشور با بهره‌گیری از ابزارهای سایبری به زیرساخت‌های حیاتی یکدیگر از جمله سیستم‌های بانکی، ارتباطی و نظامی حمله می‌کنند. هدف اصلی این سناریو، ایجاد اختلال در نظم داخلی و تضعیف توان تصمیم‌گیری راهبردی طرف مقابل است. سناریوی دوم: درگیری مرزی محدود درگیری‌های نظامی کنترل‌شده در امتداد خط کنترل (LoC) یکی از محتمل‌ترین سناریوهاست. این درگیری‌ها معمولاً با توپخانه، سلاح‌های سبک یا حملات دقیق هوایی همراه است و می‌تواند زمینه‌ساز بحران انسانی در مناطق مرزی شود. سناریوی سوم: عملیات پنهانی و نیابتی هر دو کشور پیشینه حمایت از گروه‌های نیابتی در خاک یکدیگر را دارند. در این سناریو، با استفاده از گروه‌های افراطی یا جدایی‌طلب، عملیات خرابکارانه در مراکز شهری یا مرزی انجام می‌شود. این وضعیت به تشدید بی‌اعتمادی و تنش‌های امنیتی منجر خواهد شد. سناریوی چهارم: قطع روابط دیپلماتیک و اقتصادی در این سناریو، هند و پاکستان ممکن است با اقدامات تلافی‌جویانه، روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود را به‌طور کامل متوقف کنند. بسته شدن سفارتخانه‌ها، توقف پروازها و ممنوعیت تجاری، پیامدهایی همچون انزوای دیپلماتیک و آسیب اقتصادی (به‌ویژه برای پاکستان) خواهد داشت. سناریوی پنجم: جنگ محدود و کنترل‌شده درگیری نظامی محدود میان دو کشور می‌تواند با هدف ضربه زدن به مواضع راهبردی، تأسیسات زیربنایی یا پایگاه‌های نظامی شکل گیرد. این نوع جنگ اگرچه کنترل‌شده تلقی می‌شود، اما خطر گسترش آن به یک بحران بزرگ منطقه‌ای را به همراه دارد. سناریوی ششم: جنگ تمام‌عیار در صورت شکست کامل دیپلماسی و میانجی‌گری بین‌المللی، وقوع جنگ تمام‌عیار میان هند و پاکستان دور از ذهن نخواهد بود. در این سناریو، هر دو کشور از تمامی ظرفیت نظامی، از جمله تسلیحات هسته‌ای، استفاده خواهند کرد که پیامدی ویرانگر برای امنیت منطقه‌ای و جهانی در پی خواهد داشت.