راه‌کارهای حل مشکلات اقتصادی در شرایط کنونی

افزایش دامنه و عمق مشکلات اقتصادی در هفته‌ها و ماه‌های عادی و تقویت آسیب پذیری ملی در حوزه‌های مختلف از این ناحیه، ضرورت حل و رفع سریع این مشکلات را مضاف می‌کند. حال اگرچه حل ریشه‌ای و اساسی این مشکلات در بلندمدت امکان‌پذیر است، اما در کوتاه‌مدت نیز برای جلوگیری از تعمیق این مشکلات و حاکم کردن آرامش نسبی بر فضای بازار‌های مختلف، امکان تدوین و اجرای برخی راه‌کار‌ها وجود دارد. در یک نگاه کلی، این راه‌کار‌ها را می‌توان به دو دسته غیراقتصادی و اقتصادی تقسیم کرد که عبارت‌اند از:

۱. راه‌کار‌های غیراقتصادی

با توجه به تأثیرپذیری بالای متغیر‌های اقتصاد ایران از فضای سیاسی و روانی، مهمترین راه‌کار‌های غیراقتصادی برای حل مشکلات اقتصادی موجود را باید در این حوزه جست‌و‌جو کرد. براین اساس، به لحاظ سیاسی ضروری است تا یک پیام قدرت محکم به بازار‌ها صادر شود. این پیام دو حوزه اساسی را در برمی‌گیرد: اول آنکه از سوی مجموعه حاکمیت و دولت عزم راسخ و قابل مشاهده‌ای برای حل مشکلات اقتصادی نمایان شود و دوم آنکه در حوزه روابط خارجی نیز با تقویت تکاپو‌های خود باید تلاش کند که حداقل پیام ایجاد فرصت و گره‌گشایی در این حوزه را به بازار‌ها صادر کند. البته این پیام الزاماً نه از مسیر مذاکره با آمریکا، بلکه از مسیر توسعه مناسبات با همسایگان و کشور‌های شرقی می‌گذرد. درواقع، دولت باید تلاش کند تا گزینه‌های بدیل برجام را فعال کند و خود را معطل احیای برجام نگذارد. در همین چارچوب باید گفت که اتفافاً در برهه کنونی، غش و ضعف برخی دولتمردان برای مذاکره با آمریکا نه تنها هیچ کمکی به حل مشکلات نمی‌کند، بلکه با تعمیق شرطی‌سازی اقتصاد ایران، آن را در برابر نوسانات آسیب‌پذیرتر می‌کند.

۲. راهکار‌های اقتصادی

مهمترین راه‌کار‌های اقتصادی نیز عبارت‌اند از:

* فعال‌سازی بیش از پیش شبکه فروش غیرمتعارف نفت ایران،

*توسعه اقداماتی که به تقویت قدرت خرید اقشار کم‌درآمد کمک می‌کند مانند یارانه کالابرگی که اخیراً به صورت مجدد از سوی دولت در دستورکار قرار گرفته است،

*تقویت انضباط مالی دولت به‌ویژه انجام جدی اصلاحات ساختاری در بودجه تا با رفع هرگونه ناترازی بودجه، پیام مثبتی به بازار‌ها ارسال شود،

*مولدسازی دارایی‌های دولت،

*تقویت نظام مالیات‌ستانی به‌ویژه از کسب‌وکار‌های کلان و پرسود و اعطای تخفیف‌های مالیاتی به مشاغل و کسب‌وکار‌های خرد،

*تسریع در تکمیل و فعال سازی ظرفیت‌های کریدوری کشور تا تحصیل درآمد از این ناحیه، سریع رخ دهد.