2 نکته در مورد اعتراضات گسترده علیه اردوغان در ترکیه

طنین سنتر؛ کشور ترکیه در روز‌های اخیر لحظات ملتهبی را تجربه کرده است. موضوعی که البته همچنان نیز ادامه دارد و بسیاری از صاحب نظران معتقدند این کشور در وضعیت فعلی در یکی از مقاطع حساس و البته بحرانی خود قرار دارد. ماجرا از این قرار است که "اکرم امام اوغلو"، از سیاستمداران برجسته ترکیه‌ای و عضو حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه و همچنین شهردار استانبول که یکی از اصلی‌ترین رقبای اردوغان به شمار می‌رود و تاکنون توانسته سه مرتبه اردوغان و حزبش یعنی عدالت و توسعه را در انتخابات محلی ترکیه شکست دهد، به تازگی توسط نیرو‌های امنیتی این کشور بازداشت شده است.

اتهامات مطرح علیه او مرتبط با آنچه جرائم مالی و البته همکاری با حزب کارگران کردستان (پ ک ک) ادعا شده، بوده است. بازداشت امام اوغلو در شریاطی رخ داده که بسیاری معتقد بودند وی رقیب اصلی اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری آتی ترکیه است. نکته قابل تامل اینکه یک روز قبل از بازداشتش نیز دانشگاه استانبول مدرک تحصیلی امام‌اوغلو را باطل کرد.

مسائلی که همه و همه شهردار استانبول را از رقابت در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه باز می‌دارند. بازداشت امام‌اوغلو با اعتراضات گسترده‌ای در ترکیه همراه شده و بسیاری معتقدند که اردوغان و طیف متحدانش در قدرت با این اقدام خود عملا سعی داشته‌اند راه خود را برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری آتی ترکیه و تداوم حضورشان در قدرت هموار کنند. بنابرگزارش‌های مختلف شهر استانبول با اعتراضات گسترده مردمی رو به رو بوده و البته که گزارش‌هایی از وقوع اعتراضات در دیگر شهر‌های ترکیه نیز به گوش می‌رسند.

مسائلی که همگی سبب شده‌اند تا اردوغان با فشار‌های جدی و فزاینده‌ای رو به رو شود. در این رابطه، به طور خاص توجه به دو نکته مهم است.

اول اینکه به نظر می‌رسد عوام فریبی و رویکرد‌های پوپولیستی رجب طیب اردوغان به معنای واقعی کله به نقطه پایان خود رسیده است. در حقیقت، اردوغان که در طی سال‌های گذشته در قالب رویداد‌های مختلف همواره میان مواضع اعلامی و اعمالی اش تفاوت‌های بعضا فاحشی قابل مشاهده بود، اکنون به نقطه‌ای رسیده که دیگر امکان لاپوشانی واقعیت‌های مرتبط با خود را ندارد و فعالانه برای حذف رقبای انتخابی اش وارد میدان شده است.

این مسئله عملاً اقتدارگرایی اردوغان را روشن‌تر و صریح‎‌تر از هر زمان دیگری پیش چشم مردم ترکیه و جهان قرار داده است. موضوعی که خود می‌تواند نوید دهنده چالش‌های گسترده‌ای برای وی و متحدانش باشد.

نکته دوم اینکه به نظر می‌رسد قدرت گیری مجدد دونالد ترامپ در آمریکا سبب شده تا طیفی از رهبران همفکر و هم‌مسلک وی نظیر رجب طیب اردوغان نیز احساس قدرت کنند و جسورانه قواعد بازی دموکراتیک را به چالش بکشند. این همان نکته‌ای است که برخی تحلیلگران ترکیه‌ای و البته بین المللی به آن اشاره داشته‌اند. به هر حال، اردوغان در زمره رهبران سیاسی است که با ترامپ روابط نزدیکی دارد و این دو در موقعیت‌های مختلف یکدیگر را تحسین کرده‌اند.

حال اردوغان با حضور ترامپ در قدرت، اعتماد به نفس زیادی پیدا کرده تا به نوعی به نسخه دوم ترامپ در ترکیه تبدیل شود. این در حالی است که نه اردوغان، ترامپ است و نه ترکیه و معادلات سیاسی و اجتماعی آن شبیه به آمریکا است و نه سیاست‌ها و عملکرد‌های ترامپ نتیجه بخش است. موضوعی که عملاً از در پیش بودن چالش‌های جدی برای اردوغان در ادامه راه خبر می‌دهد.