تحرکات اخیر میان ترکیه و رژیم صهیوینستی در سوریه

پس از پیشنهاد دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای میانجیگری میان اسرائیل و ترکیه، برخی مقامات در اسرائیل اعلام کردند که ترکیه و اسرائیل بر سر تقسیم سوریه به توافق رسیده‌اند و وضعیتی شبیه به «توافق دوم سایکس پیکو» ایجاد کرده است.

به گزارش المیادین، رسانه‌های اسرائیلی و برخی از مقامات، توافقنامه تقسیم نفوذ با ترکیه بر سر سوریه را به قرارداد سایکس پیکو در سال ۱۹۱۶ تشبیه می‌کنند. این تشبیه، نشان می‌دهد سوریه می‌تواند عملاً تجزیه شود و دو کشور در حال کار بر روی وضعیت موجود جدیدی هستند که از منافع آنها محافظت می‌کند و هم اکنون مقامات هر دو کشور درصدد رفع برخی موانع دیپلماتیک هستند.

به نظر می‌رسد عامل مهمی که رهبران آنکارا را به این توافق سوق داده است، «صراحت تلاویو در مخالفت با هرگونه تغییر در استقرار نیرو‌های خارجی در سوریه، به‌ویژه استقرار پایگاه‌های ترکیه در منطقه پالمیرا است که به نوعی رژیم صهیونیستی آن را خط قرمز خود قلمداد می‌کند.» در همین راستا به مقامات آنکارا هشدار داده شده است که ترکیه باید در «کمربند امنیتی» در شمال سوریه باقی بماند و به خط دمشق-سویدا نزدیک نشود. الی کوهن، عضو کابینه رژیم صهیونیستی گفته است: «ما به دنبال درگیری با ترکیه نیستیم، اما به صراحت اعلام کرده‌ایم که ایجاد پایگاه‌های نظامی در سوریه ممنوع است».

الیعیزر میروم، فرمانده سابق نیروی دریایی رژیم صهیونیستی، در بیانیه‌ای گفته است: «آنچه در اینجا می‌بینیم این است که اسرائیل و ترکیه بر سر تقسیم سوریه به توافق رسیده‌اند که نوعی توافق سایکس پیکو بین ما و ترکیه است. سوریه به همان حالت باقی نمی‌ماند، یک کشور تقسیم شده باقی می‌ماند و ترک‌ها در بخشی از آن کشور منافع دارند. کرد‌های غرب فرات، ترک‌ها را نگران می‌کنند و آنها می‌خواهند کرد‌ها در شرق سوریه بمانند نه غرب. من به اهمیت این موضوع معتقدم. این یک نوع قرارداد سایکس پیکو است که در سال‌های اخیر بین ما و ترکیه منعقد شده است».

شایان ذکر است کانال ۱۳ با اشاره به اینکه اسرائیل نمی‌خواهد در شرایطی قرار گیرد که ترکیه در همه امور مربوط به عملیات اسرائیل جایگزین روسیه شود و با ترکیه هماهنگ شود و از قبل به آن اطلاع دهد؛ خواهان درگیری با ترکیه نیست، بلکه می‌خواهد سوریه تحت رهبری جولانی را کنترل کند. این شبکه تاکید کرد که «علی‌رغم لفاظی‌های بسیار سمی بین دو کشور، دستیابی به راه‌حل به نفع هر دو طرف است».

در پایان باید خاطرنشان کرد، به نظر می‌رسد رهبران آنکارا عزم جدی برای نقش آفرینی در سوریه جدید دارند، اما در این میان با مانع بزرگ اسرائیل مواجه هستند که عملاً خطوط قرمزی برای خود ترسیم کرده است؛ لذا ترکیه برای عبور از این مانع چاره‌ای جزء همراهی با سیاست‌های رهبران تلاویو ندارد. اما مسئله این است که «تقسیم سوریه»، نتایج و تبعات منفی زیادی به دنبال خواهد داشت که برای ترکیه به مراتب سخت و تهدیدآمیز خواهد بود.

تقسیم حاکمیت و تجزیه سرزمینی به معنای تقسیم منافع و عدول از منافع حداکثری است که رهبران آنکارا با تغییر نظام سیاسی به دنبال آن بودند. علاوه بر این، در فقدان حاکمیت متمرکز و حاکم شدن نظام آنارشیک، ترور و خشونت تشدید خواهد شد لذا مرز‌های طولانی ترکیه با سوریه همچنان ناامن باقی خواهد ماند. همچنین مسئله «کردها» که ترکیه با صلح نمادین با پ ک ک سعی در حل و فصل آن داشت؛ همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند و اسرائیل این مسئله را به عنوان یک ابزار تهدیدآمیز علیه ترکیه بهره برداری خواهد کرد؛ و نتیجه منفی دیگر، کاهش روزافزون مشروعیت رهبران اسلامگرای ترکیه در نزد افکار عمومی به ویژه اسلامگرایان راستین است که همکاری رهبران حزب عدالت و توسعه با رژیم صهیونیستی را مایه ننگی بر هویت اسلامی ترکیه قلمداد می‌کنند و خواهان قطع ارتباط و فشار حداکثری علیه جنایات این رژیم علیه مردم مظلوم غزه هستند.