راهبرد جدید آمریکا برای خلع سلاح حزب الله لبنان به سبک سیاسی

توماس باراک، فرستاده ویژه ترامپ در امور سوریه و لبنان اخیراً در سفر به لبنان، طرحی برای خله سلاح حزب الله ارائه داده است که مفاد آن شامل موارد ذیل است:

پیام آمریکا این است که لحظه توافق نهایی برای لبنان نزدیک است و باید به سمت آن حرکت کند.

اول: خلع سلاح ظرف شش ماه: این محور شامل درخواست مستقیم برای خروج سلاح‌های حزب‌الله و گروه‌های مسلح لبنانی و فلسطینی تا پایان نوامبر ۲۰۲۵، همراه با ارائه یک سازوکار اجرایی دقیق از سوی لبنان است.

دوم: اصلاحات اقتصادی و مالی: این سند بر لزوم مبارزه با اقتصاد سایه و کاهش اتکا به پول نقد در معاملات، به عنوان بخشی از تلاش ایالات متحده برای تضعیف زیرساخت‌های مالی حزب‌الله، تأکید دارد. این سند خواستار تعطیلی تمام پلتفرم‌های مالی این گروه، به ویژه بانک قرض‌الحسن و تشدید نظارت بر نقل و انتقالات مالی و همچنین کنترل گذرگاه‌ها، مرز‌های زمینی و دریایی و بنادر است.

سوم: رابطه با سوریه و ترسیم مرزها: آمریکایی‌ها از لبنان می‌خواهند که در مسیر موازی با سوریه، به سمت توافق‌های منطقه‌ای روی آورد و روابط سیاسی خود را با دمشق در مورد مسائلی مانند امنیت مرزها، کنترل قاچاق، همکاری تجاری توسعه دهد.

پاسخ حزب الله چه بود؟

عقب‌نشینی کامل اسرائیل از سرزمین‌های اشغالی لبنان، به‌ویژه پنج تپه اشغال‌شده توسط طرف اسرائیلی در منطقه جنوب رودخانه لیتانی؛ ارائه ضمانت‌های کتبی بین‌المللی؛ پایان دادن به همه اشکال حملات هوایی و نقض امنیت اسرائیل و اجماع داخلی لبنان بر سر یک استراتژی دفاعی جدید که عناصر این حزب را حذف نمی‌کند، بلکه آنها را از نو سازماندهی می‌کند.

بن بست در لبنان

توماس باراک در سفر اول به لبنان یک برگه شرایط ارائه داد، در سفر دوم پاسخ آن را تحویل گرفت، سپس قبل از سفر سوم پاسخ داد و در سفر سوم مجددا برای موضع لبنان رفت. می‌توان گفت از حیث محتوایی، شباهت ۱۰۰ درصدی میان هر ۴ برگه وجود دارد و هیچ یک از طرفین تقریبا هیچ تغییر موضعی ندادند. آمریکا بر جدول زمانی خلع سلاح توسط دولت تاکید می‌کند و بیروت بر لزوم تضمین‌های معتبر بین‌المللی و اول عقب نشینی رژیم از خاک لبنان و سپس بررسی موضوع سلاح در چارچوب استراتژی دفاع ملی. آمریکا علاقه دارد سوریه را به عنوان الگویی بر سایرین تحمیل کند، اما اتفاقات سویدا باعث شد تا موضع بیروت در خصوص سلاح‌ها تقویت شده و باراک با علم به همین موضوع در این سفر هم به شدت سرد برخورد کرد و هم هیچ راهی جهت گفت‌و‌گو باز نگذاشت.

وی در جلسات اخیر در بیروت بار دیگر گفت موضوع سلاح مربوط به شماست، ما نه می‌توانیم و نه لازم است از رژیم تضمین عدم تجاوز و عقب نشینی بگیریم! خودتان باید حزب الله را خلع کنید، ما هم هیچ حرفی نداریم و اگر نکردید آمریکا علاقه‌ای به پرونده لبنان ندارد! بنابراین می‌توان گفت تقریبا سفر وی پوچ و تلف کردن وقت است. اکنون می‌توان مرحله فعلی که دیپلماسی در آن حاکم بود به یک دور باطل و بن بست رسیده است. مرحله بعدی در ابهام است هر چند میدان تعیین کننده است. رژیم هیچ سقف و محدودیتی در تشدید امنیتی - نظامی ندارد، اما هم از حمله گسترده زمینی و هوایی چالش‌هایی دارد که مهم‌ترین آن، باز شدن فضای کنشگری حزب الله و مشروعیت سلاح آن است، از سوی دیگر تل آویو نمی‌تواند بر روی اقدام مخالفان داخلی حزب شرط بندی کند. حزب الله نیز به جد مشغول بازسازی است و می‌توان گفت تحولات فوق در مجموع به نفع آن در جریان است. متغیر سوم نیز تحرکات سوریه در مرز‌های شرقی و شمالی لبنان است. به نظر می‌رسد جبهه لبنان بیش از قبل به موضوع سوریه مرتبط شده و یقیناً وضعیت سوریه و روابط آن با رژیم، نقش تعیین کننده‌ای در پرونده لبنان خواهد داشت.