نقش آمریکا در مذاکرات

🔶 مذاکرات روسیه و اوکراین در استانبول، بدون حضور پوتین و با رهبری مقامات میانی دو طرف، آغاز شده است. تمرکز اصلی بر آتش‌بس ۳۰ روزه و مسائل انسانی مانند تبادل اسرا و کمک‌های بشردوستانه است، اما ابهامات جدی درباره جدیت این گفت‌وگوها وجود دارد. عدم حضور رهبر روسیه ممکن است نشان‌دهنده تمایل مسکو به کاهش سطح انتظارات یا عدم قصد واقعی برای مصالحه باشد. 🔷 ترکیه به عنوان میزبان، نقش میانجی بی‌طرف اما تأثیرگذار را بازی می‌کند، هرچند روابط پیچیده آن با دو طرف — از جمله همکاری با اوکراین در زمینه نظامی و با روسیه در انرژی — چالش‌هایی ایجاد می‌کند. از سوی دیگر، حضور غیرمستقیم آمریکا از طریق مقاماتی مانند مارکو روبیو، نشان‌دهنده تلاش غرب برای جلوگیری از امتیازات یک‌جانبه به روسیه است. 🔶 اختلافات اساسی مانند وضعیت کریمه و دونباس، تضمین‌های امنیتی، و عضویت اوکراین در ناتو همچنان حل‌نشده باقی مانده‌اند. در کوتاه‌مدت، آتش‌بس موقت محتمل است، زیرا روسیه ممکن است بخواهد فشار تحریم‌ها را کاهش دهد و اوکراین به زمان برای تقویت دفاع نیاز دارد. اما در بلندمدت، بدون حل این اختلافات، صلح پایدار بعید به نظر می‌رسد. ✅ به نظر می‌رسد این مذاکرات بیشتر یک فرصت تاکتیکی برای کاهش تنش‌هاست تا یک پیشرفت دیپلماتیک واقعی. نقش ترکیه و فشارهای غرب می‌تواند بر روند تأثیر بگذارد، اما در نبود اراده سیاسی روسیه برای تعدیل اهدافش، چشم‌انداز روشنی وجود ندارد.

چهارمین دور مذاکرات هسته ای میان مقامات دو کشور ایران و آمریکا در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ماه در شهر مسقط، پایتخت عمان، برگزار شد. این مذاکرات در حالی انجام شد که تنش ها در منطقه افزایش یافته و فشارهای سیاسی زیادی از سوی بازیگران مختلف بین المللی بر دو طرف وارد می شود. ❇️به طور کلی می‌توان 3 محور اصلی برای چهارمین دوره از مذاکرات هسته ای ایران و آمریکا در مسقط در نظر گرفت: 1. موضوع مربوط به غنی سازی اورانیوم 2. موضوع مربوط به تحریم‌های اعمال شده علیه ایران 3. موضوع مرتبط با برنامه موشکی ایران. ❇️ عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، مذاکرات را«صریحتر و جدیتر» از دوره های قبل توصیف کرد و اظهار داشت که بحث‌های مفیدی در این دوره مطرح شده است. در مقابل، استیو ویتکوف، نماینده ویژه آمریکا، نیز مذاکرات را مثبت ارزیابی کرد. ❇️با این حال می توان با توجه به روند برگزاری چهار دوره مذاکرات اخیر چند سناریوی اصلی را برای آینده مذاکرات میان دو کشور طرح کرد: 1. شکل گیری توافق گام به گام در سطح محدود 2. شکست کامل مذاکرات و تشدید تنش میان دو کشور 3. ادامه مذاکرات بدون نتیجه قطعی و نهایی. ❇️با این حال موضوعات مهمی مانند: 1. سفر ترامپ به خاورمیانه 2. تنش های منطقه ای می تواند تا حد زیادی چشم اندازه آینده مذاکرات میان آمریکا و ایران را تغییر دهد.

رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر خود با جمعی از مسئولین ارشد سه قوه نسبت به این حربه تاکتیکی آمریکایی‌ها هشدار داده و گوشزد کردند که در مواجهه با موضوع مذاکرات با آمریکایی‌ها نه باید خوش بینی مفرط داشت و نه بدبینی افراطی؛ چرا که اولاً در میان انبوه فعالیت‌ها و کارهای دیپلماتیک دستگاه دیپلماسی ایران برای تعامل با کشورهای دیگر، مذاکره با آمریکایی‌ها بر سر پرونده هسته‌ای ایران، تنها یک مورد از هزاران مورد است و در ثانی خوش بینی افراطی به این موضوع می‌تواند تا اثرگذاری مؤلفه‌های خارجی بر اقتصاد ایران را تشدید کند. از سوی دیگر این خوش بینی افراطی باعث افزایش انتظارات کاذب از سوی جامعه شده و در صورت برآورده نشدن آن موجب سرخوردگی و تزلزل شدید اقتصادی گردد. همچنین بدبینی افراطی نیز مخاطرات خاص خود را داشته و ممکن است تا روایت گری رسانه‌ای خارجی آسیب‌هایی نسبت به باور، شناخت و معیشت اقتصادی جامعه وارد سازد. بن بست سیاسی و در نتیجه بن بست اقتصادی و در نهایت حربه حمله نظامی، من جمله این روایت گری های نادرست رسانه‌ای غربی‌هاست که در این مدت گاها تاثیرات سوء بر بازار و اقتصاد ایران نیز داشته است. شرطی‌سازی مذاکرات به معنای گره زدن سرنوشت اقتصاد ملی به نتایج گفتگوهای بین‌المللی، می‌تواند به تضعیف استقلال اقتصادی و افزایش شکنندگی در برابر فشارهای خارجی منجر شود. اقتصاد ایران که طی دهه‌های اخیر تحت تأثیر تحریم‌های بین‌المللی قرار داشته، نیازمند راهبردهایی است که وابستگی به عوامل خارجی را کاهش دهد. تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی بر حل مشکلات داخلی با تمرکز بر اقتصاد، نشان‌دهنده ضرورت اتخاذ رویکردی درون‌زا و مقاومتی است. این دیدگاه با نظریه‌های اقتصاد سیاسی هم‌راستا است که بر اهمیت خودکفایی و تاب‌آوری در برابر شوک‌های خارجی تأکید دارند. به‌ویژه در روزهای اخیر، تحولات مرتبط با مذاکرات ایران و آمریکا بار دیگر حساسیت این موضوع را نشان داده است.