واکاوی 3 سیگنال محوری سفر جیک سالیوان به عربستان

به گزارش طنین سنتر؛ "جیک سالیوان" مشاور امنیت ملی آمریکا به تازگی به جده عربستان سفر کرده و مذاکراتی را با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی انجام داده است. بر اساس آنچه که منابع رسانه ای آمریکا و عربستان اعلام کرده اند، عمده مباحث در جریان این دیدار، معطوف به روابط دوجانبه و مسائل منطقه ای بوده است با این حال، بسیاری از ناظران و تحلیلگران با توجه به موضع گیری های دولت بایدن و البته رصد تحرکات واشینگتن در مدت اخیر، به طور خاص تاکید دارند که یکی از دستورکارهای اصلی مشاور امنیت ملی آمریکا در جریان سفر به عربستان، تلاش جهت فراهم سازی زمینه های لازم برای عادی سازی روابط رژیم اشغالگر قدس و عربستان سعودی بوده است. البته که در این چهارچوب به طور خاص، 3 سیگنال و نشانه عمده و محوری نیز مورد اشاره قرار می گیرد.

1: نیاز دولت بایدن به یک برگ برنده قبل از انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا

ناظران و تحلیلگران سیاست خارجی آمریکا بر این باورند که سیاست خاورمیانه ای دولت بایدن از زمان حضور در قدرت، چیزی شبیه به فاجعه بوده است. سیاستی که در قالب آن مواردی نظیر عقب‌نشینی مفتضحانه از افغانستان و قدرت گیری مجدد طالبان در این کشور و همچنین فاصله گرفتن قابل ملاحظه متحدان سنتی این کشور از آن در منطقه عربی حاشیه خلیج فارس همچون امارات متحده عربی و عربستان سعودی قابل مشاهده است.

البته که در همین فضا شاهد تشدید تنش ها و اختلافات میان دولت بایدن، و نتانیاهو و راست گرایان افراطی متحد وی در صحنه قدرت سیاسی رژیم صهیونیستی نیز بوده ایم. در این چهارچوب، ماهیت سیاست خاورمیانه‌ای دولت بایدن تا حد زیادی از سوی جریان های منتقد و رقیبِ این دولت و به طور خاص دموکرات ها، زیر سوال رفته است. از این رو، دولت بایدن و تیم سیاست خارجی آن سعی دارند قبل از انتخابات ریاست جمهوری سال 2024 آمریکا، دست به تحرکی جدی در حوزه منطقه خاورمیانه بزنند و زمینه را برای یک رویداد بزرگ که همان عادی سازی روابط رژیم اشغالگر قدس و عربستان سعودی است فراهم کنند.

مساله و دستورکاری که می تواند به مثابه برگ برنده از سوی دموکرات ها در رقابت با جمهوریخواهان عرضه شود و تا حدی شدت انتقادها از آن ها را در بحبوحه انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا کاهش دهد.

2: کنشگری مرموز رئیس موساد در بحبوحه سفر سالیوان به عربستان

مدت زمان زیادی از انتشار خبر سفر جیک سالیوان به عربستان سعودی نمی گذرد که به طور خاص به این مساله نیز اشاره شده که "دیوید بارنئا" رئیس سازمان جاسوسی موساد نیز پیش از این سفر عازم آمریکا شده و با مقام‌های ارشد امنیت ملی و سیاست خارجی دولت آمریکا بحث و گفتگوهای گسترده ای داشته است. ناظران و تحلیلگران بر این باورند که عمده بحث های بارنئا در آمریکا معطوف به دو مساله محوری بوده است: اولا وی سعی کرده تا شرایط مطرح از جانب رژیم صهیونیستی جهت عادی سازی روابط با عربستان را که بایستی مورد توجه واشینگتن نیز باشند به اطلاع آمریکایی ها برساند و دوم اینکه بارنئا در سفر به آمریکا سعی داشته تا در مورد توافقات احتمالی ریاض و واشینگتن که می توانند بر تل آویو هم تاثیرگذار باشند، رایزنی کند.

بسیاری از رسانه های غربی و به خصوص آمریکایی با استناد به سفر دیوید بارنئا به آمریکا قبل از سفر جیک سالیوان به عربستان این استدلال را مطرح کرده اند که دستورکار اصلی سالیوان در جده، چیزی جز فراهم سازی مقدمات عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی نبوده است.

3: تقویت جناح جیک سالیوان در سیاست خارجی دولت بایدن

در نهایت باید گفت که در مدت اخیر، سیاست خارجی دولت بایدن با برخی تغییر و تحولات همراه بوده که حامل معانی خاصی نیز بوده اند. به عنوان مثال، ما شاهد خروج رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در مساله ایران(به عنوان فردی که همواره حامی تعامل با ایران و ضرورت دستیابی به یک توافق با این کشور در حوزه مساله هسته‌ای ایران بوده است) بوده ایم. فردی که عملا از کرسی خود به دلیل آنچه عدم رعایت پروتکل های امنیتی در رابطه با اسناد و اطلاعات در دسترسش عنوان شده، اخراج شده است.

موضوعی که بسیاری از ناظران و تحلیلگران، اتفاق افتادن آن را تا حد زیادی نشانه ای از تضعیف جریانِ مورد حمایت آنتونی بلینکن و رابرت مالی در سیاست خارجی دولت بایدن و در نقطه مقابل، تقویت جریان مورد حمایت جیک سالیوان و پیتر مک گورگ(مسئول امور خاورمیانه در کاخ سفید) ارزیابی می کنند. جریانی که قویا از سخت‌گیری علیه کشوری نظیر ایران حمایت و بر تقویت پیوندهای آمریکا با رژیم اشغالگر قدس تاکید دارد.

در این فضا، اینطور به نظر می رسد که جریان مذکور، عملا در جریان سفر اخیر جیک سالیوان به جده، سعی داشته تا دستورکارهای حداکثری خود را در قالب سیاست خارجی خاورمیانه ای آمریکا، به نحوی آشکار یک قدم به پیش برد و زمینه را برای عادی سازی روابط تل آویو و ریاض فراهم کند. مساله ای که در صورت تحقق می‌تواند برای آن به صورت جداگانه به مثابه یک دستاورد بزرگ تلقی شود. اهمیت این موضوع زمانی مشخص می شود که بدانیم پیوندهای قوی نیز میان جناح جیک سالیوان و لابی های صهیونیستی برقرار است.