مزایای عادی سازی روابط با عربستان سعودی برای رژیم صهیونیستی

  این روزها زمزمه عادی سازی مناسبات بین عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی بیش از هر زمانی تکرار می شود. عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی که به مدت یک دهه روابط مخفیانه داشته‌ اند، اینک با درخواست جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا قصد دارند این رابطه را رسمی و علنی کنند. هر چقدر رژیم غاصب از آشتی رسمی و عادی سازی مناسبات با عربستان سود می برد، اما برای سعودی‌ این اتفاق چندان خوشایند نیست؛ به ویژه آن که در حال حاضر سکان سیاست در اسرائیل در دست یک دولت راست افراطی دارد که پرونده ای سیاه از سرکوب و جنایت علیه فلسطینیان دارد.  

با این حال، احتمال دارد با تغییر دولت در اسرائیل و یا ارائه برخی امتیازات تاکتیکی توسط اسرائیل به عربستان، چنین تابویی شکسته شده و پروژه عادی سازی در منطقه به نقطه عطف تازه ای برسد.

از جمله شواهد این امر آن است که طی هفته های ‌های اخیر، دستیاران رییس جمهوری آمریکا به عربستان سفر کرده ‌اند تا با محمد بن سلمان، ولی عهد این کشور گفت وگو کرده و از مطالبات و شروط احتمالی او در ازای صلح با اسرائیل آگاه شوند.

به نظر می ‌رسد درخواست‌ های ریاض در این فقره مهم اندک نیست. آن چه تا اینجای کار معلوم شده این است که عربستان به دنبال سلاح های پیشرفته، یک پیمان دفاعی ـ امنیتی محکم و نیز کمک به برنامه هسته ‌ای نوپای خود می باشد. لذا برخی محافل غربی با کنایه اظهار داشته اند یک پیمان بیشتر سعودی - آمریکایی است تا سعودی – اسرائیلی.

موافقان عادی سازی ریاض ـ تل آویو بر این باورند که با آشتی دو طرف چهره خاورمیانه دچا رتغییرات اساسی خواهد شد، لذا ارزش دارد کاخ سفید به مطالبات سعودی ها توجه نشان دهد. در گذشته نیز زمانی که مصر در سال ۱۹۷۹ با اسرائیل صلح کرد، آمریکا بیش از ۵۰ میلیارد دلار کمک نظامی به این کشور ارسال کرده است. حتی ترامپ برای اینکه امارات متحده عربی را به «پیمان ابراهیم» ترغیب کند، قول فروش جت‌ های جنگنده اف‌ -۳۵ را داده بود؛ اگرچه آمریکا هنوز این جنگنده ها را تحویل نداده است. 

این در حالی است که عربستان با ارائه طرح صلح عربی در سال 2002 مدت‌ ها اصرار داشت که تنها در صورتی اسرا‌ئیل را به رسمیت خواهد شناخت که اسرائیل این طرح عربی را بپذیرد. این طرح، عادی سازی روابط جهان عرب با اسرائیل را منوط به عقب نشینی کامل اسرائیل از سرزمین‌ های اشغالی فلسطین عنوان کرده بود؛ اما به نظر می رسد سعودی ها در شرایط کنونی اصرار چندانی نسبت به مفاد صلح عربی ندارند و هر از گاهی نسبت به صلح با رژیم صهیونیستی ابراز تمایل می کنند. برای مثال فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان در کنفرانس مطبوعاتی در ریاض در کنار همتای آمریکایی‌ اش هیچ اشاره‌ای به موضوع صلح عربی نکرد و در عوض از یافتن راهی به سوی صلح برای فلسطینی‌ ها سخن گفت.

در مقابل، این روزها مقامات صهیونیستی به صورت مکرر از عادی ‌سازی روابط با عربستان سخن می گویند و البته گاه اختلافاتی میان آنان در این باره دیده می شود که بیشتر حالت صوری دارد. برای مثال ایتامار بن گویر وزیر امنیت داخلی این رژیم مدعی شده که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر این رژیم نباید برای توافق با ریاض، امتیاز بدهد.

اما الی کوهن وزیر خارجه رژیم غاصب عادی ‌سازی روابط با عربستان را رویدادی بزرگ‌تر از توافقات موسوم به «ابراهیم» که در سال ۲۰۲۰ میان رژیم صهیونیستی با بحرین و امارات متحده عربی امضا شد، دانسته و از آن با عنوان گامی بزرگ و تاریخی یاد کرده است. وی همچنین مدعی شده است که مدعی شد که توافق عادی ‌سازی روابط میان تل ‌آویو و ریاض  تا اوایل سال ۲۰۲۴ میلادی محقق خواهد شد. 

اما مزایای صلح با عربستان برای اسرائبل چیست که مقامات تل آویو بر آن پافشاری می کنند؟

مهمترین مزیت صلح با عربستان سعودی برای اسرائیل آن است که عربستان به عنوان قطب و رهبر جهان عرب از گردونه مخالفان این رژیم خارج شده و سایر کشورهای عربی باقیمانده نیز به آسانی به قطار صلح خواهند پیوست؛ چنین اقدامی اسرائیل را از انزوای طولانی خارج ساخته و قدرت مانور این رژیم را در پرونده های مختلف داخلی و خارجی افزایش خواهد داد.

دومین مزیت آن است که مقاومت فلسطینیان دچار تنگنا خواهد شد؛ زیرا اسرائیل موفق به یارگیری بزرگی در جهان عرب و اسلام شده و در نتیجه پشت فلسطینی ها تا حد زیادی خالی خواهد شد. همچنین مطالبات و حقوق قانونی آنان مانند طرح دو دولت نیز به محاق خواهد رفت؛ زیرا مدعی بزرگ این طرح یعنی عربستان سعودی (طبق مفاد طرح صلح عربی در سال 2002) حقوق مسلم فلسطینی ها را به فراموشی سپرده است.

انزوای بیشتر جمهوری اسلامی ایران که مورد ادعای اسرائیل است، از دیگر مزایای عادی سازی روابط تل آویو ـ ریاض محسوب می شود؛ به ویژه آن که در شرایطی که ایران با عربستان وارد مرحله تنش زدایی و از سرگیری روابط شده است؛ مخالفت تهران با ریاض به شدت و حدت سابق نبوده و نهایتا ایران ممکن است با صدور یک بیانیه هر گونه پیمان صلح میان دو طرف را محکوم سازد. 

البته این موارد یک روی سکه است؛ روی دیگر سکه آن است که تحولات منطقه با ابتکار عمل محور مقاومت به سمت و سویی سوق یابد که زمینه هر گونه عادی سازی روابط بین اسرائیل و کشورهای عربی به ویژه با عربستان سعودی، از میان برود و یا دستکم به تاخیر بیفتد. در چنین وضعیتی مزایا و فرصت های رژیم اشغالگر و حامی اصلی اش ایالات متحده آمریکا تبدیل به آسیب و چالش های تازه خواهد شد.