بر خلاف دوران جنگ که غالباً موجب نوعی همگرایی در جبهه درونی جامعه صهیونستی شده بود، مرحله آتش بس و پایان جنگ، به تدریج زمینههای از سرگیری اختلاف و ظهور گسستهای داخلی را فراهم میآورد.
موافقت دولت «بنیامین نتانیاهو» با توافق آتش بس غزه پس از ۴۷۰ روز جنگ، اعتراض بسیاری از جریانهای داخلی در رژیم صهیونیستی به ویژه گروههای افراطی را که خواهان ادامه جنگ بودند، برانگیخته است. طیف افراطی در واکنش به این توافق نتانیاهو را به تسلیم شدن و عقب نشینی از وعدههای اولیه خود متهم کرده واعلام کردند نخست وزیر در واقع توافق شکست را در برابر حماس امضا کرد!
از جمله مخالفان سرسخت آتش بس، «بن گویر» وزیر امنیت و «بزالل اسموتریچ» وزیر دارایی رژیم صهیونیستی هستند که نماد رهبران راست افراطی در کابینه نتانیاهو محسوب میشوند. بن گویر در اعتراض به توافق آتش بس استعفا داد و اسموتریچ این توافق را برای امنیت داخلی اسرائیل خطرناک توصیف کرد و تاکید کرد این معامله دستاوردهای بزرگی که در جنگ حاصل کردیم و بهترین قهرمانان و نظامیان ما برای آن قربانی شدند را از ما میگیرد و به قیمت خون ما تمام خواهد شد.
این در حالی است که نتانیاهو نیز تا پیش از توافق آتش بس، همسو با این جریانهای افراطی بود و مدعی بود با ادامه جنگ میخواهد به اهدافی از جمله آزاد سازی اسرا، نابودی حماس و اشغال یا کنترل نوار غزه دست یابد.
موضوع دیگری که در سرزنش مخالفان علیه نتانیاهو قابل توجه است این است که میگویند نتانیاهو در نهایت ضعف و ذلت در برابر «دونالد ترامپ» رئیس جمهور منتخب آمریکا تسلیم شد و دست به عقب نشینی زد!
اشاره این منتقدان به هشدار ترامپ مبنی بر دستیابی به آتش بس پیش از ورود او به کاخ سفید بود و تهدید کرده بود که در غیر این صورت منطقه را به آتش خواهد کشید. به نظر میرسد این تهدید بیش از همه نتانیاهو را مرعوب کرد و در نتیجه از شروطی که ماهها برای آتش بس روی آن اصرار میورزید، یک باره عقب نشینی کرد!
از این روست که برخی رسانههای صهیونیستی با کنایه این گونه مطرح کرده اند که ما گمان میکردیم ترامپ با تهدید شدید خود قصد دارد حماس را به آتش بکشد، اما معلوم شد فشارها تنها علیه ما بوده و ما را به پذیرش یک توافق ننگین سوق داد! حتی گفته میشود تهدید ترامپ توام با تحقیر نتانیاهو بود و او را یک پست فطرت خوانده بود که میخواهد آمریکا را وارد جنگ خود کند! برخی نیز میگویند میان نتانیاهو و ترامپ یک معامله پنهانی رخ داده و قرار است ترامپ در ازای کسب یک دستاورد بزرگ در آستانه ورود به کاخ سفید، به حمایت ویژه از نتانیاهو بپردازد، به ویژه آنکه نخست وزیر اسرائیل در قامت یک چهره شکست خورده ظاهر شده و در نتیجه با چالشهای متعدد داخلی مواجه خواهد بود.
از همه مهمتر آنکه رژیم صهیونیستی و نتانیاهو دیگر توان ادامه نبرد در غزه را نداشتند چراکه تمام تسلیحات و بمب های خود را بر غزه ریختند ولی نتوانستند حماس و مردم غزه را تسلیم کنند. حتی در روزهای قبل از آتش بس نیز ارتش این رژیم تلفات سنگینی از سوی مقاومت فلسطین متحمل شد و در شمال غزه دوباره موشک ها به سمت سرزمین های اشغالی شلیک شدند.
اما نتانیاهو پس از آتش بس و در مرحله پسا جنگ با چه چالشهایی مواجه خواهد بود؟
- نخستین چالش مهم نتانیاهو احتمال فروپاشی دولت او میباشد. ائتلاف کنونی در پارلمان (کنست) ۶۲ کرسی در اختیار دارد که ۳۲ کرسی آن متعلق به حزب لیکود به رهبری نتانیاهو میباشد. در این میان، حزب بن گویر یعنی «قدرت یهود» ۶ کرسی را در اختیار دارد، اما بدون این حزب نیز همچنان ائتلاف فعلی میتواند اکثریت پارلمان را تحت کنترل داشته باشد.
بن گویر و هم حزبی هایش در اعتراض به توافق آتش بس استعفا داده اند، اما مشکل اصلی نتانیاهو بن گویر نیست، بلکه اسموتریچ است. حزب اسموتریچ ۱۴ کرسی در اختیار دارد و اگر وی نیز از ائتلاف خارج شود، نتانیاهو هیچ شانسی برای حفظ دولت ائتلافی نخواهد داشت.
- چالش دیگر نتانیاهو، گشوده شدن باب تحقیقات در باره جنگ و نتایج آن است که در داخل رژیم صهیونیستی یک امر معمول است. نتانیاهو متهم است که در پیشبینی و پیشگیری از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ توسط حماس دچار قصور شده است، اما تا کنون مسئولیت این شکست را رد کرده است. در مقابل، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد او از هشدارهای اطلاعاتی و امنیتی در مورد احتمال حمله آگاه بوده است؛ اما آنها را نادیده گرفته و بر امور دیگری همچون گسترش فعالیت شهرک سازی برای جلب رضایت متحدانش در طیف راست افراطی متمرکز شده است.
همچنین مدیریت صحنه نبرد از سوی نتانیاهو زیر سوال رفته و این باور در درون رژیم صهیونیستی وجود دارد که وی قادر به پیشبرد جنگ در راستای اهداف از پیش تعیین شده نبوده و بدون کسب دستاورد قابل توجهی در غزه، موجب قربانی شدن بسیاری از نظامیان اسرائیلی در معرکه زمینی غزه شده است.
اگر پرونده فساد قدیمی نخست وزیر اسرائیل را به این چالشها بیفزاییم معلوم میشود که شرایط پسا جنگ به هیچ وجه به نفع نتانیاهو نیست و لذا برخی ناظران پیش بینی میکنند وی باید آماده خداحافظی همیشگی با قدرت باشد.
- از هم پاشیدگی جامعه صهیونیستی، تخریب بسیاری از زیرساخت ها، آسیبهای اقتصادی، فشارهای روانی ناشی از جنگ و خصوصا احساس تحقیر، آوارگی صدها هزار اسرائیلی و نیز پدیده مهاجرت معکوس نیز از جمله چالشهایی است که نه تنها نخست وزیر مستاصل اسرائیل، بلکه مجموعه حاکمیت و دولت بعدی را درگیر خود نموده و طبیعی است که عبور از این چالشها برای رژیمی که بیش از ۱۵ ماه خود را درگیر یک نبرد سخت و وحشیانه در جبهه غزه نمود، کار آسانی نخواهد بود.
- و بالاخره چالش پایانی مربوط به موقعیت برتر مقاومت در نبرد نامتقارن است که همچون خاری در چشم سران رژیم صهیونیستی فرو رفته و کماکان خواب خوش را از آنان خواهد ربود. در هر حال دولتمردان تل آویو میدانند که جنبش حماس به رغم ضرباتی که در دوران جنگ متحمل شد؛ از بین نرفته و فرماندهان میدانی همچون محمد سنوار برادر شهید یحیی سنوار به بازسازی و تقویت ساختار نظامی و تسلیحاتی حماس اقدام نموده و همین امر کابوس تازهای را برای صهیونیستها مبنی بر تکرار طوفانی دیگر همچون طوفان الاقصی ایجاد کرده است.
در مجموع باید گفت توافق آتش بس جنگ غزه، ضمن آنکه یک پیروزی تاریخی را برای حماس و مقاومت غزه رقم زد و در واقع روند عملیات طوفان الاقصی را بهرغم شداید و فجایع جنگ ۱۵ ماهه تکمیل کرد، در عین حال شکست سخت و مفتضحانهای را به رژیم متجاوز وارد ساخت و دولت جنگ طلب این رژیم و در راس آن نتانیاهو با وضعیتی دشوار و چالشهای بی شمار مواجه خواهد بود که اگر نتواند از این چالشها عبور کند امیدی به حفظ دولت و حتی بقای سیاسی خود در عرصه قدرت نخواهد داشت.