پشت پرده لغو پروازهای ایران به بیروت

دولت جدید لبنان به طور رسمی اعلام کرد ورود پرواز‌های جمهوری اسلامی ایران به فرودگاه بیروت حداقل تا ۳۰ بهمن ماه ممنوع است. این تصمیم زمانی عملی شد که دولت لبنان مجوز صدور پرواز شرکت ماهان در روز پنجشنبه ۲۵ بهمن را صادر نکرد. این امر اعتراضاتی را در مسیر‌های منتهی به فرودگاه بین المللی رفیق حریری به وجود آورد و حزب الله اقدام دولت نواف سلام را محکوم کرده و تاکید کرد لبنانی‌هایی که به فعالیت نهاد‌های قانونی کشور امیدوار شده اند، اکنون از دولت انتظار دارند که برای تضمین حاکمیت و استقلال کشور اقدامات لازم را برای اعمال حاکمیت بر همه نهاد‌ها و مراکز عمومی از جمله مهمترین آنها یعنی فرودگاه انجام دهد تا دشمن فکر نکند که می‌تواند هر طور که بخواهد، حاکمیت لبنان را نقض کند.
جمهوری اسلامی ایران در واکنش به این کار دولت لبنان با تحریک رژیم صهیونیستی، تلاش‌های اسرائیل را در ادامه نقض‌های فاحش و مستمر اصول و قواعد حقوق بین‌الملل و نقض حاکمیت ملی لبنان دانست و خواستار اقدام جدی سازمان‌های ذی صلاح بین المللی از جمله سازمان بین‌المللی هوانوردی کشوری (ایکائو) برای توقف رفتار‌های خطرناک اسرائیل علیه ایمنی و امنیت هوانوردی کشوری شد.
البته سازمان هواپیمایی لبنان مدعی شده که اقدام ممنوعیت مطابق قوانین داخلی و خارجی هوانوردی بوده و این تصمیم در راستای تأمین سلامت و ایمنی فرودگاه بین المللی رفیق‌الحریری، حریم هوایی لبنان، شهروندان و شرکت‌های هواپیمایی و و با هماهنگی نیرو‌های امنیتی فرودگاه اتخاذ شده است.
این در حالی است که طبق اخبار غیررسمی دولت لبنان قصد دارد مانع سفر شهروندان ایرانی برای سفر به این کشور جهت شرکت در مراسم تشییع و خاکسپاری سیدحسن نصرالله شود. به نظر می‌آید دشمنان نگران یک مراسم باشکوه و پرجمعیت هستند، زیرا پیام چنین مراسمی تجدید بیعت با مقاومت و شهید نصرالله خواهد بود.
لبنان پیشنهاد کرده است تا مسافران لبنانی سرگردان در فرودگاه امام خمینی با پرواز لبنان به کشورشان بازگردند، اما آخرین خبر‌ها حاکی از آن است که ایران با درخواست اعزام هواپیما از لبنان به ایران برای تخلیه شهروندان و انجام پرواز‌ها از طریق خطوط لبنانی مخالفت کرده است؛ موضوعی که مجتبی امانی، سفیر ایران در لبنان نیز آن را تائید کرد. با این حال رایزنی میان دولت‌های ایران و لبنان برای حل این مسئله ادامه دارد.
در داخل لبنان نیز مقامات ارشد این کشور همچون رئیس جمهور و رئیس پارلمان لبنان وارد رایزنی‌های فشرده‌ای با دولت شده اند، زیرا نگران تشدید اوضاع و ناآرامی‌های داخلی در اثر قضیه ممنوعیت پرواز‌ها هستند. همچنین گفته می‌شود رایزنی‌های درون دولت لبنان نیز به برخی پیشنهاد‌ها رسیده است، از جمله اینکه هواپیما‌های ایران ابتدا در فرودگاه بغداد فرود بیایند که تحت اشراف امنیتی آمریکایی هاست و پس از بازرسی دقیق، از بغداد به بیروت پرواز کنند.
اما پشت پرده تصمیم دولت جدید لبنان چیست؟
بی تردید فشار‌های آشکار و پنهان آمریکا و رژیم صهیونیستی در تصمیم دولت نواف سلام نقش عمده داشته است. گفته می‌شود ماجرای عدم صدور مجوز پرواز ماهان، به ادعای «افیخای ادرعی» سخنگوی عربی ارتش اسرائیل برمی‌گردد. وی در ۲۴ بهمن در توئیتر (ایکس) مدعی شد که ایران در هفته‌های اخیر در تلاش بوده تا از طریق پرواز‌های غیرنظامی فرودگاه بین المللی بیروت پول نقد به دست گروه حزب الله برساند.
چندی پیش منابع اسرائیلی و عربی مدعی شده بودند که پرواز‌ها از مبدأ ترکیه و عراق به لبنان نیز به منظور انتقال پول برای حزب الله مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل دستگاه‌های امنیتی لبنان به تفتیش پرواز عراقی اقدام نموده اند.
در همین راستا، چند هفته قبل بازرسی شدید پرواز‌های ایران به بیروت خبرساز شده بود. گفته می‌شود که این اقدامات دولت لبنان تحت فشار آمریکا برای جلوگیری از انتقال پول و سلاح به لبنان است، ادعایی که همیشه علیه ایران مطرح می‌کنند. در واقع پس از فروپاشی نظام سیاسی در سوریه، یکی از پل‌های ارتباطی میان ایران و حزب‌الله، فرودگاه رفیق حریری بیروت یکی از محل‌های ورودی به لبنان محسوب می‌شود.
وقایع چند هفته گذشته و تصمیم اخیر دولت لبنان نشان می‌دهد که حاکمیت جدید این کشور یا به خواست خود یا تحت فشار آمریکایی ها، قصد اجازه تقویت حزب الله را ندارد.
در جریان جنگ اخیر و حملات گسترده اسرائیل به لبنان، مقامات این کشور به طور علنی در ملاقات یا مصاحبه‌های مطبوعاتی، نسبت به ایران و حمایت از جریان مقاومت، اعتراض نشان دادند. در آتش بسی که میان لبنان و رژیم صهیونیستی منعقد شد، یک از بند‌ها ناظر به کنترل گذرگاه‌های ورودی به لبنان است. بر اساس بند ۲ از ماده ۷ توافق آتش‌بس لبنان و اسرائیل، دولت لبنان برای اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ و دیگر قطعنامه‌های سازمان ملل اختیارات لازم را به ارتش و دستگاه امنیتی این کشور می‌دهد که از ورود غیرمجاز تسلیحات و تجهیزات مرتبط به لبنان و سراسر این کشور از جمله از طریق گذرگاه‌های مرزی جلوی تسلیح گروه‌های مسلح را بگیرد. اما در توافق آتش بس اشاره‌ای به موضوع حمایت مالی نشده است، اما به نظر می‌رسد دولت نواف سلام با فشار آمریکا و اسرائیل، مجبور به مقابله با جابه جایی مالی به نفع حزب الله شده است.
در مجموع باید گفت اعمال فشار اسرائیل و آمریکا علیه مقاومت و خصوصا حزب الله لبنان همچنان ادامه دارد و قصد دشمنان این است که با خشکاندن منابع حمایتی به حزب الله حتی در زمینه مالی، موجبات تضعیف هر چه بیشتر این جنبش را فراهم آورند تا به زعم خود از تهدیدات آینده مقاومت علیه خود در امان بمانند. در سفر اخیر «مارکو روبیو» وزیر خارجه آمریکا به تل آویو نیز موضوع لبنان در مباحثات او و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، بسیار برجسته بود.
در این میان، متاسفانه حاکمیت جدید لبنان به همسویی با دشمن پرداخته و احتمالاً تسلیم تهدیدات مقامات اسرائیل شده است که تهدید کرده بودند در صورت فرود هواپیما‌های ایران فرودگاه بیروت را بمباران خواهند کد.
به نظر می‌رسد حزب الله ضمن آنکه با شرایط دشواری در داخل لبنان مواجه است، اما با استفاده از ظرفیت‌هایی که دارد می‌تواند ابتکار عمل را در دست گرفته و به مدیریت این وضعیت بپردازد. امید می‌رود با هوشمندی حزب الله و در کنار پیگیری‌های جمهوری اسلامی ایران، نهایتاً پرواز‌ها به شرایط عادی خود باز خواهد گشت.