تحریم‌های آمریکا

چهارمین دور مذاکرات هسته ای میان مقامات دو کشور ایران و آمریکا در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ماه در شهر مسقط، پایتخت عمان، برگزار شد. این مذاکرات در حالی انجام شد که تنش ها در منطقه افزایش یافته و فشارهای سیاسی زیادی از سوی بازیگران مختلف بین المللی بر دو طرف وارد می شود. ❇️به طور کلی می‌توان 3 محور اصلی برای چهارمین دوره از مذاکرات هسته ای ایران و آمریکا در مسقط در نظر گرفت: 1. موضوع مربوط به غنی سازی اورانیوم 2. موضوع مربوط به تحریم‌های اعمال شده علیه ایران 3. موضوع مرتبط با برنامه موشکی ایران. ❇️ عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، مذاکرات را«صریحتر و جدیتر» از دوره های قبل توصیف کرد و اظهار داشت که بحث‌های مفیدی در این دوره مطرح شده است. در مقابل، استیو ویتکوف، نماینده ویژه آمریکا، نیز مذاکرات را مثبت ارزیابی کرد. ❇️با این حال می توان با توجه به روند برگزاری چهار دوره مذاکرات اخیر چند سناریوی اصلی را برای آینده مذاکرات میان دو کشور طرح کرد: 1. شکل گیری توافق گام به گام در سطح محدود 2. شکست کامل مذاکرات و تشدید تنش میان دو کشور 3. ادامه مذاکرات بدون نتیجه قطعی و نهایی. ❇️با این حال موضوعات مهمی مانند: 1. سفر ترامپ به خاورمیانه 2. تنش های منطقه ای می تواند تا حد زیادی چشم اندازه آینده مذاکرات میان آمریکا و ایران را تغییر دهد.

۱۰ سال پیش، دولت وقت با شعار مذاکره روی کار آمد و عملاً مجبور به توافق با آمریکا بود. تحریم‌های بی‌سابقه، فروش نفت و انتقال ارز را فلج کرده و دولت در تنگنای شدید قرار داشت. آمریکا نیز تنها درگیر ایران و منطقه غرب آسیا بود و با تمام توان بر ایران متمرکز شده بود. اما امروز ایران با تجربه یک دهه تحریم، توانسته نفت بفروشد و ارز وارد کند. جبهه تحریم‌شدگان با حضور روسیه و چین گسترده شده و محور مقاومت از مدیترانه تا باب‌المندب شکل گرفته است. در مقابل، آمریکا امروز با چند بحران هم‌زمان در غرب آسیا، شرق اروپا و شرق آسیا روبه‌روست و تمرکز گذشته را ندارد. ایران باید با شناخت دقیق شرایط جهانی و داخلی، از اهرم‌های قدرت خود در مذاکرات بهره بگیرد، بر خطوط قرمز پای بفشارد و با حفظ انسجام ملی، جنگ شناختی دشمن را خنثی کند.

ترامپ اخیراً سندی را در قالب یادداشت ریاست جمهوری آمریکا با محوریت حوزه امنیت ملی به امضا رسانده که در قالب آن از ایران خواسته شده تا توانمندی های هسته ای و نفوذ منطقه ای خود را کنار بگذارد و در عین حال، به طور کامل خلع سلاح شود و سپس، اجرایی شدن این موارد می تواند زمینه های مساعدی را برای مذاکرات ایران و آمریکا فراهم کند. در این راستا باید گفت که دولت ترامپ از همان ابتدای کار، مواضع تهاجمی علیه ایران را در دستور کار قرار دادند. موضوعی که به هیچ عنوان عجیب نبود و در حقیقت باید آن را ادامه رویکردهای خصمنانه واشینگتن علیه ایران ارزیابی کرد که در دوره نخست حضور ترامپ در قدرت نیز جلوه های عینی خود را به نمایش گذاشت. بنابراین همانطور که رهبر معظم انقلاب اسلامی اخیراً فرموده اند "کشورمان در حوزه جنگ نرم و تولید محتوای آگاهی بخش با محوریت حراست از منافع و امنیت ملی ایران، باید فعالانه وارد میدان شود و اینطور نباشد که قدرت های غربی و به طور خاص آمریکا، روایت های تحریف شده و غلط خود را با محوریت مسائل مرتبط با ایران، به خورد افکار عمومی بین المللی بدهند و زمینه را برای تضعیف کشورمان فراهم کنند"، باید در این حوزه اقدامات جدی تری صورت گیرد. همچنین ایران جدای از تقویت قدرت نرم خود، باید تا جای ممکن بنیان های قدرت نظامی و امنیتی‌اش را نیز افزایش دهد و توان بازدارندگی کشورمان در برابر قدرت های متخاصم تا جای ممکن افزایش یابد. در نهایت در عرصه داخلی نیز ، نیاز به تقویت انسجام و وحدت ملی داریم تا توطئه های دشمنان را خنثی سازیم.

سفر وزیر امور خارجه آمریکا به منطقه را می توان در چارچوب سیاست‌های کلان واشنگتن برای تضعیف محور مقاومت و تقویت هژمونی خود تحلیل کرد. در این راستا می توان به اهدافی نظیر: تلاش برای عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی، پیگیری طرح ترامپ مبنی بر مهاجرت و کوچ اجباری مردم غزه به اردن و مصر و بازسازی و مدیریت غزه توسط آمریکا، بحث آینده سوریه و لبنان (که در ابتدای امر مخالف غرب و اسرائیل نباشد، کاملاً غیر مسلح و ضعیف شده باشد و نهایتاً با طرح‌ها و ایده‌های غربی و آمریکایی همراهی و هم راستا باشد) اشاره کرد. در نهایت عمده هدف آمریکا از راه اندازی این سفر چند روزه و چند جانبه سیاسی به غرب آسیا، تشدید تصور غلط «ایران هراسی» در منطقه و تلاش برای ایجاد اجماع بر علیه ایران و همچنین جلوگیری از اتحاد و ائتلاف عربی و اسلامی در برابر غرب و آمریکا می‌باشد. ترس و نگرانی آمریکایی‌ها مبنی بر اینکه طرح کوچ اجباری ترامپ ممکن است تا منطقه را بر علیه آنان متحد کرده و ایران را رهبر ائتلاف ضد آمریکایی کند، باعث کرده است که پیش دستی کرده و این سفر و رایزنی‌های دو جانبه و چند جانبه را ترتیب دهند. در همین راستا ایجاد بحران‌های داخلی در کشورها و سرگرم سازی مردم منطقه به موضوعات حاشیه‌ای برای از یاد بردن موضوع اول جهان اسلام «فلسطین» نیز بسیار محتمل و جزء سناریوها و اهداف پشت پرده آمریکایی به شمار می‌رود.

دولت جدید لبنان به ‌طور رسمی اعلام کرد ورود پروازهای جمهوری اسلامی ایران به فرودگاه بیروت حداقل تا 30 بهمن ماه ممنوع است. این تصمیم زمانی عملی شد که دولت لبنان مجوز صدور پرواز شرکت ماهان در روز پنجشنبه ۲۵ بهمن را صادر نکرد. این امر اعتراضاتی را در مسیرهای منتهی به فرودگاه بین ‌المللی رفیق حریری به وجود آورد و حزب الله اقدام دولت نواف سلام را محکوم کرده و تاکید کرد لبنانی‌ هایی که به فعالیت نهادهای قانونی کشور امیدوار شده ‌اند، اکنون از دولت انتظار دارند که برای تضمین حاکمیت و استقلال کشور اقدامات لازم را برای اعمال حاکمیت بر همه نهادها و مراکز عمومی از جمله مهمترین آنها یعنی فرودگاه انجام دهد تا دشمن فکر نکند که می‌تواند هر طور که بخواهد، حاکمیت لبنان را نقض کند. اعمال فشار اسرائیل و آمریکا علیه مقاومت و خصوصاً حزب‌الله لبنان همچنان ادامه دارد و قصد دشمنان این است که با خشکاندن منابع حمایتی به حزب الله حتی در زمینه مالی، موجبات تضعیف هر چه بیشتر این جنبش را فراهم آورند تا به زعم خود از تهدیدات آینده مقاومت علیه خود در امان بمانند. در این میان، متاسفانه حاکمیت جدید لبنان به همسویی با دشمن پرداخته و احتمالاً تسلیم تهدیدات مقامات اسرائیل شده است که تهدید کرده بودند در صورت فرود هواپیماهای ایران فرودگاه بیروت را بمباران خواهند کد. به نظر می رسد حزب الله ضمن آنکه با شرایط دشواری در داخل لبنان مواجه است، اما با استفاده از ظرفیت هایی که دارد می تواند ابتکار عمل را در دست گرفته و به مدیریت این وضعیت بپردازد. امید می رود با هوشمندی حزب الله و در کنار پیگیری های جمهوری اسلامی ایران، نهایتاً پروازها به شرایط عادی خود باز خواهد گشت.