خروج بدون دستاورد

توافقنامه صلح در10/12/1398 با رایزنی های زلمی خلیل زاد (نماینده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان) بین طالبان وآمریکا در هتل شرایتون دوحه قطر به امضا رسید. اگرچه زمانی که نام امارت اسلامی در این توافق آورده شد آمریکا با به رسمیت نشناختن امارت‎اسلامی بعنوان دولت، مخالفت خود را اعلام کرد و فقط گروه طالبان را به رسمیت شناخت.اگرچه طبق این توافق نامه دولت افغانستان ملزم به آزادی 5 هزار زندانی طالبان از جمله زندانیان مرتکب جرایم سنگین شدکه از همان ابتدا با مخالفت اشرف غنی همراه شد ولی اولین گروه زندانیان در 20/1/1399 آزاد شدند.

با اعلام آزادی زندانیان در اواسط شهریور 99 آغاز مذاکرات بین الافغانی در تاریخ 22/6/99 اعلام گردید. خواسته‎های دولت افغانستان از جمله حفظ نظام جمهوری وآتش‎بس با طالبان و خواسته‎های طالبان مبنی بر پایان اشغال افغانستان وحضور نیروهای خارجی و برقراری امارت‎اسلامی منجر به ختم مذاکرات شد.

اوایل بهمن1399  با روی کار آمدن دولت بایدن، طالبان و پاکستان خواستار پایبندی آمریکا به قرارداد صلح دوحه شدند و بایدن با تمدید ماموریت خلیل زاد نشانه‎هایی از تعهد به این توافق را نشان داد.پس از اعلام جدول زمانی جدید آمریکا برای خروج نیروهایش از افغانستان تا 20 شهریور سال جاری طالبان اعلام کرد، اکنون اگر آمریکا از توافقنامه سرپیچی کند، امارت اسلامی به نیروهای خود اجازه درگیری خواهد داد.حال با توجه به تصمیم دولت آمریکا برای خروج نیروهایش از افغانستان، ذکر چند نکته حائز اهمیت است:

• خروج آمریکا از افغانستان اگرچه قرار بود در 11 اردیبهشت 1400 اعمال گردد اما صحبت های اخیر بایدن و تمدید آن تا20 شهریور1400 درکنار اعلام ناتو بویژه آلمان مبنی بر تمدید ماموریت نظامی‎اش تا دی ماه 1400 این امر را در هاله‎ای از ابهام قرار داده است.اما تبعات احتمالی خروج آمریکا از افغانستان می تواند نشانه‎هایی از شکست آمریکا در اهداف جنگی که آغاز کرده است، باشد.اگرچه نظر رئیس سابق سیا که(توافقنامه را یک قمار می‎داند و ادامه حملات طالبان و ظهور حکومت بی نظم در کابل را تصور می‎کند)خروج غیر مسئولانه آمریکا را نمایان کرده وشکستی دیگر را برای آمریکا رقم می‎زند.
• بعید است که آمریکا بدون هیچ دستاوردی قصد خروج کامل از افغانستان را داشته باشد.اگرچه تعداد نیروهایش را کاهش داده و بایدن قصدخروج اکثر آن ها را تا شهریور ماه دارد، اما ادغام طالبان در دولت آینده و معرفی‎کردن طالبان به عنوان مسئول مبارزه با تروریسم در افغانستان نشان از حربه‎هایی دارد که ممکن است به فعال‎ساختن داعش و ایجاد ناامنی مفرط در افغانستان باشد. به نظر می‎رسد که آمریکا بازی شکست‎خورده خروج از افغانستان را به زودی به برگ برنده خود تبدیل کند تا از یک طرف با احیای داعش و از طرف دیگر کمک خواستن دولت افغانستان تحت نفوذ طالبان  از آمریکا برای مقابله با داعش، شاهد تداوم حضور آمریکا که داعیه‎دار دروغین صلح و مبارزه با تروریسم است باشیم.
• باید در نظر داشته باشیم که در توافقنامه موسوم به صلح، آمریکا متعهد به همکاری در حوزه اقتصادی با دولت پسا صلح در افغانستان که با حضور طالبان شکل می گیرد، شده است. ترامپ نیز اعلام کرده بودکه حضور آمریکا در افغانستان همیشگی و اطلاعاتی است. اینها همه حکایت از تداوم حضور آمریکا در افغانستان در پوشش‎های غیر نظامی دارد.
• خروج غیر‌مسئولانه نیروهای خارجی نه تنها سبب افزایش تندروی و رشد گروه‌های افراطی مثل القاعده خواهد شد، بلکه باعث بروز جنگ داخلی در افغانستان می‌شود. لذا جامعه جهانی باید به آمریکا از این بابت که با راه‎اندازی جنگ موجبات نابسامانی وضعیت امروزین افغانستان شده است  فشار بیاورد تا با استقرار دموکراسی و به رسمیت شناختن استقلال واقعی افغانستان از آن خارج شود و خود را متعهد به ایجاد امنیت پایدار در افغانستان و سپس خروج مسئولانه بداند.