موانع و پیامدهای تأخیر دولت سازی در عراق

تشکیل دولت به عنوان اصلی ترین نیاز عراق در مرحله کنونی با هدف سامان بخشیدن به اوضاع بحرانی در این کشور بسیار ضرورت دارد که تکیه اهل سنت این کشور بر ریاض و آنکارا و استمداد کردها از واشنگتن علاوه بر پیچیده کردن معادلات سیاسی در این کشور زمینه را برای مداخله هرچه بیشتر آنان با استدلال آنچه که از سوی این بازیگران به تامین منافع و حمایت از همپیمانان تعبیر می‌شود مهیا می‌سازد.

 فرایند دولت سازی به عنوان یکی از مراحل پسا انتخاباتی در عراق به دلیل عوامل متعددی از جمله فشار آمریکا و انگلیس و همچنین بازیگران منطقه‌ای مانند ترکیه و امارات و عربستان نتوانسته است روند طبیعی خود را طی کند. جریان صدر که تنها ۴۰ درصد از کرسی های شیعه و حدود 9 درصد از آرای شرکت‌کنندگان عراقی در انتخابات را در اختیار دارد با تحریک و هدایت طرف هایی مانند نماینده سازمان ملل در عراق و سفیران کشورهای آمریکا و انگلیس دست به طراحی ایده‌های تمامیت‌خواهی تحت عنوان (دولت اکثریت ملی) زده و به هیچ وجه حاضر به کوتاه آمدن از آن نیست این در حالی است که میزان آرای اطار تنسیقی(چارچوب هماهنگی شیعه) حدود ۵۰ درصد کل آرای شیعیان می باشد. مقتدي صدر رهبر این جریان در چندین مرحله و در دیدارهای متعددی با نمایندگان چارچوب هماهنگی شیعه، خواستار حذف نوری المالکی از مجموعه اطار و مشارکت سایر طیف‌های آن در فرآیند دولت سازی شده است. این در حالی است که اطار بر انسجام داخلی و عدم انشقاق درونی خود تأکید ورزیده است.

 تلاش آمریکا و کشورهای منطقه با هدف ممانعت از حصول توافق میان دو طیف اصلی شیعه در جهتی مخالف با رویکردهای محور مقاومت در حالی استمرار دارد که اطار بر وحدت خود و مشارکت در دولت و حتی تشکیل فراکسیون اکثریت اصرار دارد تا هم بتواند اکثریت شیعه را حفظ کرده و هم مقدمات کاهش تنش های آینده را فراهم سازد زیرا در صورت تشکیل دولت مد نظر صدر و حذف اطار و یا حتی تبدیل صدر به اپوزیسیون، عمر دولت آینده چندان طولانی نخواهد بود و بار دیگر بی ثباتی و خلا سیاسی بار دیگر گریبان عراق را خواهد گرفت. 

با عنایت به مطالب فوق باید گفته شود تاخیر در دولت سازی که عمدتا با دخالت های پیدا و پنهان مخالفان محور مقاومت در عراق صورت می گیرد، می تواند بحران سیاسی جدید و زمینه را برای پدیده‌ای خطرناکی به شرح ذیل فراهم کند:

1- تداوم حضور نظامی آمریکا 

2- تقویت گروه‌های تروریستی مانند داعش و افزایش فعالیت آنها

3- تقویت ایده ی تقسیم عراق به سه اقلیم کردی، سنی و شیعه

4- نارضایتی هرچه بیشتر مردم از حاکمیتی که با محوریت شیعه شکل گرفته است.

5-رشد گرایش به گروه های سکولار و تشرینی که به دلیل ناکامی احزاب اسلامگرا و ایجاد وحدت و انسجام سیاسی حاصل شده است.

اما با این تفاسیر احتمال همپیمانی اهل سنت و کردها با  یکی از دو جریان اصلی شیعه افزایش یافته است و در صورت توقف دخالت های بازیگران یاد شده، می توان به تشکیل دولت در آینده نزدیک امیدوار بود.