ناتو و اوکراین

اخیرا بنا به درخواست دادستانی کل و موافقت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور این کشور، فعالیت‌های گروه طالبان را به حالت «تعلیق» درآورد. (دادگاه عالی روسیه هنوز طالبان را از فهرست گروه‌های تروریستی خارج نکرده، بلکه تعلیق کرده است. در واقع، طالبان همچنان در این فهرست قرار دارد و هرگونه اشاره به حذف نام آن از این فهرست نادرست است.) این در حالی است که روسیه از سال ۱۳۸۲، طالبان را به عنوان یک سازمان «تروریستی» می‌شناخت. به نظر می‌رسد این اقدام دادگاه عالی روسیه با هدف تسهیل روابط دوستانه مسکو با حکومت کنونی افغانستان صورت گرفته است. دفتر دادستانی کل روسیه در سال گذشته نیز خواستار تعلیق نام طالبان از فهرست سازمان‌های تروریستی شده بود و در آذرماه ۱۴۰۳، رئیس‌جمهور روسیه با امضای قانونی، اجازه این کار را صادر کرده بود. با وجود خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، نفوذ و توانایی‌های اطلاعاتی آمریکا در این کشور همچنان از روسیه بیشتر است. در سه سال اخیر، روسیه بیشترین تعاملات را با حکومت طالبان داشته است، اما نمی‌خواهد آمریکا و غرب در افغانستان دست برتر را داشته باشند و با هرگونه اتحاد یا همکاری راهبردی میان طالبان و آمریکا مخالف است.

مشاجره ترامپ و زلنسکی نمایشی تلخ از واقعیت‌های پشت پرده سیاست جهانی بود. این حادثه نشان داد که قدرت‌های بزرگ چگونه از بحران‌ها برای پیشبرد منافع خود استفاده می‌کنند و کشورهای کوچک‌تر را تحت فشار قرار می‌دهند. این ماجرا باید هشداری جدی برای تمام کشورهایی باشد که گمان می‌کنند وابستگی به غرب راه‌حل مشکلاتشان است. تاریخ بارها ثابت کرده است که تنها اتکا به توان داخلی و حفظ استقلال می‌تواند ضامن بقای یک ملت باشد. واقعیت این است که هم ادامه جنگ و هم پایان جنگ، هر دو برای ایالات متحده دارای منافع متعددی است. در صورت ادامه جنگ اوکراین، فروش بیشتر تسلیحات به اوکراین و همچنین وابسته سازی هرچه بیشتر اروپایی‌ها به انرژی و کالا و حمایت‌های آمریکا رقم خواهد خورد. در چنین شرایطی باتلاق جنگ اوکراین می‌تواند انزوای روسیه را نیز تقویت کند و نهایتاً اروپایی‌ها را کت بسته به دامن آمریکایی‌ها بیاندازد. اما پایان جنگ و پذیرش شرایط آمریکایی نیز بار دیگر مزایای متعدد دیگری برای آمریکایی‌ها خواهد داشت. اول اینکه شعار انتخاباتی ترامپ محقق خواهد شد، دوم اینکه نقش رهبری بین المللی ایالات متحده مجدداً برگردانده خواهد شد و همگان به نقش اصلی هژمونیک بودن ایالات متحده برای حل و فصل بحران‌های بین المللی صحه خواهند گذاشت، سوم اینکه اروپایی‌ها چاره‌ای جز تمکین از آمریکا نخواهند داشت، چهارم اینکه روسیه خود را نه در مقابل آمریکا بلکه در مقابله دولت‌های اروپایی بازتعریف خواهد کرد، پنجم آن که منابع و معادن اوکراینی به یغما برده شده و اقتصاد اروپا کاملاً در دستان آمریکایی‌ها خواهد بود.

موضع‌گیری های اخیر ترامپ در قبال مسئله اوکراین به خوبی این موضوع را واضح و مبرهن ساخته است که رئیس‌جمهور آمریکا بیشتر از آنکه به فکر کمک برای شکل‌گیری یک توافق صلح اساسی میان روسیه و اوکراین باشد به منافع خودش فکر و توجه می کند. برای ترامپ نه این موضوع که اوکراین ملزم به تسلیم بخشی از سرزمین‌هایش به روسیه شود، حائز اهمیت است و نه این موضوع که پایان جنگ برای این کشور هم دستاوردی به همراه داشته باشد. همچنین اولویت سیاست خارجی ترامپ نیز بر پایه سیاست اول آمریکا شکل گرفته است. او بدون هیچ اقدام و برنامه مشخصی مدام از لزوم برقراری توافق صلح اوکراین و روسیه صحبت می کند و در اظهاراتش تنها به این موضوع فکر می کند که چطور امتیازاتی را از اوکراین گرفته و در راستای تامین منافع کشورش آنها را در دست گیرد.