بن بست سیاسی سوئد و دانمارک

هتکِ حرمت قرآن کریم در دو کشور حوزه اسکاندیناوی، سوئد و دانمارک طی هفته های اخیر خشم مسلمانان سراسر جهان را برانگیخته است. حتی با وجود هشدارهای وزیر امور خارجه سوئد تحت تاثیر افزایش انتقادات در جهان اسلام، اخیراً برای سومین بار این حادثه مقابل پارلمان سوئد تکرار شد و صفحاتی از قرآن کریم توسط دو پناهجوی عراقی به آتش کشیده شد. روندی که اکنون بیشتر از هر زمانی سیاست های این کشورها را در راستای «اسلام هراسی» و البته«نفرت پراکنی مذهبی» برجسته می کند.

به گزارش طنین سنتر؛ دو کشور حوزه اسکاندیناوی یعنی سوئد و دانمارک بر سر مواضع اتخاذی در مورد واقعه سوزاندن قرآن کریم به عنوان کتاب مقدس مسلمانان خود را با بحرانی بی پایان روبرو کرده اند که در آینده به تشدید تنش های دیپلماتیک آنها با کشورهای عربی-اسلامی دامن می زند و البته که هیچکس جز پوپولیست های رادیکال از این موضوع نفع نمی برد.

سوئد بسیار نگران این موضوع است که مبادا وضعیت داخلی این کشور شبیه به زمان خشم گسترده مردم مسلمان دانمارک در سال 2006 شود که تحت تاثیر انتشار کاریکاتورهای اهانت آمیزی به ساحت حضرت محمد(ص) در روزنامه های این کشور به وجود آمد. اتفاقی که به موجب آن کنسول‌گری ها و سفارت های دانمارک به آتش کشیده شد و کاریکاتوریست ها با تهدیدات جدی مسلمانان به مرگ مواجه شدند. حتی تلاش مقام های دولتی دانمارک برای توجیه ماجرای کاریکاتورهای موهن در قالب آزادی بیان، با واکنش تند جوامع اسلامی رو به رو شد.

اکنون در پی بحران ایجاد شده مبنی بر هتک حرمت قرآن کریم، سفارت سوئد مجبور به تعطیلی سفارت خود در عراق شده است که هفته گذشته معترضان در بغداد آن را به آتش کشیدند و دولت سوئد به دلایل امنیتی مجبور شد تا کارکنان خود را از این سفارت خانه به کشورشان منتقل کند. اقدامی که به اعتقاد کارشناسان طی هفته های آینده در مورد سفارت خانه های سوئد در دیگر کشورهای عربی و اسلامی نیز مجددا تکرار خواهد شد.

از سوی دیگر اقدام اعضای سازمان همکاری اسلامی جهت تصویب قطعنامه مبنی بر ضرورت بازنگری در قوانین دولت های غربی که منجر به «نفرت پراکنی مذهبی» می شود، مقامات کشور سوئد را نگران کرده است، هر چند تصویب این قطع نامه با مخالفت کشورهای غربی در شورای حقوق بشر سازمان ملل مواجه شده است، اما می تواند عاملی برای تداوم و تشدید فشارها بر سوئد و دانمارک از سوی جامعه کشورهای اسلامی محسوب شود.

در حال حاضر وزیر امور خارجه سوئد مانند همتای دانمارکی خود در تلاش است تا تنش های به وجود آمده را تا حد امکان، کاهش دهد. تماس تلفنی با وزرای خارجه ایران، عراق، الجزایر و لبنان و همچنین دبیرکل سازمان ملل در راستای همین مساله بوده است.

با این حال، بسیاری از کشورهای جهان اسلام، همچنان سوئد و دانمارک را به ناهماهنگی در سیاست های اعلامی و اجرایی‌شان در این زمینه محکوم می کنند. اینکه آنها در اظهاراتی سوزاندن قرآن را محکوم می کنند اما هیچ اقدامی برای توقفش انجام نمی دهند، نمی تواند برای مسلمانان کشورهای جهان چندان قانع کننده باشد. به خصوص، درست مانند زمانی که وزیر خارجه سوئد هتک حرمت به متون مقدس را «توهین آمیز و بی احترامی» تلقی کرده اما می گوید مقامات نمی توانند جلوی اقدامات این چنینی را بگیرند.

به نظر می رسد که بحران کنونی در قالب روابط سوئد با جهان اسلام، حالتی فرسایشی به خود بگیرد. همان طور که وزیر امور خارجه سوئد، توبیاس بیلستروم نیز اذعان کرده است: «این مشکل طولانی مدت است و هیچ راه سریعی برای آن وجود ندارد».  

در حال حاضر، قوانین کلی کشور سوئد، سیاست های فعلی‌اش در رابطه با بحران قرآن سوزی، و سنت های اجتماعی آن، حاکی از آن است که بعید به نظر می رسد، چنین حوادثی مانند هتک حرمت به قرآن کریم به این زودی ها متوقف شوند. در عین حال، از آنجا که بخش بزرگی از مردم جهان اسلام نظام ارزشی و نمادهای مقدس خود را در معرض هجوم می بینند و سعی در مقابله جدی با این ماجرا دارند، ابعاد این بحران برای کشورهای حوزه اسکاندیناوی بسیار گسترده تر خواهد شد.

بن بست سیاسی سوئد و دانمارک در زمینه بحران آتش زدن قرآن کریم درست زمانی مشخص می شود که گروهی از تحلیلگران بین المللی عنوان می‌کنند اکثر دولت های مسلمان محکوم نکردن واقعه قرآن سوزی ها و در نظر نگرفتن اقدامات تلافی جویانه برای کشورهای متخطی در صورت ادامه وقوع این حوادث را از نظر سیاسی، خودکشی محض دانسته و بر خود واجب می دانند تا جای ممکن در برابر این بحران، مقاومت کرده و اقدامات فعالی از خود نشان دهند.