قطر

در عصر کنونی، به دلایل متعدد تحولات غرب آسیا (سوریه، لبنان، غزه و فلسطین و...) هم از تحولات افغانستان تاثیرپذیر و هم بر آن اثرگذار است. ارتباط ایدئولوژیک میان طالبان و هیئت تحریرالشام یکی از دلایلی است که عده ای معتقدند طالبان خود را با این گروه همسو می‌بیند. طالبان در افغانستان از دستاوردهای سیاسی و نظامی هیئت تحریر شام در سوریه استقبال کرده و ابراز امیدواری کرده که این تحولات به تأسیس یک «حکومت اسلامی» در سوریه منجر شود.هرچند افغانستان و سوریه داستانی مشابه دارند و هر دو در روز یک‌شنبه سقوط کردند، هر دو در ۱۱ روز تصرف شدند و رهبران هر دو کشور فرار کردند؛ اما طالبان به تعبیری پس از چهار دهه مبارزه با اشغالگران شوروی سابق و سپس نیروهای آمریکایی، آمریکا را وادار به مذاکره مستقیم با طالبان، امضای توافقنامه دوحه و سپس خروج از افغانستان کردند؛ اما قصه تحریرالشام در سوریه جداست. به لحاظ مشی سیاسی و نوع حکومت‌داری، حکومت‌داری طالبان بر اساس اجرای شریعت، حکومت انحصاری در قلمرو افغانستان، براساس فقه حنفی و عدم وابستگی به بیگانگان و حمایت از مردم مظلوم غزه و فلسطین است، اما مشی حکومت‌داری تحریرالشام، سلفی‌گری و عدم استقلال سیاسی و تشکیل حکومت ضعیف و عدم دشمنی با رژیم صهیونیستی است.

در جریان جنگ اخیر با وجود یکپارچگی ملت‌های مسلمان در حمایت از آرمان فلسطین و باریکه غزه اما دولت‌های عربی مواضع متفاوتی در «حمایت» یا «عدم حمایت» گروه حماس اتخاذ کردند.

اردوغان که در بحبوحه انتخابات ریاست جمهوری اخیر ترکیه وعده های فراوانی را مبنی بر مهار بحران اقتصادی درکشورش سر داده و در عین حال، با سیلی از تعهدات مالی و اقتصادی دولت ترکیه چه در حوزه اقتصاد داخلی و چه بدهی های خارجی این کشور رو به رو است و اقتصاد ترکیه نیز هنوز خود را از تبعات منفی پاندمی کرونا و جنگ اوکراین رها نکرده، هیچ راهی جز جذب منابع مالی قابل توجه دولت های عرب حاشیه خلیج فارس در قالب سرمایه گذاری های گسترده در حوزه های مختلف اقتصادی ترکیه که در نوع خود می تواند اقتصاد این کشور را تحریک کرده و به پیش براند، ندارد.

تسهیل تردد هوایی می‌تواند باعث توسعه روابط رژیم صهیونیستی با کشورهای جنوب و شرق آسیا شود لذا ممکن است روند عادی‌سازی و افزایش تعاملات این رژیم با کشورهای غیر مسلمان این حوزه با سرعت بیشتری تسهیل شود. بااین‌وجود مقامات عمان در پاسخ تماس محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین هرگونه عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی را رد کرده و وفاداری خود را به آرمان فلسطین اعلام کرده اند.

کریدور بین المللی شمال - جنوب در جمهوری اسلامی ایران امکان ترانزیت ریلی کالا از هند و کشورهای خلیج فارس به جمهوری آذربایجان، روسیه و شرق و شمال اروپا را فراهم می ‌کند؛ لذا این کریدور از اهمیت راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران، منطقه و جهان برخوردار است و اساساً این کریدور، می‏تواند دیپلماسی سیاسی- اقتصادی ایران در قفقاز را از بن بست خارج نموده و نقش‏آفرین کند.

بازار جهانی انرژی در آشفتگی بزرگی قرار دارد که دلیل اصلی آن تحریم‌های غرب علیه روسیه به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ نفت و گاز در جهان است. این موضوع علاوه بر افزایش قیمت انرژی مانند گاز و برق به سطوح بی‌سابقه، نقش بازیگران دیگر بازار به‌ویژه گاز مانند قطر ، استرالیا، ایالات متحده، الجزایر و آذربایجان را پررنگ‌تر کرده است.