اسماعیل باقری

در عصر کنونی، به دلایل متعدد تحولات غرب آسیا (سوریه، لبنان، غزه و فلسطین و...) هم از تحولات افغانستان تاثیرپذیر و هم بر آن اثرگذار است. ارتباط ایدئولوژیک میان طالبان و هیئت تحریرالشام یکی از دلایلی است که عده ای معتقدند طالبان خود را با این گروه همسو می‌بیند. طالبان در افغانستان از دستاوردهای سیاسی و نظامی هیئت تحریر شام در سوریه استقبال کرده و ابراز امیدواری کرده که این تحولات به تأسیس یک «حکومت اسلامی» در سوریه منجر شود.هرچند افغانستان و سوریه داستانی مشابه دارند و هر دو در روز یک‌شنبه سقوط کردند، هر دو در ۱۱ روز تصرف شدند و رهبران هر دو کشور فرار کردند؛ اما طالبان به تعبیری پس از چهار دهه مبارزه با اشغالگران شوروی سابق و سپس نیروهای آمریکایی، آمریکا را وادار به مذاکره مستقیم با طالبان، امضای توافقنامه دوحه و سپس خروج از افغانستان کردند؛ اما قصه تحریرالشام در سوریه جداست. به لحاظ مشی سیاسی و نوع حکومت‌داری، حکومت‌داری طالبان بر اساس اجرای شریعت، حکومت انحصاری در قلمرو افغانستان، براساس فقه حنفی و عدم وابستگی به بیگانگان و حمایت از مردم مظلوم غزه و فلسطین است، اما مشی حکومت‌داری تحریرالشام، سلفی‌گری و عدم استقلال سیاسی و تشکیل حکومت ضعیف و عدم دشمنی با رژیم صهیونیستی است.

در تحلیل افزایش حملات تروریستی در پاکستان از خاک افغانستان، نمی‌توان یک عامل یا متغیر را عامل موثر و تعیین کننده دانست، بدون شک نقش انگلیسی‌ها در تعین مرز اختلاف برانگیز دیورند، مداخله قدرت‌های بیگانه به ویژه آمریکا در امور افغانستان و پاکستان، رقابت بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، سیاست‌های دوگانه پاکستان و آمریکا و...، هر کدام تاثیر بسزایی داشته است، اما نکته اساسی را باید در عدم درک درست از دوست و دشمن است و همین مساله موجب شده تا آمریکا و غرب به راحتی در کشورهای منطقه نفوذ کرده و با ایجاد و مدیریت تروریسم، عملاً اسلام را طبق گفتمان هانتینگتون نبرد تمدنها بدنام معرفی کنند.