جوزف عون

سیاست های مداخله جویانه و اعمال نفوذ ایالات متحده آمریکا در کشور لبنان سابقه دیرینه ای دارد. دلیل این امر از یک سو به ساختار ضعیف سیاسی لبنان بازمی گردد که از دیرباز زمینه دخالت های منطقه ای و بین المللی را در این کشور کوچک در اقصی نقاط غرب آسیا فراهم کرده است. از دیگر سو، تعهد خاص واشنگتن نسبت به کیان و امنیت رژیم غاصب موجب شده است، مقامات آمریکایی همواره حزب الله را به عنوان نماد مقاومت علیه اشغالگری اسرائیل تحت فشار قرار دهند. در شرایط فعلی که حزب الله در اثر جنگ ویرانگر رژیم صهیونیستی دچار آسیب شده است، دولت جدید ترامپ به زعم خود فرصت مناسبی یافته تا پروژه فشار سیاسی بر حزب الله را پس از فشارهای امنیتی و نظامی توسط تل آویو، تکمیل نماید. سفر شتابزده اورتگاس، نماینده ترامپ به بیروت برای تشکیل دولت جدید لبنان و اظهارات نسنجیده و مداخله جویانه او در دیدار با مقامات لبنان در این راستا قابل ارزیابی است. از نظر آمریکا حضور حزب الله در دولت خط قرمز محسوب می شود. با این حال موج محکومیت گسترده از سوی جریان های سیاسی و مردمی لبنان علیه معاون فرستاده آمریکا به خاورمیانه، مانع تاثیرگذاری جدی و عملی کاخ سفید در روند تشکیل دولت جدید لبنان شد. از این منظر دولت افراطی ترامپ در ابتدای کار خود در پرونده لبنان یک ناکامی تازه سیاسی را آزمود. در واقع حاکمان جدید کاخ سفید گویی نمی دانند که حزب الله نه تنها یک سازمان مقاومت مردمی است؛ بلکه طی سه دهه گذشته وارد روند سیاسی شده و با توجه به دارا بودن پایگاه گسترده اجتماعی، با شرکت در انتخابات پارلمانی، چندین کرسی نمایندگی و همچنین سابقه حضور در دولت های مختلف را داشته است. در این راستا به رغم فشارهای غربی، حزب ‌الله و جنبش امل هم در دولت جدید حضور خواهند داشت و شیعیان حداقل ۵ وزیر خواهند داشت و این شکست دیگری برای سیاست های مداخله جویانه آمریکا درلبنان است.

ظاهراً حزب‌الله بر این باور بود که پیش از موافقت با انتخاب عون در هفته گذشته، یک تفاهم سیاسی درباره انتخاب مجدد میقاتی برای نخست‌وزیری حاصل شده است، اما نتیجه به گونه ای دیگر رقم خورد و نواف سلام برای انتخاب نخست وزیری صعود کرد. به همین دلیل حزب الله و امل در انتخاب نخست وزیر رای ممتنع دادند. حزب الله با واقع نگری، قصد تخریب روند سیاسی را ندارد و بلکه با رای به جوزف عون صداقت خود را در کمک به شکستن خلأ سیاسی در این کشور نشان داد. از طرفی، رییس جمهور جدید هر چند تعهداتی همچون انحصار سلاح به دولت را داده است، اما با توجه به شخصیت معتدل و بی حاشیه ای که دارد؛ بعید است خود را با حزب الله درگیر کند و حتی قول هایی مانند دادن منصب وزارت اقتصاد به شیعه و یا بازسازی جنوب مزیتی است که در وهله اول حزب الله از آن منتفع خواهد شد. نخست وزیر جدید نیز با آنکه ممکن است در صدد محدودسازی نفوذ حزب الله برآید؛ بعید است با حزب دچار تنش شود و در عین حال، با توجه به سوابق و جایگاه بین المللی می تواند به تقویت لبنان و به ویژه حل بحران اقصادی و نیز منع توسعه طلبی اسرائیل در لبنان کمک کند، امری که طبعا با مخالفت حزب الله مواجه نخواهد شد.  

حزب الله با توجه به شرایط فعلی لبنان، از جوزف عون حمایت کرد که به نظر هوشمندانه و واقع گرایانه است به دلیل اینکه استمرار خلاَ قدرت، وضعیت اجتماعی و اقتصادی لبنان که جامعه حامی حزب الله نیز درگیر آن است به سمت انفجار و فروپاشی امنیتی و اجتماعی می‌برد که این مسئله به سود مقاومت لبنان نیست و دشمنان در جنگ رسانه‌ای حزب الله را عامل بحران سیاسی قلمداد می‌کردند که حزب الله با موافقت مشروط با عون عملا این اتهام بزرگ و هزینه زا را از خود دور کرد. از طرفی دیگر، بازسازی جنوب لبنان که عون نسبت به آن تعهد داده است برای حزب الله که عمق راهبردی آن در جنوب است، حیاتی می‌باشد. حزب الله عقبه اجتماعی و سیاسی بسیار مستحکمی دارد که هیچ طرف داخلی و منطقه‌ای نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد.

انتخاب ژنرال جوزف عون به عنوان رئیس جمهور لبنان را می‌توان نقطه عطفی در تاریخ سیاسی این کشور دانست. این رویداد پس از یک دوره طولانی بن‌بست سیاسی اتفاق افتاد و نتیجه مذاکرات پیچیده و طولانی میان گروه‌های مختلف داخلی و قدرت‌های منطقه‌ای بود. این انتخاب نه تنها پایانی بر خلأ قدرت در لبنان بود، بلکه نشان‌دهنده تغییر در موازنه قدرت منطقه‌ای و تحول در رویکرد بازیگران اصلی صحنه سیاسی لبنان نیز محسوب می‌شود. عون به عنوان چهره‌ای که هم از حمایت گروه‌های مسیحی برخوردار است و هم توانسته اعتماد نسبی حزب‌الله را جلب کند، می‌تواند نقش مهمی در ایجاد ثبات سیاسی در لبنان ایفا کند. این تغییر استراتژی نشان می‌دهد که حزب‌الله به این نتیجه رسیده که حفظ ثبات سیاسی لبنان برای منافع بلندمدت این گروه ضروری است. این رویکرد جدید می‌تواند نشان‌دهنده بلوغ سیاسی و درک واقع‌بینانه‌تر از شرایط لبنان و منطقه باشد.