چهارمین دور مذاکرات هسته ای میان مقامات دو کشور ایران و آمریکا در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ماه در شهر مسقط، پایتخت عمان، برگزار شد. این مذاکرات در حالی انجام شد که تنش ها در منطقه افزایش یافته و فشارهای سیاسی زیادی از سوی بازیگران مختلف بین المللی بر دو طرف وارد می شود. ❇️به طور کلی می‌توان 3 محور اصلی برای چهارمین دوره از مذاکرات هسته ای ایران و آمریکا در مسقط در نظر گرفت: 1. موضوع مربوط به غنی سازی اورانیوم 2. موضوع مربوط به تحریم‌های اعمال شده علیه ایران 3. موضوع مرتبط با برنامه موشکی ایران. ❇️ عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، مذاکرات را«صریحتر و جدیتر» از دوره های قبل توصیف کرد و اظهار داشت که بحث‌های مفیدی در این دوره مطرح شده است. در مقابل، استیو ویتکوف، نماینده ویژه آمریکا، نیز مذاکرات را مثبت ارزیابی کرد. ❇️با این حال می توان با توجه به روند برگزاری چهار دوره مذاکرات اخیر چند سناریوی اصلی را برای آینده مذاکرات میان دو کشور طرح کرد: 1. شکل گیری توافق گام به گام در سطح محدود 2. شکست کامل مذاکرات و تشدید تنش میان دو کشور 3. ادامه مذاکرات بدون نتیجه قطعی و نهایی. ❇️با این حال موضوعات مهمی مانند: 1. سفر ترامپ به خاورمیانه 2. تنش های منطقه ای می تواند تا حد زیادی چشم اندازه آینده مذاکرات میان آمریکا و ایران را تغییر دهد.

مساله مرجعیت رسانه ای در جریان مذاکرات بسیار مهم است. ترامپ به صورت شخصی، و تریبون‌های تبلیغاتی همسو با وی به صورت گروهی و منسجم، سعی دارند روایت ها و مسائل مطلوب خود را در مورد مذاکرات به افکار عمومی بین المللی ارائه کنند و از این رهگذر، ایران را تحت فشار قرار دهند. این مساله در مدت اخیر بارها از سوی تحلیلگران رسانه و معادله هسته ای ایران مورد اشاره بوده است. 1) نباید اجازه داد که ترامپ و ترامپیست ها، روایت های یک طرفه خود را در مورد مذاکرات ارائه کنند یا شانتاژهای تبلغاتی ایجاد کنند و از این طریق بر فضای مذاکرات اثرگذاری داشته باشند. نتیجه مذاکرات صرفا در اتاق مذاکره تعیین تکلیف نمی شود و طیفی از مولفه ها در این رابطه موثرند که رسانه یکی از مهمترین آن ها است. 2) در عین حال، باید مراقب تحرکات مخرب احتمالی صهیونیست ها علیه ایران نیز باشیم. رژیم اشغالگر قدس بزرگترین بازنده شکل گیری فضای مثبت با محوریت پرونده هسته ای ایران و حصول یک توافق عزتمندانه برای ایران است. از این رو، تجربیات تاریخی نشان داده که هیچ بعید نیست این رژیم، دست به اقدامات تروریستی نظیر به شهادت رساندن چهره های مهم یا ضربه زدن به تاسیسات مهم هسته ای کشورمان بزند. موضوعی که هوشیاری مقام‌های ایرانی و دستگاه های امنیتی کشورمان را طلب می کند و البته که به نظر می رسد در این رابطه تدابیر لازم اندیشیده شده است.

استیون ویتکاف، نماینده دولت ترامپ در امور خاورمیانه، به تازگی در جریان یک مصاحبه، موضع‌گیری معناداری را در مورد پرونده اتمی ایران انجام داده است. وی در گفتگو با فاکس نیوز تاکید کرده که واشینگتن صرفاً به دنبال اجرای توافقی با تهران است تا از طریق یک مکانیسم که امکان راستی‌آزمایی را فراهم کند، مطمئن شود که ایران به تسلیحات اتمی دست پیدا نخواهد کرد. به نظر می رسد ویتکاف از چشم اندازی کلان در حال بازی در نقشی است که به وی واگذار شده است. او قرار نیست مواضع تهاجمی و غیرمنطقی ترامپ در رابطه با ایران را تکرار کند. به بیان ساده تر، او قرار است تسهیل کننده روند مذاکره و تعامل با ایران باشد و به معنای ساده تر، بسترهای مساعدی را برای دستیابی به یک توافق مطلوبِ آمریکا با ایران فراهم کند. در این چهارچوب، از یک سو شاهدیم که ترامپ با اتکا به دکترین مرد دیوانه مدام دست به جوسازی و طرح مواضع تهاجمی علیه ایران می زند و در نقطه مقابل، ویتکاف با طرح برخی مواضع متعادل و نرم‌تر، سعی دارد وانمود کند که می شود گزینه های سخت را کنار گذاشت و در فضایی آرام‌‎تر به یک توافق رسید. این رویکرد ترامپ و ویتکاف از چشم اندازی کلان همان طرحی است که آن ها در عرصه سیاست بین‌المللی و در قبال طیفی از دیگر کشورهای جهان نیز به کار گرفته و می گیرند. از این رو، نه فریب مواضع به ظاهر منطقی و متوازن ویتکاف را باید خورد و نه از مواضع تهاجمی ترامپ وحشت‌زده شد. آن‌ها دو لبه یک قیچی هستند و با هم می بُرند. برای فهم این مساله نیز تجربیات فراوانی را پیشتر شاهد بوده ایم و اینکه دوباره به دام بیفتیم، نه منطقی و نه جایز است. از طرفی تنها مذاکراتی مورد پذیرش است که در آن سه اصل سیاست خارجی یعنی «عزت، حکمت و مصلحت» رعایت شده باشد و منافع ملی به ویژه در بُعد اقتصادی آن هم به صورت ارزیابی شده و گام به گام در آن اعمال شده باشد.