کشورهای عرب خلیج فارس

هجوم هوایی تل‌آویو به ساختمان محل مذاکرات حماس در دوحه، تنها یک اقدام نظامی محدود نبود؛ بلکه به مثابه تهاجمی مستقیم به جایگاه منحصر به فردی تلقی می‌شود که قطر طی نزدیک به سه دهه در سیاست و امنیت خاورمیانه برای خود تثبیت کرده بود. از اواسط دهه ۱۹۹۰، این کشور کوچک اما پرنفوذ با میزبانی از رهبران و گروه‌های اسلام‌گرا از حماس و اخوان‌المسلمین گرفته تا طالبان و حتی برخی چهره‌های پیشین القاعده و راه‌اندازی شبکه الجزیره، عملاً به یک مرکز ارتباطی و رسانه‌ای برای جریان‌های فرامرزی و چریکی بدل شد؛ نقشی که نه حاصل تحولات داخلی، بلکه بخشی از طرح کلان غرب، به‌ویژه آمریکا، برای ایجاد کانالی امن جهت تعامل و مدیریت این نیروها بود.

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در آینده نزدیک به منطقه غرب آسیا سفر خواهد کرد. منابع آگاه گزارش داده اند که مقصد اول سفر او به منطقه، عربستان سعودی است. گفته شده که ترامپ احتمالا در عربستان در نشستی مشترک با سران کشورهای عربی منطقه حضور پیدا خواهد کرد. گزارش ها حاکی از این هستند که ترامپ بنا دارد در تاریخ 23 اردیبهشت وارد عربستان شود و در ادامه به قطر و امارات نیز سفر می کند. * پیشتر شاهد بودیم که ترامپ در دولت نخست خود از عربستان به عنوان گاوی شیرده یاد کرده بود و در روزهای نخست دولت جدیدش هم با اشاره به کشورهایی نظیر عربستان و یا بحرین به این موضوع پرداخت که آن ها باید منابع مالی قابل توجهی را در خاک آمریکا سرمایه گذاری کنند. از این رو، اولویت اصلی و اولیه ترامپ در جریان دیدار با سران کشورهای منطقه، جلب سرمایه گذاری های آن ها برای آمریکا است. موضوعی که می تواند موقعیت ترامپ در حوزه سیاست داخلی آمریکا را تقویت کند. ترامپ در جریان رایزنی های خود با سران کشورهای منطقه، تا حد زیادی معطوف به اقناع آن ها جهت همکاریشان با واشینگتن در قالب طرح و برنامه های خود و دولتش علیه ایران است. کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس خاطره خوبی از پشتیبانی ترامپ از خود در قالب مسائل منطقه ای ندارند و درست به همین دلیل در مدت اخیر شاهد بوده ایم که در بحبوحه شاخ و شانه کشیدن های ترامپ برای ایران، آن ها خود را کنار کشیده اند و تاکید کرده اند که اجازه نمی دهند از طریق خاک یا حریم هوایی آن ها اقدامی علیه ایران صورت گیرد. ترامپ سعی دارد این روند را معکوس کند. به نظر می رسد ترامپ در جریان سفر خود به منطقه غرب آسیا تا حد زیادی نیز مطعوف به پیشبرد دستورکارش با محوریت عادی سازی روابط کشورهای عربی با رژیم اشغالگر قدس باشد. طرحی که او در دولت نخست خود بنیان آن را نهاد و در ادامه عقیم ماند. حال رئیس جمهور آمریکا احتالا قصد دارد تا از طریق رایزنی های مستقیم با سران کشورهای عربی، آن ها را به سمت یک رویکرد ملایم‌تر در رابطه با رژیم اشغالگر قدس سوق دهد.