انتخابات ترکیه

اتفاقات سیاسی این روزهای ترکیه، تکرار رخدادهای سیاسی مکرری است که در طول بیش از دو دهه حاکمیت حزب عدالت و توسعه به ویژه در یک دهه اخیر شاهد آن بودیم و رهبران حاکم بر ترکیه بارها تلاش نمودند از طُرُق سیاسی- قانونی یا با فشار و سرکوب رقبای خود را از مدار سیاست حذف کنند. با تغییر در هرم سیاسی احزاب مختلف بلوک اپوزیسیون به ویژه حزب جمهوری خلق به نوعی ورق برگشت و شاهد افزایش روزافزون مقبولیت و مشروعیت بلوک اپوزیسیون در نزد افکار عمومی ترکیه هستیم به طوری‌که در انتخابات شهرداری های سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۴ شاهد پیروزهای تاریخی نامزدهای بلوک اپوزیسون به ویژه در کلان شهرهای استانبول، آنکارا و ازمیر بودیم. این روند خوشایند ساختار سیاسی حاکم نبود و با توجه به اینکه هر روز به انتخابات بسیار حساس ریاست جمهوری آتی ترکیه نزدیک می‌شويم، این مسئله هر روز بر حساسیت خود می افزود، لذا تلاش شد با دستگیری نامزد اصلی بلوک اپوزیسیون به نام اکرم امام اوغلو که شهرداری کلان شهر استانبول را هم برعهده داشت، آخرین ضربه را به اعتبار و مقبولیت رقیب وار کند و در یک معنا مسیر پیروزی خود را هموار کند. اتفاقی که بار دیگر ترکیه را با التهاب سیاسی جدید مواجه کرد به‌طوری‌که که این‌ روزها شاهد اعتراضات گسترده طرفداران بلوک اپوزیسیون علیه ساختار حاکم بودیم.

بررسی وضعیت منطقه به ویژه منطقه غرب آسیا نشان می دهد که مشکلات و بحران های این منطقه بیشتر در دو سطح اساسی است: 1. بحران ها و مشکلات میان کشورهای منطقه با آمریکا و رژيم صهیونیستی 2. تنش ها و مشکلات میان خود کشورهای منطقه. تأسف این است که آمریکا و اسرائیل و دیگر کشورهای نظام سلطه، تنها زمانی راهبردها و سیاست های خود را برای کل منطقه طراحی و جامه عمل می پوشانند که تنش ها و مشکلات بین کشورهای منطقه را عمیق تر کنند و از آن بهره برداری حداکثری نمایند. وقتی این دو سطح را با هم در نظر بگیریم، در حال حاضر سه گره بحرانی در منطقه وجود دارد: 1) گره فلسطین/ غزه 2) گره سوریه 3. گره کُردی

با توجه به اینکه بر خلاف پیش بینی‌ها نه تنها اردوغان از رقیب خود عقب نیفتاد بلکه از او پیشی نیز گرفت. همچنین پر رنگ بودن مساله ملی گرایی در این انتخابات که مصادیق آن رای آوری احزاب و شخصیت های ملی گرایی چون حزب خوب ، حزب حرکت ملی ، حزب ظفر و سینان اوغان می باشند، نگرانی ها در مورد استراتژی ترکیه در ارتباط با قفقاز را دو چندان می کند .

بخش مهمی از رأی دهندگان که عرصه خاکستری را تشکیل می دهند، انتخابات 14 می 2023 را «اتفاقی تاریخی» قلمداد می کنند که نه تنها سرنوشت خودشان را با آن رقم خواهند زد، بلکه آینده فرایند دموکراتیزاسیون کشورشان هم به آن بستگی دارد.

آنکارا و دمشق اواخر سال گذشته میلادی پس از توقف روابط در سال 1390، به دلیل تحولات سوریه و مخالفت دمشق با هرگونه اقدام منطقه‌ ای برای ممانعت از وخامت اوضاع در سوریه، روند همگرایی سیاسی را آغاز کردند. این در حالی است که دمشق با توجه به نیاز آنکارا به توافق با سوریه پیش از انتخابات سراسری این کشور در تاریخ 24 اردیهشت 1402، سقف خواسته‌ های خود را افزایش داده است.

با توجه به بزرگی بحران و آسیب های شدید انسانی و مالی که از قضا سهم دولت در این فاجعه بیشتر از همه است؛ به نظر می رسد روز به روز از مشروعیت و مقبولیت دولت کاسته شود و به همین دلیل هم بعید نیست دولت زمان انتخابات به تأخیر بیافتد تا بتواند جبران مافات کند. هرچند به نظر می رسد این زلزله به پاشنه آشیل آقای اردوغان و حزبش تبدیل خواهد شد و به راحتی بازی های معمولی که تاکنون با مهارت برای حفظ خود در عرصه حاکمیت انجام می داد، دیگر چاره ساز نخواهند بود.