انتخابات ترکیه

سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و بیست و هشتمین دوره انتخابات مجلس ترکیه روز یکشنبه ۲۴ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ برگزار گردید. در این انتخابات، «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور فعلی و نامزد ائتلاف جمهور 51/49 درصد آراء و کمال قلیچداراوغلو نامزد ائتلاف ملت 88/44 درصد آراء و سینان اوغان نامزد ائتلاف آتا 2/5 درصد آراء را کسب کردند.

شورای عالی انتخابات ترکیه اعلام کرد با توجه به این که هیچ یک از نامزدها نتوانست در دور اول بیش از ۵۰ درصد آرا را کسب کند، دور دوم انتخابات این کشور در روز ۲۸ مه (هفتم خرداد) برگزار خواهد شد. در این دوره نرخ مشارکت نزدیک ۸۹ درصد اعلام شد که تقریباً سه درصد بیشتر از میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۸ است.

در انتخابات پارلمانی ترکیه نیز به ترتیب حزب عدالت و توسعه ۲۶۸ کرسی، حزب حرکت ملی ۵۲ کرسی، حزب جمهوری خلق ۱۶۸ کرسی، حزب خوب ۴۶ کرسی و حزب چپ سبز ۵۹ کرسی کسب کردند. به عبارت دیگر حزب ائتلاف جمهور(5/49 درصد یا 323 کرسی)، حزب ائتلاف ملت(1/35 درصد یا 211 کرسی) و حزب ائتلاف کار و آزادی(3/10 درصد یا 66 کرسی) را کسب کردند.

ملاحظات:

• بر اساس قانون انتخابات ریاست جمهوری ترکیه هر نامزدی که در دور اول نصف بعلاوه یک رای را بیاورد به‌عنوان رئیس جمهور منتخب انتخاب می شود اما از آنجایی که هر سه نامزد ریاست جمهوری زیر ۵۰ درصد آراء را کب کردند به ناچار انتخابات بعد از دو هفته مجددا تکرار خواهد شد و در این دوره هر نامزدی که اکثریت آراء را کسب کند بعنوان رئیس جمهور انتخاب خواهد شد.
• با توجه به اینکه اکثر شرکت های نظر سنجی آراء کمال قلیچداراوغلو نامزد ائتلاف ملت را با اختلاف ۲ تا ۴ درصدی بالاتر از آراء اردوغان نامزد ائتلاف جمهور نشان می دادند اما کسب نتیجه عکس به شدت ائتلاف ملت را در شوک فرو برد. این نتیجه می تواند در دور دوم به نفع اردوغان تمام شود.
• قریب به اتفاق اکثر شرکت های نظر سنجی پیش بینی می کردند که هر چند ائتلاف ملت در کارزار انتخاباتی ریاست جمهوری ریسک بازنده شدن را دارد اما قطعاً اکثریت مجلس را بدست خواهد آورد اما در نتایج انتخابات مجلس نیز بر خلاف پیش بینی های موجود ائتلاف جمهور به رهبری اردوغان توانست اکثریت را بدست بیاورد. این مورد نیز در عزم و اراده طرفداران اردوغان برای کسب پیروزی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری بسیار موثر بوده و طرفداران ائتلاف جمهور را دلسرد کرد.
• مناطق زلزله زده که گفته می شد یکی از پاشنه آشیلهای اردوغان در انتخابات است بر خلاف تصورات در کنار اردوغان قرار گرفت . اردوغان در همه ۱۱ استان زلزله زده از رقیبش پیشی گرفت.
• عوامل متعددی در نتیجه دور دوم انتخابات ریاست جمهوری می تواند دخیل باشد اما مهمتر از همه آنها موضع گیری مینان اوغان به نفع هر یک از طرفین است . وی که قبلا عضو حزب حرکت ملی بوده و تفکر ملی گرایی و پان ترکیستی دارد به نظر می رسد تمایل بیشتری به همراهی با اردوغان داشته باشد که در اینصورت پیروزی اردوغان پیش بینی می شود.
• همچنین بر خلاف پیش بینی اکثر شرکت های نظر سنجی و همچنین جو موجود در جامعه ترکیه به نظر می رسید حزب حرکت ملی به دلیل افراد شاخصی چون مرال آک شنر ، امید اوزداغ و سینان اوغان که از این حزب جدا شده بودند زیر ۷ درصد رای بیاورد ولی سیاست های ملی گرایی اردوغان و پیروزی در جبهه قفقاز و نیز برائت از حزب دموکراتیک خلق ها که آنرا شاخه سیاسی پ ک ک می دانند باعث شد تفکر ملی گرایی در ترکیه تقویت شده و در نهایت شگفتی ، حزب حرکت ملی که داشت به سمت حذف شدن از صحنه سیاست ترکیه پیش می رفت توانست بالای ۱۰ درصد آراء را کسب کند.

نتیجه گیری

با توجه به اینکه بر خلاف پیش بینی‌ها نه تنها اردوغان از رقیب خود عقب نیفتاد بلکه از او جلوتر نیز زد همچنین پر رنگ بودن مساله ملی گرایی در این انتخابات که مصادیق آن رای آوری احزاب و شخصیت های ملی گرایی چون حزب خوب ، حزب حرکت ملی ، حزب ظفر و سینان اوغان می باشند ، نگرانی ها در مورد استراتژی ترکیه در ارتباط با قفقاز را دو چندان می کند . با توجه به مشکلات حاد اقتصادی در ترکیه ، کرونا ، زلزله و تبلیغات شدید مخالفین علیه سیاست های اردوغان ما همچنان شاهد پیش بودن اردوغان از رقبای خود می باشیم و این نشان دهنده این است که اردوغان به‌رغم ریزش رای حزب خود همچنان توانسته است با حفظ کاریزمای خویش همچنان از حزب خود جلوتر باشد  و این موضوع عزم و اراده اردوغان را برای تداوم سیاست های قبلی تقویت خواهد کرد.