ترامپ و ایران

❇️ 1. دیپلماسی در سایه اختلاف؛ رم میزبان امیدهای شکننده دور پنجم مذاکرات غیررسمی ایران و آمریکا در رم، با وجود بن‌بست‌های جدی، نشانه‌ای از عزم دو طرف برای باز نگه‌داشتن مسیر دیپلماسی بود. این مذاکرات با نقش‌آفرینی عمان، گرچه در سطح کارشناسی برگزار شد، اما نشان‌دهنده تحرک تازه‌ای در فضای رکودزده روابط تهران - واشنگتن بود. ❇️ 2. گره‌های هسته‌ای و تحریمی؛ چانه‌زنی بر سر مرزها ایران بر ادامه غنی‌سازی تأکید کرد و آمریکا خواستار توقف آن شد؛ اختلافی بنیادی که هنوز بی‌پاسخ مانده. هم‌زمان، ایران خواهان لغو کامل تحریم‌ها شد، اما واشنگتن تنها تعلیق محدود را پیشنهاد داد. این مواضع سخت، مذاکره را همچنان در دوراهی پیشرفت و عقب‌گرد نگه داشته است. ❇️ 3. تهدیدهای تل‌آویو و بازدارندگی تهران تهدیدات اسرائیل مبنی بر حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، فضای مذاکرات را تحت‌الشعاع قرار داد. تهران هشدار داد که هرگونه اقدام ماجراجویانه با پاسخ قاطع روبه‌رو خواهد شد. این خط‌ونشان‌ها، بُعد امنیتی مذاکرات را پررنگ‌تر از همیشه کرد. ❇️ 4. امید در واشنگتن، احتیاط در تهران ترامپ از "پیشرفت جدی" در رم سخن گفت، اما ایران همچنان تأکید دارد که بدون لغو کامل تحریم‌ها، توافقی در کار نخواهد بود. پیام تهران روشن است: برنامه هسته‌ای ادامه دارد و حتی بدون توافق نیز جمهوری اسلامی ایستاده باقی می‌ماند.

چهارمین دور مذاکرات هسته ای میان مقامات دو کشور ایران و آمریکا در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ماه در شهر مسقط، پایتخت عمان، برگزار شد. این مذاکرات در حالی انجام شد که تنش ها در منطقه افزایش یافته و فشارهای سیاسی زیادی از سوی بازیگران مختلف بین المللی بر دو طرف وارد می شود. ❇️به طور کلی می‌توان 3 محور اصلی برای چهارمین دوره از مذاکرات هسته ای ایران و آمریکا در مسقط در نظر گرفت: 1. موضوع مربوط به غنی سازی اورانیوم 2. موضوع مربوط به تحریم‌های اعمال شده علیه ایران 3. موضوع مرتبط با برنامه موشکی ایران. ❇️ عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، مذاکرات را«صریحتر و جدیتر» از دوره های قبل توصیف کرد و اظهار داشت که بحث‌های مفیدی در این دوره مطرح شده است. در مقابل، استیو ویتکوف، نماینده ویژه آمریکا، نیز مذاکرات را مثبت ارزیابی کرد. ❇️با این حال می توان با توجه به روند برگزاری چهار دوره مذاکرات اخیر چند سناریوی اصلی را برای آینده مذاکرات میان دو کشور طرح کرد: 1. شکل گیری توافق گام به گام در سطح محدود 2. شکست کامل مذاکرات و تشدید تنش میان دو کشور 3. ادامه مذاکرات بدون نتیجه قطعی و نهایی. ❇️با این حال موضوعات مهمی مانند: 1. سفر ترامپ به خاورمیانه 2. تنش های منطقه ای می تواند تا حد زیادی چشم اندازه آینده مذاکرات میان آمریکا و ایران را تغییر دهد.

ترامپ اخیراً سندی را در قالب یادداشت ریاست جمهوری آمریکا با محوریت حوزه امنیت ملی به امضا رسانده که در قالب آن از ایران خواسته شده تا توانمندی های هسته ای و نفوذ منطقه ای خود را کنار بگذارد و در عین حال، به طور کامل خلع سلاح شود و سپس، اجرایی شدن این موارد می تواند زمینه های مساعدی را برای مذاکرات ایران و آمریکا فراهم کند. در این راستا باید گفت که دولت ترامپ از همان ابتدای کار، مواضع تهاجمی علیه ایران را در دستور کار قرار دادند. موضوعی که به هیچ عنوان عجیب نبود و در حقیقت باید آن را ادامه رویکردهای خصمنانه واشینگتن علیه ایران ارزیابی کرد که در دوره نخست حضور ترامپ در قدرت نیز جلوه های عینی خود را به نمایش گذاشت. بنابراین همانطور که رهبر معظم انقلاب اسلامی اخیراً فرموده اند "کشورمان در حوزه جنگ نرم و تولید محتوای آگاهی بخش با محوریت حراست از منافع و امنیت ملی ایران، باید فعالانه وارد میدان شود و اینطور نباشد که قدرت های غربی و به طور خاص آمریکا، روایت های تحریف شده و غلط خود را با محوریت مسائل مرتبط با ایران، به خورد افکار عمومی بین المللی بدهند و زمینه را برای تضعیف کشورمان فراهم کنند"، باید در این حوزه اقدامات جدی تری صورت گیرد. همچنین ایران جدای از تقویت قدرت نرم خود، باید تا جای ممکن بنیان های قدرت نظامی و امنیتی‌اش را نیز افزایش دهد و توان بازدارندگی کشورمان در برابر قدرت های متخاصم تا جای ممکن افزایش یابد. در نهایت در عرصه داخلی نیز ، نیاز به تقویت انسجام و وحدت ملی داریم تا توطئه های دشمنان را خنثی سازیم.

ترامپ در جریان دیدار با نتانیاهو بار دیگر احیای سیاست حداکثری فشار بر ایران را اعلام و از برنامه خود اعمال تحریم‌های شدید نفتی علیه کشورمان در قالب یک یادداشت فاقد قدرت اجرایی صحبت کرد. این اقدام در قالب امضای یادداشت فشار حداکثری بیشتر از آنکه جنبه اجرایی داشته باشد، با هدف کشاندن ایران به پای میز مذاکره برای دستیابی به توافق در زمینه موضوعاتی مختلفی همانند برنامه هسته ای کشورمان است. از متن یکطرفه ترامپ می توان در نهایت به خلع سلاح ایران رسید که ایران هیچگاه قائل به مذاکره با قاتل شهید سلیمانی با این شرایط نیست. در مجموع باید گفت که برخلاف حفظ ظاهر از سوی دولت جدید آمریکا اما باید گفت که آمریکا در دولت جدید نیز به دنبال فشار حداکثری به ایران است و رابطه آمریکا و ایران همان رابطه گرگ و میش است و هیچگاه آمریکا به فکر مردم و اقتصاد ایران نبوده و همواره منافع خود را دنبال کرده است. از سوی دیگر تجربه نشان داده است که هر گاه ایران قوی و مستحکم مقابل آمریکا ایستاد، این طرف آمریکایی بود که مجبور به کوتاه آمدن شد و هر گاه وابستگی نمایش داده شد، به ضرر ایران تمام شد. در این راستا بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی بسیار راهبردی و جامع است که فرمودند: "اوّلاً مذاکره‌ی با آمریکا هیچ تأثیری در رفع مشکلات کشور ندارد. از مذاکره‌ی با آمریکا هیچ مشکلی حل نمی شود. دلیل: تجربه. ما در دهه‌ی ۹۰ ."