چهارمین دور مذاکرات هسته ای میان مقامات دو کشور ایران و آمریکا در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ماه در شهر مسقط، پایتخت عمان، برگزار شد. این مذاکرات در حالی انجام شد که تنش ها در منطقه افزایش یافته و فشارهای سیاسی زیادی از سوی بازیگران مختلف بین المللی بر دو طرف وارد می شود. ❇️به طور کلی می‌توان 3 محور اصلی برای چهارمین دوره از مذاکرات هسته ای ایران و آمریکا در مسقط در نظر گرفت: 1. موضوع مربوط به غنی سازی اورانیوم 2. موضوع مربوط به تحریم‌های اعمال شده علیه ایران 3. موضوع مرتبط با برنامه موشکی ایران. ❇️ عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، مذاکرات را«صریحتر و جدیتر» از دوره های قبل توصیف کرد و اظهار داشت که بحث‌های مفیدی در این دوره مطرح شده است. در مقابل، استیو ویتکوف، نماینده ویژه آمریکا، نیز مذاکرات را مثبت ارزیابی کرد. ❇️با این حال می توان با توجه به روند برگزاری چهار دوره مذاکرات اخیر چند سناریوی اصلی را برای آینده مذاکرات میان دو کشور طرح کرد: 1. شکل گیری توافق گام به گام در سطح محدود 2. شکست کامل مذاکرات و تشدید تنش میان دو کشور 3. ادامه مذاکرات بدون نتیجه قطعی و نهایی. ❇️با این حال موضوعات مهمی مانند: 1. سفر ترامپ به خاورمیانه 2. تنش های منطقه ای می تواند تا حد زیادی چشم اندازه آینده مذاکرات میان آمریکا و ایران را تغییر دهد.

سفر اخیر وزیر دفاع عربستان سعودی، شاهزاده خالد بن سلمان، به تهران که در آستانه دور دوم مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا در رم صورت گرفت، رویدادی با ابعاد راهبردی قابل توجه است. این دیدار، که در سطحی کم‌سابقه طی دهه‌های اخیر انجام شد، نشان‌دهنده تعمیق روابط دو قدرت منطقه‌ای پس از توافق آشتی پکن و ورود مناسبات به مرحله‌ای عملیاتی‌تر، به‌ویژه در حوزه‌های امنیتی،دفاعی و اقتصادی است. انگیزه‌های ریاض از این سفر چندگانه به نظر می‌رسد؛ 1. تلاش برای درک دقیق‌تر مواضع کشورمان در قبال مذاکرات هسته‌ای و مدیریت پیامدهای احتمالی آن بر امنیت منطقه. 2. دوم، تحکیم و تعمیق همکاری‌های امنیتی و دفاعی دوجانبه برای مدیریت تنش‌ها، افزایش شفافیت و همکاری در موضوعاتی چون امنیت دریایی و مبارزه با تروریسم، با درک این واقعیت که امنیت پایدار خلیج فارس بدون همکاری تهران و ریاض ممکن نیست.3.وجه سوم تحلیل این سفر، به رقابت‌های منطقه‌ای، به‌ویژه میان ریاض و ابوظبی بازمی‌گردد. عدم پذیرش امارات به عنوان میزبان مذاکرات ایران و آمریکا از سوی تهران، مانع از ارتقاء ژئواستراتژیک ابوظبی شد که این امر با توجه به رقابت‌های موجود، ناخوشایند ریاض نبود. سفر وزیر دفاع سعودی می‌تواند تلاشی برای تقویت محور ریاض و ایجاد توازن در برابر دیگر بازیگران عربی باشد. 4. علاوه بر موارد فوق، نمی‌توان از تلاش محتاطانه عربستان برای فاصله‌گذاری راهبردی از عواقب ویرانگر درگیری احتمالی میان ایران و آمریکا در صورت شکست مذاکرات چشم پوشید؛ ریاض نگران آسیب‌پذیری منافع اقتصادی و خطوط انتقال انرژی خود در چنین سناریویی است!

مساله مرجعیت رسانه ای در جریان مذاکرات بسیار مهم است. ترامپ به صورت شخصی، و تریبون‌های تبلیغاتی همسو با وی به صورت گروهی و منسجم، سعی دارند روایت ها و مسائل مطلوب خود را در مورد مذاکرات به افکار عمومی بین المللی ارائه کنند و از این رهگذر، ایران را تحت فشار قرار دهند. این مساله در مدت اخیر بارها از سوی تحلیلگران رسانه و معادله هسته ای ایران مورد اشاره بوده است. 1) نباید اجازه داد که ترامپ و ترامپیست ها، روایت های یک طرفه خود را در مورد مذاکرات ارائه کنند یا شانتاژهای تبلغاتی ایجاد کنند و از این طریق بر فضای مذاکرات اثرگذاری داشته باشند. نتیجه مذاکرات صرفا در اتاق مذاکره تعیین تکلیف نمی شود و طیفی از مولفه ها در این رابطه موثرند که رسانه یکی از مهمترین آن ها است. 2) در عین حال، باید مراقب تحرکات مخرب احتمالی صهیونیست ها علیه ایران نیز باشیم. رژیم اشغالگر قدس بزرگترین بازنده شکل گیری فضای مثبت با محوریت پرونده هسته ای ایران و حصول یک توافق عزتمندانه برای ایران است. از این رو، تجربیات تاریخی نشان داده که هیچ بعید نیست این رژیم، دست به اقدامات تروریستی نظیر به شهادت رساندن چهره های مهم یا ضربه زدن به تاسیسات مهم هسته ای کشورمان بزند. موضوعی که هوشیاری مقام‌های ایرانی و دستگاه های امنیتی کشورمان را طلب می کند و البته که به نظر می رسد در این رابطه تدابیر لازم اندیشیده شده است.