سرمایه‌گذاری خارجی

در پی امضای منشور مشارکت راهبردی یا توافق ۱۲۳ میان ارمنستان و آمریکا در ژانویه ۲۰۲۵، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای تازه و تعیین‌کننده شده است. این توافق، همکاری در حوزه‌هایی چون اقتصاد، انرژی، امنیت، دموکراسی و مبارزه با فساد را شامل می‌شود. در حوزه انرژی، آمریکا با حمایت از جایگزینی نیروگاه فرسوده متسامور با فناوری هسته‌ای شرکت وستینگ‌هاوس، نقشی کلیدی در آینده انرژی ارمنستان ایفا می‌کند. در بخش معدن، مجتمع عظیم زنگزور با خرید شرکت هواپیمایی نوایر، به دنبال تقویت لجستیک معادن و کاهش وابستگی به سرمایه‌های روسی است. در زمینه منابع آب، بهره‌برداری از سد ویتی با حمایت مالی فرانسه، گامی مهم در جهت توسعه کشاورزی و پایداری محیط‌زیستی ارمنستان است. در حوزه امنیت، آمریکا با اعزام نیروهای مرزی، به تقویت استقلال دفاعی ارمنستان و کاهش نقش روسیه در مرزهای این کشور کمک می‌کند. این تحولات، نشانه‌ای روشن از چرخش استراتژیک ایروان از روسیه به‌سوی غرب است.

چین به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، در اقدامی معنادار، دلار را از معاملات بورسی خود حذف کرد؛ گامی بلند در مسیر راهبردی «دلارزدایی» که در سال‌های اخیر به یکی از اصلی‌ترین پروژه‌های ژئوپلیتیکی این کشور تبدیل شده است. از فروش صدها میلیارد دلار اوراق خزانه آمریکا گرفته تا خرید گسترده طلا، گسترش تجارت با یوان، توسعه سیستم پرداخت CIPS و راه‌اندازی ارز دیجیتال eCNY، همگی بیانگر تلاش حساب‌شده چین برای ساختن نظمی نوین در مناسبات مالی جهان است؛ نظمی که دیگر بر محور دلار نمی‌چرخد. این تحولات صرفاً تصمیماتی فنی نیستند، بلکه بخشی از یک تغییر استراتژیک در معادلات جهانی‌اند. در جهانی که آمریکا با ابزار دلار کشورها را تحریم می‌کند، کشورهایی چون چین و روسیه با حرکت به‌سوی ارزهای مستقل، در حال بازتعریف نقش خود در اقتصاد بین‌الملل هستند. روی‌گردانی چین از اوراق دلاری و سرمایه‌گذاری در بازارهای اروپا، طلا و حتی اوراق قرضه داخلی، نشانه‌ای دیگر از کاهش اعتماد به دلار است؛ دلاری که حالا دیگر آن ثبات سابق را ندارد. جهان در آستانه نقشه جدیدی از جریان‌های مالی است که دلار، دیگر تنها فرمانروا نخواهد بود.