تعهد دفاع

روز چهارشنبه 26 شهریور 1404 در سفر «شهباز شریف» نخست وزیر پاکستان به ریاض ضمن دیدار با محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان سعودی، توافق‌نامه استراتژیک بین پاکستان و عربستان سعودی امضا شد و دو طرف بر تعمیق روابط سیاسی و دفاعی تاکید کردند. توافق دفاع مشترک استراتژیک بین عربستان سعودی و پاکستان، به نوعی نقطه عطفی در روابط دو کشور محسوب می‌شود. این توافق، که هرگونه حمله نظامی خارجی به یکی از طرفین را حمله به هر دو تلقی می‌کند، در چارچوب «تقویت همکاری‌های دفاعی»، «بازدارندگی مشترک» و «حفظ امنیت منطقه‌ای» تدوین شده است. دو کشور عربستان و پاکستان نزدیک به هشتاد سال است که طبق پیوندهای دینی و منافع استراتژیک مشترک، با همدیگر تعامل داشته و در مواقع حساس، یارِ همدیگر بوده‌اند.(در راستای جمله فوق باید اشاره کرد که پاکستان به عنوان تنها کشور اسلامی دارای سلاح هسته‌ای (از سال ۱۹۹۸) و ارتش قدرتمند منطقه‌ای، همواره شریک راهبردی ریاض محسوب می‌شده است. عربستان از دهه ۱۹۶۰ حمایت‌های مالی گسترده‌ای از پاکستان کرد، به ویژه در دوران تحریم‌ها پس از آزمایش‌های هسته‌ای پاکستان در ۱۹۹۸، که شامل تأمین نفت رایگان (۵۰ هزار بشکه روزانه) و کمک‌های غیرمستقیم برای پیشبرد برنامه هسته‌ای اسلام‌آباد بود. در مقابل، پاکستان در دهه ۱۹۸۰ نیروهای نظامی خود را برای حفاظت از مرزهای شمالی عربستان در جنگ ایران-عراق مستقر کرد و نقش رابط بین ریاض، واشنگتن و مجاهدین افغان در برابر شوروی ایفا نمود.) لذا توافق اخیر، از دلِ همکاری‌های دفاعی دو کشور، نشأت می‌گیرد؛ اما امضای آن در بحبوحه افزایش تنش‌های منطقه‌ای، از جمله حمله رژیم صهیونیستی اسرائیل به قطر در ۹ سپتامبر ۲۰۲۵ (۱۸ شهریور ۱۴۰۴)، موجب شد تا این توافق بیشتر به چشم بیاید. هر چند باید تاکید کرد که کاهش اعتماد کشورهای حوزه خلیج فارس به تضمین‌های امنیتی آمریکا را نیز نباید نادیده گرفت.