سیاست های آمریکا

در دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ، مذاکرات هسته‌ای با ایران دوباره به کانون توجهات بین‌المللی بازگشته؛ اما این بار با پیچیدگی‌های مضاعف. تهران با اتکا به عقلانیت حاکمیتی و تجربه‌های پیشین، مسیر گفت‌وگو را نه از موضع ضعف، بلکه برای تثبیت حقوق خود آغاز کرد. با وجود حسن نیت ایران، گره اصلی همچنان در دستان آمریکایی است که در سال ۲۰۱۸ یکجانبه از برجام خارج شد و حالا با سابقه‌ای پرخطا، در تلاش برای بازگشت است. از طرفی فرایند تصمیم‌گیری در ایران، برخلاف تصور رسانه‌های غربی، فرادولتی و در سطح شورای عالی امنیت ملی انجام می‌شود. توافق خوب آن است که عزت، استقلال و منافع ملت را حفظ کند. در خصوص سه دور مذاکرات باید گفت که نخستین دور (در عمان) تنها امکان‌سنجی بود؛ نمادی از پذیرش شکست سیاست‌های فشار حداکثری. دور دوم (در رم)، گام مهم‌تری برداشته شد: ایران سه مطالبه اصلی خود را مطرح کرد—تضمین‌های حقوقی، لغو کامل تحریم‌ها و حفظ غنی‌سازی. اما دور سوم (باز هم در عمان) با تنش همراه شد؛ آمریکا از مواضع اولیه عقب نشست و با درخواست توقف کامل غنی‌سازی، عملاً به خطوط قرمز ایران تاخت. واکنش قاطع تهران، توقف مذاکرات را رقم زد. درخصوص این تعویق مذاکرات باید گفت که از اختلافات داخلی در واشنگتن گرفته تا سنگ‌اندازی‌های اروپا، تهدید مکانیسم ماشه، فشار صهیونیست‌ها و مطالبات حداکثری آمریکا، همه نشان از دشواری مسیر دارد. ایران اما ثابت‌قدم است: غنی‌سازی خط قرمز است، و حذف توان هسته‌ای یعنی تسلیم در برابر سلطه. سناریوهای محتمل درخصوص آینده مذاکرات شامل: 1- توافق موقت و شکننده، برای نفس‌گیری طرفین 2- شکست مذاکرات و تداوم تقابل هوشمند 3- سناریوی نظامی با حمله احتمالی اسرائیل، پرهزینه و بی‌نتیجه 4- توافق حداقلی منطقه‌ای برای کنترل بحران 5- توافق جامع با حفظ حقوق ایران، اما دور از دسترس در کوتاه‌مدت. ایران در این نبرد دیپلماتیک، نه‌تنها از تجربه برجام آموخته، بلکه با صبر استراتژیک و انسجام حاکمیتی، مسیر خود را مشخص کرده است. گره در دستان آمریکاست، نه تهران.

«موضع گیری معنادار رهبر معظم انقلاب اسلامی در مورد ضرورت آزاد شدن منابع مالی بیش از 6 میلیارد دلاری ایران در قطر و در عین حال، تلاش های دوحه برای دلجویی از ایران به دلیل ایفای نقش نه چندان مطلوب این کشور در ماجرای سوریه، عمده محورهایی بودند که در بحبوحه سفر امیر قطر به ایران، خودنمایی کردند.»

بایدن از تجربه شکست پیشین خود درس گرفته است و اکنون ترجیح می دهد با بیان اظهارات آتشین در باب جنگ غزه و پافشاری بر ادعایش مبنی بر نگرانی از وضعیت مردم غزه، همان سیاست حمایت گرایانه از رژیم صهیونیستی را با قدرت هر چه تمام ادامه دهد.

محیط امنیتی خلیج فارس به گونه‌ای است که همسایگان این خلیج بیش از همه از نا امنی در آن رنج می‌برند و بنابراین ضرورت دارد تا نسبت به ایمن سازی این محیط اقدامات متناسبی انجام دهند. ضرورتی که توسط جمهوری اسلامی ایران به خوبی شناخته شده است و در راستای افزایش صلح و ثبات و امنیت در این منطقه اقدام به برگزاری رزمایش‌های مختلف در طول سال می‌کند.

هر چند ظهور دولت محمد شیاع السودانی برای آمریکا نگران کننده است و تلاش هایی از سوی عوامل آمریکا در عراق جهت مانع تراشی و ناکارآمدسازی این دولت در دست اقدام است؛ اما سیاست کلی کاخ سفید تقابل مستقیم با دولت جدید نیست، بلکه سعی دارد از طریق تقویت روابط با دولت السودانی عراق را از ایران و محور مقاومت دور سازد و در عین حال مانع تقویت مناسبات راهبردی بغداد با پکن شود.