اهداف و دستآوردهای سفر رئیس جمهور به الجزایر

روز شنبه دوم مارس  (دوازدهم اسفند 1402) آیت الله رئیسی در بیست‌وپنجمین سفر خارجی خود برای شرکت در هفتمین اجلاس سران صادرکننده گاز با استقبال نذیر العرباوی نخست وزیر الجزایر وارد پایتخت این کشور آفریقایی شد. در جریان این سفر تاریخی رئیس دولت سیزدهم علاوه بر حضور در این نشست بین‌المللی، با عبدالحمید تبون رئیس جمهور الجزایر و رهبران برخی کشورهای جهان دیدار و گفتگو کرد. ابراهیم رئیسی در حالی پس از 14 سال قدم به پایتخت مبارزات ضداستعماری در آفریقا می‌گذارد که علاوه بر نیاز فزاینده بازارهای اروپایی به منابع گازی کشورهای تولید کننده، منطقه شرق مدیترانه و شمال اقیانوس هند نیز به دلیل جنگ غزه در وضعیت بی‌ثباتی قرار دارد و همین موضوع سبب افزایش قیمت انرژی در بازارهای جهانی شده است. در ادامه این یادداشت به بررسی اهداف و دستآوردهای آیت الله رئیسی به الجزایر خواهیم پرداخت.

برای تهران نشست گازی الجزایر فرصتی بود تا دستگاه سیاست خارجی نظام از طریق برقراری ارتباط با کشورها، سازمان‌های بین‌المللی و شرکت‌های بزرگ پیشنهاد تبدیل ایران به هاب گازی منطقه خاورمیانه را ارائه دهد. این سازمان تازه تاسیس قریب به 70 درصد ذخایر گاز جهان را در اختیار داشته و هم اکنون 39 گاز طبیعی و 51 درصد «ال ان جی» جهان را تامین می‌کند. براساس اطلاعیه منتشر شده ازسوی این سازمان جمهوری اسلامی ایران در سال 2027 میزبان هشتمین نشست سران کشورهای صادرکننده گاز خواهد بود. دیگر نکته قابل ذکر آن است که این سازمان مهم بین‌المللی در سال 2008 براساس پیشنهاد ارائه شده از سوی ایران در سال 2001 تاسیس شد و هم‌اکنون کشورهای روسیه، قطر، الجزایر، نیجریه، لیبی، مصر، امارات، ونزوئلا و ... از جمله اعضای ثبات این سازمان هستند.

در میان کشورهای آفریقایی شاید کم‌تر دولت- ملتی یافت می‌شود که به مانند الجزایر حامی آرمان فلسطین بوده و اقدامات رژیم صهیونیستی در باریکه غزه را محکوم نماید. بی‌عملی جامعه جهانی در برابر اقدامات صهیونیست‌ها و مظلومیت مردم غزه در جنگی نابرابر موضوع اصلی گفتگوهای دوجانبه ابراهیم رئیسی با سران کشورهای بزرگ حوزه انرژی همچون الجزایر، قطر، تونس، عراق، موزامبیک و بولیوی بود. علاوه بر مسئله فلسطین هیات ایرانی توسعه روابط اقتصادی، امنیتی و هماهنگی مواضع کشورها در سازمان های بین‌المللی را در دستور کار مذاکره با کشورهای حاضر در نشست قرار داد.

یکی از نقاط عطف سفر رئیس جمهور به الجزایر، امضا شش سند همکاری با مقامات عالی رتبه کشور میزبان بود. در حاشیه نشست الجزایر مقامات ایرانی اسنادی در حوزه انرژی، علم- فناوری، اقتصاد، ورزش، گردشگری و همکاری رسانه‌ای به امضا رساندند. در بهار سال گذشته میلادی صادرات غیرنفتی ایران به الجزایر با رشدی 109 درصد به رقم 1.134 میلیون دلار رسید. در سوی مقابل میزان صادرات الجزایر به ایران بسیار اندک بوده و در سال جاری رقم 2200 دلار را به ثبت رسانده است. پیش از ایران و الجزایر در سال‌های 2011 الی 2016 مجموعا 26 تفاهم نامه همکاری در حوزه‌های صنعت خودرو، کشاورزی، عمران، تجارت، بهداشت، آموزش عالی و تحقیقات عالی به امضا رسانده بودند. برهمین اساس یکی از چشم اندازهای پیش رو این دو کشور اسلامی باید فعال کردن پتانسیل‌های بخش‌های مختلف اقتصادی و ارتقا سطح روابط تجاری در آینده نزدیک است. به عنوان مثال جمهوری اسلامی ایران به دلیل برخورداری از استعدادهای فراوان در حوزه فنی- مهندسی، پزشکی، تامین مالی، صنعت پتروشیمی، صنایع دفاعی و ... می‌تواند یکی از شرکای قابل اتکا الجزایر در منطقه غرب آسیا باشد.

سرزمین «یک میلیون شهید» در نگاه ایران بزرگ‌ترین پایگاه ضداستعماری- ضد صهیونیستی در شمال آفریقا است. اشتراکات مواضع سیاسی و نزدیک بودن نگاه دینی- فرهنگی دو کشور این فرصت برای تهران فراهم می‌کند تا متحدی مطمئن در آستانه سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا داشته باشد. طی سال‌های اخیر مراکش با پیوستن به پیمان ابراهیم و توسعه روابط راهبردی با رژیم صهیویستی تبدیل به تهدید امنیتی علیه کشورهای مسلمان در شمال آفریقا شده است. در چنین صحنه آرایی لازم است تا ایران با حمایت نظامی- امنیتی از الجزایر و گروه‌های نزدیک به مقاومت همچون جبهه پولیساریو در صحرای غربی زمینه ایجاد موازنه در این منطقه  استراتژیک را فراهم کند.