تحلیلی بر عملیات مشترک میان ایران و پاکستان

روابط ایران و پاکستان همواره توأم با حفظ احترام متقابل و دوستی و رعایت اصل همسایگی بوده است، اما با این حال فراز و نشیب‌های روابط دو کشور نیز به دلیل اثرگذاری متغیرهایی نظیر آمریکا، انگلیس، آلمان، عربستان سعودی و امارات، رژیم صهیونیستی اسرائیل و... بوده است. کما این که سردار پاکپور در همايش سران طوايف در زاهدان تصريح و تأکيد کرد که: "اطلاع دقيق داريم سرويس‌هاي اطلاعاتي دشمن با برگزاري جلسات مختلف در برخي کشورهاي منطقه، گروهک‌هاي تروريستي را مامور اقدام در جهت بي‌ثبات‌سازي منطقه کرده‌اند." به همین دلیل(حمایت سرویس‌های‌ جاسوسی کشورهای غربی و عربی مرتجع از گروه‌های تروریستی) روابط دو کشور با وجود اشتراکات فراگیر فرهنگی، اقتصادی و سیاسی از یک‌سطح معینی فراتر نرفته است.
در دولت سیزدهم، توسعه روابط اقتصادی و سیاسی با همسایگان از جمله با پاکستان در اولویت سیاست خارجی دولت شهید سیدابراهیم رئیسی قرار گرفت و در دولت چهاردهم نیز این سیاست به نوعی تداوم یافت.
حمایت‌ آشکار و پنهان دشمنان انقلاب اسلامی ایران از مزدوران و اشرار تجزیه‌طلب بلوچ در طول چند دهه اخیر، همواره امنیت استان سیستان و بلوچستان را تحت‌تاثیر قرار داده است. فعال شدن گروهک تجزیه‌طلب ارتش آزاد بلوچستان در ایالت بلوچستان پاکستان، به ویژه پس از سیطره مجدد طالبان بر افغانستان از یک‌سو و افزایش شرارت‌ها و حملات تروریستی کور جیش‌الظلم(جیش‌العدل) در سیستان و بلوچستان، ایران و پاکستان را به این مساله ترغیب کرد که اقدامات امنیتی و عملیاتی مشترکی علیه گروهک تروریستی جیش‌الظلم صورت گیرد.
واقعیت این است که ایران بارها به مقامات اسلام‌آباد اعلام کرده بود که مقر و آموزش عناصر جیش‌الظلم و جندالشیطان(جندالله) در خاک پاکستان است و هر بار که به جنایت و حمله کور دست می‌زدند، به سمت پاکستان می‌گریختند. همین مساله موجب شده بود تا در اواخر سال ۱۴۰۲(دی‌ماه)، ایران به مقر عناصر جیش‌الظلم حمله موشکی کند و پاکستان نیز پس از دو سه روز با حمله موشکی به خاک ایران، واکنش نشان دهد. در سال ۱۴۰۳، اقدامات تروریستی گروهک‌های تروریستی افزایش یافته و عملاً امنیت استان سیستان و بلوچستان را با چالش مواجه می‌ساختند، در سوی دیگر میدان عناصر تجربه‌طلب بلوچ در پاکستان در همسویی با تحریک طالبان پاکستان، حملاتی بر علیه نظامیان پاکستان انجام دادند و همین مساله و البته استدلال ایران در مزدوری گروهک‌های تروریستی موجب شد تا ایران و پاکستان، دست به انجام عملیات مشترک نظامی بر علیه گروهک جیش‌الظلم بزنند، هر چند که به نظر می‌رسد طرف پاکستانی وقتی گزارشات و استنادات ایران در خصوص فعالیت و محل گروهک تروریستی در خاک پاکستان را دید، عملاً نتوانست این مساله را انکار کند و به نوعی مجبور به همراهی با ایران شد، به ویژه که در ماه‌های اخیر روابط ارتش دو کشور در راستای مبارزه با تروریسم در حال افزایش بوده است. تمرکز عملیات پاکستان روی منطقه "پنجگور" است و مراکز گروه‌های تروریستی مانند جیش‌العدل(جیش‌الظلم) از طرف پاکستان مورد هدف موشکی قرار گرفت. در عملیات مشترک پاکستان و ایران در ایالت بلوچستان، جانشین سرکرده گروهک تروریستی جیش‌الظلم و مسئول بخش اطلاعات و امنیت این گروهک با پهپاد در داخل یک خودرو تویوتا مورد هدف قرار گرفته و کشته شدند. تعداد کشته‌های عناصر جیش‌الظلم تا ۱۸ نفر ذکر شده و چندین تن دیگر زخمی شدند. لذا ایران از طریق پهپادهای شناسایی و دادن اطلاعات دقیق به پاکستان، هم عرصه را بر عناصر جیش‌الظلم تنگ کرد و هم بر عناصر تجزیه طلب بلوچستان موسوم به بی‌ال‌ای(BLA)؛ مطلبی که دولت فدرال بلوچستان پاکستان نیز تایید کرد. طبق تفاهمات امنیتی دولت فدرال بلوچستان با ایران، اقدامات مشترک امنیتی در برابر عناصر تروریستی و اشرار با هدف ایجاد امنیت تداوم خواهد داشت و توافقاتی نیز در خصوص کنترل ورود غیرقانونی اتباع افغانستان به ایران شده است.
در نهایت باید گفت عملیات مشترک در نقطه صفر مرزی میان ایران و پاکستان علیه عناصر گروهک تروریستی جیش العدل و عناصر BLA؛ حاکی از روابط نزدیک و هماهنگی امنیتی گسترده میان تهران و اسلام‌آباد است.
در حالی که برخی از قدرت‌های مداخله‌گر از جمله آمریکا و متحدانش در منطقه به ویژه رژیم صهیونیستی اسرائیل به دنبال برهم زدن امنیت جنوب شرق ایران و حتی بلوچستان پاکستان هستند تا با تأثیرگذاری بر سیاست‌ها و ثبات داخلی پاکستان، عملا روابط ایران و پاکستان را هم تحت تاثیر قرار داده و تقابلی کنند، همکاری‌های امنیتی و عملیاتی مشترک اخیر ایران و پاکستان حاکی از این است که امنیت و ثبات در مرزهای دو کشور خط قرمز مقامات تهران و اسلام‌آباد است و برای تامین امنیت و مبارزه با مزدوران و عناصر تروریستی، همکاری‌های نظامی و امنیتی در کنار تبادل اطلاعاتی تداوم خواهد داشت.
هر چند باید توجه داشت که دستگاه اطلاعاتی پاکستان(آی‌اس‌آی) همواره سطحی از تعاملات خود با گروه‌های تروریستی متعدد را حفظ کرده و عملا از این گروه‌ها به عنوان اهرم فشار بهره برده است. لذا باید سطح هوشیاری امنیتی لازم در مناسبات امنیتی با پاکستان، به ویژه رصد و کنترل مرزها باید چیزی بیش از یک حصارکشی ساده باشد.