ابعاد و چشم‌انداز سیاست‌های دوگانه فرانسه در قبال تحولات لبنان

فرانسه که یکی از بازیگران سنتی در عرصه سیاسی لبنان است، همزمان با اوج گرفتن درگیری‌ها به یکی از بازیگران فعال در عرصه تحولات مربوط به لبنان و حزب‌الله تبدیل شده است. با تشدید اقدامات تروریستی و نظامی رژیم صهیونیستی علیه لبنان و حزب‌الله، انتقادات فرانسه نیز از رژیم افزایش یافته است. در روز‌های گذشته و همزمان با سالگرد تهاجم رژیم به غزه مکرون رئیس جمهور فرانسه در گفت‌وگویی با شبکه فرانس اینتر اظهار داشته است «من معتقدم که از امروز، اولویت بازگشت به حل و فصل سیاسی و پایان دادن به ارسال تسلیحات برای انجام فعالیت‌های نظامی در نوار غزه است. فرانسه به آنها سلاح نمی‌دهد. اولویت اکنون اجتناب از تشدید تنش است».
اظهارات مکرون در مورد توقف فروش سلاح به اسرائیل باعث موضع‌گیری نتانیاهو شد که بلافاصله مکرون در تماس تلفنی با نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و برای اینکه سوءبرداشت به وجود آمده رفع شود تأکید کرد «محموله‌های سلاح و افزایش مدت زمان جنگ در غزه و توسعه آن به لبنان هرگز نمی‌تواند آن امنیتی را که اسرائیل به دنبال آن است، برایش فراهم کند. آتش بس فوری یک نیاز است: ما باید فورا تدابیر قاطعی را برای پیشبرد راه‌حل‌های سیاسی در پیش بگیریم، چون این سیاست برای امنیت اسرائیل و تمام خاورمیانه ضروری است».
در همین حال وزارت خارجه فرانسه اعلام کرده است که پاریس نشستی بین‌المللی درباره بحران در لبنان در ۲۴ اکتبر / ۳ آبان برگزار خواهد کرد. بنا بر آنچه که وزارت خارجه فرانسه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده است، بسیج حمایت بین‌المللی برای پاسخ به نیاز‌ها برای حمایت و امدادرسانی فوری به لبنان، تعیین راه‌های حمایت از نهاد‌های لبنان به ویژه نیرو‌های مسلح آن، همچنین لزوم توقف جنگ و دستیابی به راه حل دیپلماتیک جزو اهداف اصلی این نشست خواهد بود. در این کنفرانس شرکای منطقه‌ای و بین‌المللی لبنان و سازمان ملل علاوه بر شرکای جامعه مدنی حضور خواهند داشت.
در خصوص ابعاد و چشم‌انداز نقش‌آفرینی فرانسه در تحولات منطقه و مشخصاً لبنان نکات حائز اهمیتی وجود دارد که به موارد مهمی از آنها اشاره می‌شود:
یک؛ فرانسه همواره تلاش کرده است تا در چهارچوب «رویکرد‌های تاریخی» و «استعماری سابق» که لبنان زمانی تحت استعمار آن بود، روند نفوذ و استیلای فرهنگی، سیاسی و اقتصادی خود را در لبنان تداوم بخشد تا به واسطه آن بتواند موقعیت خود را در میان دولت‌های عربی و منطقه حفظ و تقویت کند.
اما این کشور در رابطه با امور لبنان همچنان که در مواضع اخیر مکرون هم دیدیم با احتیاط عمل می‌کند. زیرا لبنان به عنوان دروازه غرب آسیا و دنیای شرق در روابط فرانسه با رژیم صهیونیستی اثرگذار است و موجب می‌شود این کشور ارتباط تنگاتنگی بین سیاست‌های خود در لبنان و سایر مسائل منطقه برقرار کند. در چنین بستری فرانسه همیشه به «حفظ وضع موجود» و «ایجاد توازن» بین طرف‌های درگیر در لبنان و جلوگیری از «تحولات بنیادی» در این کشور بوده است.
دو؛ اظهارات اخیر پاریس در قبال آنچه که در لبنان می‌گذرد در حالی است که در یک سال گذشته فرانسه در کنار آمریکا نه تنها به حمایت دیپلماتیک و سیاسی از رژیم صهیونیستی ادامه داده است بلکه اقدام مؤثری هم برای توقف جنگ انجام نداده است، اگرچه به نظر می‌رسد فرانسه تنها کشور اروپایی است که تحولات لبنان را با یک نگاه «واقع‌بینانه» دنبال می‌کند و تا حد زیادی به دنبال توقف درگیری‌ها و «آتش‌بس» واقعی در غزه و لبنان است.
سه؛ بررسی سیاست‌های فرانسه در قبال آنچه که در غزه و هم‌اکنون در لبنان می‌گذرد، تا حدود زیادی پرده از این واقعیت برمی‌دارد که دولت فرانسه از نقش‌آفرینی در تحولات لبنان که بیشتر ماهیت سیاسی و دیپلماتیک دارد تا عملی، افزایش وجهه و پرستیژ منطقه‌ای و بین‌المللی در بین دولت‌ها و افکار عمومی منطقه و غرب است. به ویژه اینکه مخالفت با سیاست‌های جنگ‌طلبانه رژیم صهیونیستی در غزه و لبنان، در افکار عمومی غرب موجب اعتبار برای مخالفان می‌شود.
چهار؛ در مواضع اعلامی اخیر دولت فرانسه که ابتدای یادداشت به آن پرداخته شد، دو مسأله مشهود است؛ ۱- فرانسه تنها کشور اروپایی است که به طور واقعی دنبال توقف جنگ و آتش‌بس در لبنان و غزه است. ۲- اگرچه مکرون هم شخصاً علاقه‌ای به ارسال سلاح به رژیم صهیونیستی نداشته باشد، اما نمی‌تواند از حمایت از رژیم صهیونیستی در جنگ با مقاومت که جزو خطوط اصلی و کلان سیاست کشور‌های اروپایی و آمریکا در غرب آسیاست عدول کند.
نکته پایانی؛ با توجه به اینکه فرانسه نمی‌تواند خارج از چهارچوب‌های تعریف‌شده آمریکا و اروپا در منطقه بازی کند و از «خطوط قرمز» سیاست خارجی غرب در قبال رژیم صهیونیستی عبور کند، بنابراین به نظر می‌رسد، تلاش و حضور فعال فرانسه برای بازیگری مؤثر در تحولات لبنان که بخشی از آن در اظهارات رئیس جمهوری فرانسه بیان شده است اگرچه صادقانه فرض شود هم، راه به جایی نمی‌برد و رژیم صهیونیستی بدون توجه به این قبیل اظهارات و رفتار‌ها به رویه‌ای که انتخاب کرده است ادامه می‌دهد.