رافائل گروسی

تعویق دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، نشان‌دهنده وجود موانع جدی و اختلاف‌نظر‌های اساسی بین طرفین است. بر اساس گزارش المیادین، "مواضع متناقض دولت آمریکا" و تلاش واشنگتن برای "تغییر چارچوب کلی مذاکرات" از جمله دلایل این تعویق ذکر شده‌اند. این موضوع می‌تواند به این معنا باشد که دولت آمریکا در حال بازنگری در استراتژی خود در قبال ایران و یا به دنبال امتیازات بیشتری در مذاکرات است. از طرفی تعویق دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا نشان می‌دهد که حل بحران هسته‌ای مستلزم جداسازی گفت‌و‌گو‌ها از تأثیرات مخرب بحران‌های فرامنطقه‌ای و منطقه‌ای، چون جنگ اوکراین و طوفان الاقصی، و همچنین مداخلات بازیگران ثالثی، چون اسرائیل، اروپا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. این مذاکرات همواره در سایه گزارش‌های جهت‌دار آژانس، فشار لابی‌های خارجی، و اولویت‌دهی واشنگتن به منافع متحدانش، به حاشیه رانده شده است. درحالی که موفقیت مذاکرات منوط به تمرکز بر منطق دوجانبه، کاهش تنش‌های هسته‌ای مبتنی بر منافع مشترک، و اجتناب از انحراف به مسائل حاشیه‌ای است. بدون تردید تداوم تأثیرپذیری از بحران‌های بیرونی احتمال توافق پایدار را به محاق می‌برد. تنها با نادیده گرفتن فشار‌های خارجی و پایبندی به دیپلماسی مستقل می‌توان امید داشت که این گفت‌و‌گو‌ها نتبجه بخش باشد.

آن طور که گروسی گفته است، توافق برجام تا حد زیادی فلسفه خود را ازدست داده است. با این همه، گروسی در تهران از رهگذر رایزنی با مقام های ارشد کشورمان سعی داشته این امکان سنجی را داشته باشد که آیا می توان به توافقی تازه با محوریت برنامه اتمی ایران دست یابد یا خیر. به نظر می‌رسد از این رو، به احتمال زیاد رافائل گروسی تا حد زیادی سعی داشته تا زمینه را برای احیای تفاهم مارس ۲۰۲۳ با ایران فراهم کند و از حجم اختلافات در این رابطه بکاهد. دستور کاری که آن هم بدون توجه به منافع و حق ایران از شانسی برای تحقق برخوردار نیست.

اعتراضات پی در پی در سرزمین های اشغالی پس از روی کار آمدن دولت تندروی نتانیاهو، پیگیری نتایج نشست عقبه، جلوگیری از ماجراجویی نتانیاهو در منطقه و اهمیت بازیگری سوریه و عراق را باید دلایل سفر اخیر مقامات آمریکایی به غرب آسیا دانست.

آشکار شدن نیاز جهان غرب به مذاکره با ایران، افشای پوشالی بودن جنگ تبلیغاتی غرب علیه برنامه هسته ای ایران، و در نهایت، افشای پشت پرده طرح تهدیدات مختلف علیه برنامه اتمی ایران را می توان به مثابه 3 پیام اصلی سفر اخیر رافائل گروسی به کشورمان قلمداد کرد.