پیروزی انصارالله در عرصه میدان و دیپلماسی

با گذشت بیش از 7  سال از تجاوز عربستان سعودی و هم پیمانان منطقه ای و بین المللی آن به یمن اکنون تحولات میدانی این کشور از 17 بهمن سال گذشته با آغاز عملیات بزرگ آزادسازی شهر راهبردی " مأرب" وارد مرحله و فاز حساس و سرنوشت سازی شده است. از ابتدای شروع این عملیات، ائتلاف متجاوز با حضور 55 تیپ از نیروهای مزدور متشکل از عناصر القاعده، داعش، متجاوزان سعودی، اماراتی و نیروهای اجاره ای از سایر کشورهای ضعیف عربی، به استعداد 40 هزار نفر با پشتیبانی سنگین هوایی ائتلاف در مقابل نیروهای انصارالله و کمیته های مردمی صف آرایی کردند. نیروهای انصارالله از 5 محور عملیات زمینی خود را برای آزادسازی این شهر آغاز کردند که تاکنون دولت نجات ملی یمن(انصارالله) پیشروی ها و دستاوردهای مهمی به ویژه در جبهه  مارب داشته و سقوط این شهر به معنی پایان کار سعودی ها حداقل در شمال یمن خواهد بود. انصارالله از شمال مأرب به منابع نفتی این شهر نزدیک شده و در جبهه جنوبی و از سد مأرب هم پیش‎روهایی زیادی داشته است. در عرصه حملات موشکی و پهپادی نیز خاک رژیم متجاوز سعودی برای انصارالله به اهدافی عادی تبدیل شده که روزانه چندین عملیات علیه آن انجام می‎دهند. لذا عربستان به همراه آمریکا و انگلیس و حتی سازمان ملل متحد، تمام تلاش خود را برای توقف پیشروی انصارالله در مأرب و عدم تصرف این شهر به عمل آورده است.

از سوی دیگر انصارالله قصد تصرف مأرب را به شکل زمین سوخته ندارد و می خواهد این شهر استراتژیک را با حداقل تلفات و خسارات آزاد کند تا حداکثر بهره برداری را از آن در تحولات آینده به عمل آورد. در حال حاضر، انصارالله اولویت اصلی خود را از یک سو به پیشروی تدریجی در مارب و از سوی دیگر، به مذاکره و توافق با سران عشایر(قبایل شرق و جنوب) اختصاص داده است.

در مجموع مارب از نظر سیاسی سقوط کرده و از منظر نظامی نیز نقاط استراتژیک آن از جمله ارتفاعات مشرف بر شهر، در اختیار انصارالله قرار گرفته است و به همین دلیل سعودی ها بسیاری از امکانات سنگین خود را از مأرب خارج کرده اند. برآورد می شود ظرف یکی دو ماه آینده مأرب کاملاً آزاد شود.

درخصوص تحولات میدانی و سیاسی یمن چند نکته حائز اهمیت است:

1- طولانی و فرسایشی شدن جنگ از سوی ائتلاف متجاوز علیه ملت مظلوم و مقاوم یمن برای 7 سال فارغ از حجم خسارت و تلفات انسانی آن یک شکست مهم و راهبردی برای رژیم سعودی و حامیان منطقه ای و بین المللی آن است.

2- گرایش مقامات سعودی به مذاکره با وجود عناد و کینه عمیق آنها به جبهه مقاومت و جمهوری اسلامی ایران ناشی از شکست قطعی آنها در میدان است و با توجه به حجم گسترده هزینه های نظامی و اقتصادی ائتلاف متجاوز، شرایط و اقتصاد رژیم سعودی تحمل بیش از این را ندارد و از سر استیصال و شکست تن به مذاکره و تغییر لحن نسبت به انصارالله داده اند. اعلام یمنی- عربی بودن نیروهای حوثی- بخوانید انصارالله- از سوی بن سلمان و دراز کردن دست دوستی و تمنای برقراری رابطه با جمهور اسلامی ایران از مهم ترین نشانه های عقب نشینی وی و پذیرش انصارالله به عنوان یک بازیگر مهم و اصلی در صحنه یمن است.

3- با توجه به شرایط میدان، اکنون انصارالله دست برتر در میدان و موضع بالاتر در مذاکرات را دارد. انصارالله علاوه بر شروطی همچون پایان تجاوز، پایان محاصره، خروج اشغالگران از یمن بر پرداخت غرامت جنگ از سوی رژیم سعودی و ائتلاف متجاوز تاکید دارد. طبیعتاً در هر منازعه ای طرفی شروط پایان جنگ را مطرح می کند که دست برتر در میدان داشته باشد.

یکی از موضوعات مهمی که در بحران یمن مطرح و حقیقت آن تحریف می شود نگاه آمریکا به منطقه و به ویژه یمن است. برخی معتقدند که راهبرد آمریکا نسبت به بحران یمن تغییر کرده و معادله جدیدی در این باره شکل گرفته است. پذیرش این موضع یک خطای راهبردی است چون تغییر معادله جدید در یمن بخاطر پیروزی بزرگ انصارالله در میدان است نه تدبیر آمریکا. به هیچ وجه نباید شکست مفتضحانه سعودی در یمن را نتیجه تغییر سیاست‎های آمریکا جلوه داد. در واقع راهبرد آمریکا هیچ تغییری نکرده و صرفا ادبیات آنها عوض شده است. امروز آمریکا باید پاسخگوی قراردادهای بالای400میلیارد دلاری فروش سلاح به عربستان جهت فروریختن بر سر مردم مظلوم یمن و ارتکاب جنایت های بزرگ جنگی باشد. آمریکا برای ترمیم چهره مخدوش شده خود ژست دفاع از حقوق بشر و پایان جنایت در یمن را گرفته است.

حتی امروز آمریکا صلاحیت ایفای نقش به عنوان میانجی حل بحران یمن را هم ندارد. آمریکا شریک تجاوز بوده و امروز هم شکست خورده این میدان است. واقعیت این است که دولت بایدن دنبال بازگشت به صحنه یمن و تکرار حضور نظامی خود در این کشور است که نباید چنین امکان و فضایی برای عملی شدن این خواسته به آنها داده شود.

5- به موازات مذاکرات اخیر وین با حضور اعضای1+4 و حضور غیرمستقیم آمریکا در این مذاکرات و مذاکرات نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و عربستان با میزبانی و مشارکت دولت عراق در بغداد، برخی تحلیل ها و گمانه‎زنی های اشتباه این طور وانمود می کنند که قرار است در این گفت وگوها بر سر موضوع یمن توافقاتی حاصل شود و به نوعی بدون در نظر گرفتن واقعیت"میدان" در عرصه "دیپلماسی" امتیازهای لازم به آمریکا و سعودی برای برون رفت و خروج با دستاورد از باتلاق یمن داده شود. واقعیت این است که شرایط امروز انصارالله به مراتب بهتر و قوی تر از سال های اول شروع جنگ ائتلاف متجاوز است. در آن شرایط انصارالله با وجود فشارها و مشکلات فراوان اقتصادی و نظامی حاضر به تن دادن به شروط ظالمانه سعودی طبق قطعنامه 2216 شورای امنیت نشد و اکنون که دست برتر را در میدان دارد و تا شروط مدنظر خود را بطور عینی محقق شده نبیند در عرصه دفاع و نبرد نظامی کوتاه نخواهد آمد. بازخوانی طرح چهار مرحله ای جمهوری اسلامی ایران در خصوص حل بحران یمن که در سال 1394 با تاکید بر برقراری آتش بس، ارسال کمک های بشردوستانه، شروع گفت وگوهای یمنی- یمنی و تشکیل دولت فراگیر مطرح شد می تواند به عنوان یک راه حل خوب و منصفانه از سوی هیأت ایرانی و طرف های مقابل بر روی آن تمرکز شود. لذا هر توافقی بدون درنظر گرفتن واقعیت میدان نمی تواند انصارالله را از ادامه مقاومت و مبارزه منصرف کند.