جلوه سراب صهیونیسم در چشمان تنگ اردوغان

روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی از چارچوب خاصی پیروی می‌کند و در دو فصل متفاوت اما هم‌راستا تعریف می‌شود. فصل اول روابط ترکیه با رژیم صهیونیستی به ارتباطات دو طرفه محدود شده و فضای بازی را در قالب الزامات و مقتضیات دوجانبه پیش می‌برند. فصل دوم روابط ترکیه با رژیم صهیونیستی نیز از یک مثلث با اضلاع آمریکا، رژیم صهیونیستی و ترکیه تبعیت می‌کند؛ به گونه‌ای که برای اتخاذ سیاست خاصی در منطقه از سوی آمریکا، ترکیه در یک وضعیت ناخواسته، خود را در کنار رژیم صهیونیستی می‌بیند که این سیاست از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی برای کنترل اقدامات ترکیه و نگه داشتن آن در قالب ناتو دنبال می‌گردد.

چرخش اخیر اردوغان به سمت رژیم صهونیستی را می توان بر اساس سه سطح راهبردی مورد ارزیابی قرار داد که بعضا دارای همپوشانی معنا داری می باشند:

1-    سطح نخست این مسئله به بازی دو طرفه آمریکا و رژیم صهونیستی با ترکیه بازمی‌گردد. این بازی بارها در ارتباط با اختلافات ترکیه و یونان در دریای اژه و قبرس تکرار شده است و با حمایت آمریکا از یونان، ترکیه به سمت رژیم صهیونیستی متمایل شده است. سیاست جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا برای تغییر در ساختار قدرت ترکیه، نگرانی‌های اردوغان را دوچندان کرده است و با نزدیک شدن به انتخابات 2023 ترکیه و اتحاد احزاب مخالف اردوغان در داخل ترکیه، اردوغان بیش از گذشته با «فضای تغییر» آشنا شده است. از این‌رو، اردوغان برای بقای سیاسی خود ناگزیر به سمت رژیم صهیونیستی متمایل شده است.

2-    ترکیه برای ایفای نقش فعال در جهان اسلام، به ارتباط با کشورهای عربی و به ویژه عربستان نیاز دارد تا بتواند در برابر رقیب خود در جهان اسلام یعنی جمهوری اسلامی ایران حرفی برای گفتن داشته باشد. این در حالی است که کشوری چون عربستان روی خوشی به خواسته ترکیه نشان نداده است. از این‌رو اردوغان برقراری ارتباط با اعراب و تقویت این رابطه را از قبل راهبرد عادی سازی روابط رژیم صهیونیستی و اعراب و با الگوپذیری از آن ها دنبال خواهد کرد.

3-    سطح سوم چرخش اردوغان به سمت رژیم صهیونیستی، از دلایل شناوری تبعیت می‌کند که به گشایش فضای بازی برای ترکیه در منطقه می‌انجامد.

الف) ترکیه با توجه به فقدان بنیان‌های اقتصادی قدرتمند، همیشه با تهدیدی به نام اقتصاد روبرو بوده است. از این‌رو، وضعیت نامطلوب اقتصادی ترکیه در ماه‌های اخیر و کاهش ارزش لیر، نه تنها اقتصاد ترکیه را در سراشیبی قرار داده بلکه آینده سیاسی اردوغان را نیز با اما و اگر همراه کرده است تا اردوغان را به فضای بازی رژیم صهیونیستی بکشاند.

ب) اردوغان با نزدیک شدن به رژیم صهیونیستی، به دنبال کسب حمایت حداکثری لابی صهیونیسم در ساختار قدرت آمریکا است تا از این طریق بتواند سیاست بایدن را نسبت به خود تعدیل کند.

ج) اردوغان برای پیشروی‌های منطقه‌ای خود، ناگزیر به انتخاب هم‌بازی است. این مهم، همگرایی ترکیه و رژیم صهیونیستی را فراهم می‌کند که مصداق عینی چنین مسئله‌ای را می‌توان در جنگ اخیر قره‌باغ و حمایت حداکثری ترکیه و رژیم صهیونیستی از آذربایجان مشاهده نمود.

د) ترکیه با برخورداری از جغرافیای خاص خود، در طول تاریخ مدنظر قدرت‌هایی چون آمریکا و روسیه بوده است. از این‌رو، ترکیه علاوه‌ بر اینکه عضو ناتو می‌باشد، روابط تنگاتنگی را نیز با روسیه در لیبی و قفقازجنوبی و خرید اس-400 شروع کرده است. این در حالی است که ترکیه موقعیت سومی را نیز برای تنوع‌بخشی به سیاست خارجی خود از طریق رژیم صهیونیستی پیگیری می‌کند.

ه) همچنین ترکیه در زمینه آموزش‌های اطلاعاتی و امنیتی به رژیم صهیونیستی نیازمند بوده و خرید تسلیحاتی ترکیه از رژیم صهیونیستی را نیز نباید فراموش کرد. این مهم، با تحریم جنگنده‌های اف-35 از سوی آمریکا، ابعاد گسترده‌تری نیز به خود گرفته است.