اسرائیلِ غیرقابل اعتماد، راهبردهای ایران، و نظریه‌های سیاسی

با حمله رژیم صهیونیستی در ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ به ایران و شهادت فرماندهان عالی‌رتبه و دانشمندان هسته‌ای، بار دیگر ماهیت تهاجمی و غیرقابل اعتماد این رژیم به‌وضوح آشکار شد. در واکنش، ایران با بهره‌گیری از قدرت بازدارندگی موشکی، عمق سرزمین‌های اشغالی را هدف قرار داد و حتی پایگاه العدید قطر، یکی از مراکز راهبردی آمریکا، مورد هجوم قرار گرفت. اگرچه در نهایت اعلام توقف درگیری‌ها به‌ظاهر وضعیت را کنترل کرد، اما تنش بنیادین و ماهوی میان ایران و اسرائیل همچنان مستدام است.

در چارچوب نظریات روابط بین‌الملل، می‌توان این بحران را از چند منظر بررسی کرد:

✅ رئالیسم تهاجمی جان میرشایمر

بر اساس این نظریه، دولت‌ها به‌دنبال بقا، قدرت بیشتر و تسلط در نظام بی صاحب بین‌الملل هستند. اسرائیل با تصور افزایش قدرت و تضعیف دشمن اصلی خود یعنی ایران، اقدام به ترور نخبگان علمی و حمله به زیرساخت‌ها کرد. اما توازن قوا به‌سرعت با واکنش ایران بازیابی شد و این نشان داد که ایران نه‌تنها توان دفاعی بلکه ظرفیت تهاجمی مؤثر نیز در اختیار دارد.

✅ دکترین بازدارندگی فعال

جمهوری اسلامی ایران با اجرای «بازدارندگی فعال»، نه‌تنها هزینه تجاوز را برای دشمن بالا برد بلکه با پاسخ سریع و دقیق به حملات، ابتکار عمل را در میدان جنگ و سیاست بازگرداند. تهاجم به پایگاه آمریکا در قطر پیامی روشن به دولت ترامپ بود که هرگونه مشارکت مستقیم در منازعه، بی‌پاسخ نخواهد ماند.

✅ نظریه بازی‌ها

از منظر نظریه بازی‌ها، این بحران در چارچوب بازی «جرأت» (Chicken Game) قرار می‌گیرد، که در آن دو بازیگر سعی دارند دیگری را وادار به عقب‌نشینی کنند. ایران با شلیک موشک به تل‌آویو و العدید نشان داد که حاضر نیست میدان را ترک کند، و در مقابل آمریکا و اسرائیل به‌صورت موقت عقب نشستند تا از درگیری تمام‌عیار جلوگیری کنند.

✅مفروضات بنیادین درباره رژیم صهیونیستی

رژیم صهیونیستی نه تنها مشروعیت اخلاقی ندارد، بلکه امنیت منطقه را به‌صورت ساختاری تهدید می‌کند.

تجربه نشان داده که این رژیم در هیچ توافقی صادق نبوده و همواره سیاست فریب، ترور و حمله پیشدستانه را دنبال کرده است.

بنابراین، اعتماد به این رژیم خلاف عقلانیت راهبردی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است.

✅ ادعای آمریکا درباره عدم تغییر رژیم

ادعای ایالات متحده مبنی بر اینکه به‌دنبال «تغییر رژیم» در ایران نیست، در تعارض با اقدامات عملی آنها قرار دارد. بر اساس نظریه «ساختارگرایی انتقادی»، اهداف اعلامی آمریکا پوششی برای ساختار‌های قدرت پنهان است که هدف غایی‌شان تضعیف استقلال و اراده ملی ایران است.

✅آنچه رخ داد، آزمونی بود برای نظام بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران. امروز نه تنها دشمن نتوانسته توازن را به‌هم زند، بلکه هژمونی ایران در معادلات منطقه‌ای تقویت شده است. با تکیه بر مقاومت فعال، عمق استراتژیک و نظریه‌های علمی روابط بین‌الملل، جمهوری اسلامی مسیر خود را با ثبات و عزت ادامه خواهد داد. نابودی اسرائیل نه از راه توهم، بلکه در مسیر تحقق وعده‌های الهی و تحلیل‌های واقع‌گرایانه در سیاست بین‌الملل، قطعی است.