زنگزور؛ گره ژئوپلیتیکی در نبرد نظم‌های جهانی

✅کریدور‌ها در روابط بین‌الملل، صرفاً مسیر‌های ترانزیتی نیستند؛ آنها ابزار‌های اعمال قدرت ژئوپلیتیکی، کنترل منابع و تغییر موازنه‌های منطقه‌ای‌اند. در این چارچوب، دالان زنگزور در قفقاز جنوبی به یکی از نقاط تنش‌زای رقابت ژئوستراتژیک میان شرق و غرب تبدیل شده است.

❇️این مسیر که قرار است خاک اصلی آذربایجان را به نخجوان متصل کند، از جنوب ارمنستان عبور می‌کند و موقعیتی کلیدی در اتصال آسیای مرکزی به اروپا دارد. در حالی که باکو و آنکارا به‌دنبال تحقق آن در قالب یک کریدور پان‌ترکی هستند، ایروان و تهران آن را تهدیدی علیه تمامیت ارضی و موازنه ژئوپلیتیکی منطقه می‌دانند. آمریکا نیز با پیشنهاد واگذاری کنترل این مسیر به یک شرکت امریکایی، عملاً به‌دنبال تحکیم حضور خود در منطقه و حذف نفوذ ایران، روسیه و چین است.

❇️این دالان به‌طور مستقیم بر پروژه «یک کمربند-یک راه» چین و مسیر‌های جایگزین روسیه برای دور زدن تحریم‌ها اثرگذار است. کنترل غرب بر زنگزور، می‌تواند به منزله قطع اتصال زمینی چین به اروپا و محاصره لجستیکی روسیه باشد.

❇️در بُعد کلان‌تر، این تحولات بر انسجام درونی بلوک بریکس نیز سایه می‌افکند. مهار ترانزیت شرقی در قفقاز، به معنای تضعیف راهبرد‌های مستقل اعضای بریکس و تسلط بیشتر ناتو بر شاهراه‌های انرژی و حمل‌ونقل در اوراسیاست.

❇️زنگزور امروز نه صرفاً یک مسیر ۳۲ کیلومتری، که نماد نبردی بزرگ‌تر برای آینده نظم جهانی است؛ نبردی میان پروژه‌های غرب‌محور و مسیر‌های نوظهور شرق‌محور که آینده ژئوپلیتیک منطقه را رقم خواهد زد.